اثرات بلند مدت و کوتاه مدت آموزش عالی بر عرضه صادرات صنعتی ایران 26 - اثرات بلند مدت و کوتاه مدت آموزش عالی بر عرضه صادرات صنعتی ایران 26
اثرات بلند مدت و کوتاه مدت آموزش عالی برعرضه
صادرات صنعتی ایران
دکتر سید کمیل طیبی∗
شیرین اربابیان∗ ∗
1382/6/ 1382 تاریخ پذیرش: 31 /3/ تاریخ ارسال: 4
چکیده
فن آوری و دانش فنی درتولید کالاهای صنعتی نقش عمد های را ایفا م یکند و نیروی کاری که از سطح دانش فنی
و آموزش بیشتری برخوردار باشد، قادر است در چرخه تولید پویایی و تحول تکنولوژیک ایجاد کرده، سبب زایش
ظرفیت تولید صادرات و توان رقابت در بازارهای بی نالمللی شود. مقاله حاضر، در پی آن است که تأثیر آموزش
عالی را بر عرضۀصادرات صنعتی مورد بررسی قرار دهد و به آزمون این فرضیه بپردازد که آموزش عالی در
بلندمدت بر عرضه صادرات صنعتی ایران اثر مثبت دارد. برای این منظور، با ارائه یک چارچوب نظری و با استفاده
از روش یوهانسن – جوسیلیوس و مکانیسم تصحیح – خطا به ترتیب، روابط بلندمدت و کوتاه مدت عرضه صادرات
صنعتی ایران برآورد م یشود. نتایج کسب شده فرضیه فوق را به ویژه در بلند مدت تأیید م یکند. بدین منظور،
ضریب برآورد شده آموزش عالی در الگوی بلند مدت بیانگر انعطاف پذیری بالای صادرات صنعتی نسبت به آموزش
است، حال آنکه، این نوع آموزش در کوتاه مدت تأثیر معنی داری روی متغیر صادرات نداشته است. آمار و اطلاعات
1378 به دست آمد هاند. - مورد استفاده از منابع آماری معتبر، برای دوره زمانی 1345
واژه های کلیدی: آموزش عالی،عرضه صادرات صنعتی،رابطه تعاملی، اثرات کوتاه مدت، اثرات بلند
مدت.
∗ عضوهیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان
Email: komail@econ.ui.ac.ir
∗∗دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه اصفهان
Archive of SID
www.SID.ir
2 اثرات بلندمدت و کوتاه مدت آموزش عالی بر...
1. مقدمه
امروزه، مسلم شده است که بین رشد اقتصادی و صادرات هر کشور ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. عده ای
از نظریه پردازان اقتصاد بین الملل با اعتقاد فوق العاده به نقش تجارت در رشد و توسعه اقتصادی از آن به
.2( عنوان موتور رشد 1 نام م یبرند (بالاسا، 1978
اهمیت روزافزون استقلال از درآمدهای نفتی ، به دلیل نوسانات و بی ثباتی قیمت نفت و بازار جهانی
آن که درآمدهای کشورهای صادرکننده نفت، به ویژه درآمد دولت و اقتصاد کشورمان را به شدت متأثر
می سازد، موجب شده که نقش صادرات غیر نفتی فراتر از ابزاری برای کسب درآمدهای ارزی مطرح
شود، به گونه ای که نظر بسیاری از صاحب نظران و پژوهشگران اقتصاد و توسعه به سمت یافتن
راهکارهای اساسی برا ی توسعه صادرات غیر نفتی معطوف شده و اساساً، گسترش این نوع
صادرات از محوریت راهبردی برخوردار شده است.
از طرف دیگر، سرمایه انسانی نیز از جمله مقولات مورد بحث اقتصاددانان است . نگاهی به مراحل
تمدن بشری نشان می دهد که نقش انسان از نیروی کار ساده (قدرت بازو و کار فیزیکی ) به سرمایه
انسانی (دانش و مهارت ) که مهمترین عامل تولید به شمار می آید، تکامل یافته است، به طوری که
ملت ها همواره به دنبال ارتقای کیفیت نیروی انسانی خود هستند، زیرا، معتقدند که تولید بیشتر در گرو
نیروی کار ماهر و آموزش دیده است (مردوخی ( 1368 ). در حقیقت، در ادبیات جدید از نقش نیروی
انسانی در فرایند تولید به عنوان عامل سرمایه انسانی که از بهره وری بالایی برخوردار است، یاد می شود.
1994 اشاره کرد که در فرایند رشد - در این راستا، می توان به تجربه کشور چین طی دوره 1979
اقتصادی به تدریج از اهمیت سرمایه فیزیکی به عنوان یک عامل اساسی تولید کاسته شد. به این صورت
65 درصد از رشد تولید با تشکیل سرمایه و تنها 18 درصد از آن ،1978- که، اگرچه در طول دوره 1952
1994 به 42 درصد رسید. به طوری که - با بهره وری صورت گرفته بود، سهم بهره وری طی دوره 1979
در اوایل دهه 1990 ، رشد بهره وری از تشکیل سرمایه که به عنوان یک عامل غالب در رشد اقتصاد چین
مطرح بود، سبقت گرفت.این بهبود بهره وری را می توان به عواملی از جمله تخصیص مجدد نیروی کار از
کشاورزی سنتی به بخش های صنت و خدمات و لزوم به کارگیری آموزش های مختلف در این بخش ها و
همچنین، سیاست درهای باز چین برای تجارت خارجی و سرمایه گذاری خارجی نسبت داد(زولیو
.3( وخان، 1996
1. Engine of Growth.
2. Balassa (1978).
3. Zuliu and Khan. Mohsin S. (
اثرات بلند مدت و کوتاه مدت آموزش عالی برعرضهصادرات صنعتی ایراندکتر سید کمیل طیبی∗شیرین اربابیان∗ ∗1382/6/ 1382 تاریخ پذیرش: 31 /3/ تاریخ ارسال: 4چکیدهفن آوری و دانش فنی درتولید کالاهای صنعتی نقش عمد های را ایفا م یکند و نیروی کاری که از سطح دانش فنیو آموزش بیشتری برخوردار باشد، قادر است در چرخه تولید پویایی و تحول تکنولوژیک ایجاد کرده، سبب زایشظرفیت تولید صادرات و توان رقابت در بازارهای بی نالمللی شود. مقاله حاضر، در پی آن است که تأثیر آموزشعالی را بر عرضۀصادرات صنعتی مورد بررسی قرار دهد و به آزمون این فرضیه بپردازد که آموزش عالی دربلندمدت بر عرضه صادرات صنعتی ایران اثر مثبت دارد. برای این منظور، با ارائه یک چارچوب نظری و با استفادهاز روش یوهانسن – جوسیلیوس و مکانیسم تصحیح – خطا به ترتیب، روابط بلندمدت و کوتاه مدت عرضه صادراتصنعتی ایران برآورد م یشود. نتایج کسب شده فرضیه فوق را به ویژه در بلند مدت تأیید م یکند. بدین منظور،ضریب برآورد شده آموزش عالی در الگوی بلند مدت بیانگر انعطاف پذیری بالای صادرات صنعتی نسبت به آموزشاست، حال آنکه، این نوع آموزش در کوتاه مدت تأثیر معنی داری روی متغیر صادرات نداشته است. آمار و اطلاعات1378 به دست آمد هاند. - مورد استفاده از منابع آماری معتبر، برای دوره زمانی 1345واژه های کلیدی: آموزش عالی،عرضه صادرات صنعتی،رابطه تعاملی، اثرات کوتاه مدت، اثرات بلندمدت.∗ عضوهیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهانEmail: komail@econ.ui.ac.ir∗∗دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه اصفهانArchive of SIDwww.SID.ir2 اثرات بلندمدت و کوتاه مدت آموزش عالی بر...1. مقدمهامروزه، مسلم شده است که بین رشد اقتصادی و صادرات هر کشور ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. عده ایاز نظریه پردازان اقتصاد بین الملل با اعتقاد فوق العاده به نقش تجارت در رشد و توسعه اقتصادی از آن به.2( عنوان موتور رشد 1 نام م یبرند (بالاسا، 1978اهمیت روزافزون استقلال از درآمدهای نفتی ، به دلیل نوسانات و بی ثباتی قیمت نفت و بازار جهانیآن که درآمدهای کشورهای صادرکننده نفت، به ویژه درآمد دولت و اقتصاد کشورمان را به شدت متأثرمی سازد، موجب شده که نقش صادرات غیر نفتی فراتر از ابزاری برای کسب درآمدهای ارزی مطرحشود، به گونه ای که نظر بسیاری از صاحب نظران و پژوهشگران اقتصاد و توسعه به سمت یافتنراهکارهای اساسی برا ی توسعه صادرات غیر نفتی معطوف شده و اساساً، گسترش این نوعصادرات از محوریت راهبردی برخوردار شده است.از طرف دیگر، سرمایه انسانی نیز از جمله مقولات مورد بحث اقتصاددانان است . نگاهی به مراحلتمدن بشری نشان می دهد که نقش انسان از نیروی کار ساده (قدرت بازو و کار فیزیکی ) به سرمایهانسانی (دانش و مهارت ) که مهمترین عامل تولید به شمار می آید، تکامل یافته است، به طوری کهملت ها همواره به دنبال ارتقای کیفیت نیروی انسانی خود هستند، زیرا، معتقدند که تولید بیشتر در گرونیروی کار ماهر و آموزش دیده است (مردوخی ( 1368 ). در حقیقت، در ادبیات جدید از نقش نیرویانسانی در فرایند تولید به عنوان عامل سرمایه انسانی که از بهره وری بالایی برخوردار است، یاد می شود.1994 اشاره کرد که در فرایند رشد - در این راستا، می توان به تجربه کشور چین طی دوره 1979اقتصادی به تدریج از اهمیت سرمایه فیزیکی به عنوان یک عامل اساسی تولید کاسته شد. به این صورت65 درصد از رشد تولید با تشکیل سرمایه و تنها 18 درصد از آن ،1978- که، اگرچه در طول دوره 19521994 به 42 درصد رسید. به طوری که - با بهره وری صورت گرفته بود، سهم بهره وری طی دوره 1979در اوایل دهه 1990 ، رشد بهره وری از تشکیل سرمایه که به عنوان یک عامل غالب در رشد اقتصاد چینمطرح بود، سبقت گرفت.این بهبود بهره وری را می توان به عواملی از جمله تخصیص مجدد نیروی کار ازکشاورزی سنتی به بخش های صنت و خدمات و لزوم به کارگیری آموزش های مختلف در این بخش ها وهمچنین، سیاست درهای باز چین برای تجارت خارجی و سرمایه گذاری خارجی نسبت داد(زولیو.3( وخان، 19961. Engine of Growth.2. Balassa (1978).3. Zuliu and Khan. Mohsin S. (
مشخصات فروشنده
نام و نام خانوادگی : شادمان روستا ناوی
شماره تماس : 09195145166
ایمیل :mohandesbartar@gmail.com
سایت :fileyar.ir