موضوع: تحلیل فضایی توسعه شهری در ایران (رشد اندازه شهرها ) - موضوع تحلیل فضایی توسعه شهری در ایران (رشد اندازه شهرها )
موضوع:
تحلیل فضایی توسعه شهری در ایران (رشد اندازه شهرها )
بسمه تعالی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
1. مقدمه............................................................................................................................................................. 1
2. توسعة شهری در قالب رشد اندازة شهرها، با تأکید بر متغیرهای اقتصادی............................... 2
3. ارایه مدل....................................................................................................................................................... 5
4. روند شهرنشینی در ایران.......................................................................................................................... 10
5. نتایج برآورد مدل رشد اندازه شهرها در ایران..................................................................................... 11
5ـ1) مدل داده های تابلویی رشد اندازه شهرها..................................................................................... 13
5ـ2) مدل های مقطعی فضایی رشد اندازه شهرها................................................................................. 18
3ـ5) مدل داد ههای تابلویی فضایی رشد اندازة شهرها........................................................................ 22
6. خلاصه و نتیجه گیری............................................................................................................................... 24
1. مقدمه
از پدیده های مهمی که در قرون اخیر در زندگی اجتماعی و اقتصادی در کشورهای مختلف جهان رخ داده است، ظهور شهرهای متعدد و جدید و توسعه شهرهای کهن، پیشرفت شهرنشینی و توسعه شهری است . به طور کلی، گفته می شود که پیشرفت شهرنشینی و توسعة شهری، نتیجة مستقیم انقلاب صنعتی و ترقی اقتصاد سرمایه داری است ، که نخست در کشورهای غربی و سپس در کشورهای در حال توسعه اتفاق افتاده است . در واقع، شهر همانند یک موجود زنده ای است که خود را با احتیاجات زمان سازگار می کند. شهرهای اولیه به آن دلیل توسعه یافتند، که توانستند به احتیاجات ساکنان خود پاسخ مثبت دهند. مطالعه و تحقیق در مورد شهر و توسعة شهری، با توجه به ابعاد گستردة آن، از موضوعات دشوار است، زیرا روابط متعدد و پیچیدهای وجود دارند ، که برای اثربخشی مطالعه باید مدنظر قرار گیرند و باید موضوع از جنبههای مختلف بررسی شود. توسعة سیستم شهری در هر کشور یک امر اتفاقی نیست و از سوی دیگر کنترل روند آیندة آن نیاز به برنامه ریزی های دقیق دارد .
اولین گام در این مسیر، شناسایی این سیستم و بررسی خصوصیات و جنبه های مختلف و شناسایی عوامل مؤثر بر آن است، که مطالعة حاضر به دنبال این مهم ب رای سیستم شهری ایران است. عوامل اقتصادی در بسط و توسعة شهری تأثیر به سزایی داشته اند. در این مقاله ، تنها به جنبة رشد انداز ة شهرها در پدیدة توسعة شهری پرداخته شده و بررسی رشد تعداد شهرها در مقاله ای مجزا انجام گرفته است . در این مقاله ، اثر عوامل مؤثر بر رشد انداز ة شهرها براساس مدل های توسعة شهری هندرسن برآورد شده اند و اثرات مجاورت از طریق تکنیک های اقتصادسنجی فضایی به این مدل ها اضافه می شوند، که در واقع نوآوری این مطالعه است. با توجه به مکانمندی داد ه های مورد بررسی ، در نظر نگرفتن اثرات همسایگی می تواند باعث اریب در نتایج شده و قابلیت اعتماد آن ها را کاهش دهد . معنی داری این اثرات از طریق آزمون ای اقتصادسنجی فضایی آزمون می شود. در صورت وجود وابستگی فضایی استفاده از تکنیکهای OLSاریب دارد و باید از اقتصادسنجی فضایی بهره گرفت در این مقاله، ابتدا مدل توسعة شهری هندرسن ارائه و مدل تجربی متناظر با آن استخراج می شود. سپس روند شهرنشینی در ایران به اخنصار مورد بررسی قرار می گیرد . در ادامه، با توجه به داده های موجود، مدل تصریح شده برای ایران در قالب مدل داده های تابلویی و تابلویی فضایی برآورد و نتایج حاصل ارائه می شود.
2. توسعة شهری در قالب رشد اندازة شهرها، با تأکید بر متغیرهای اقتصادی
مدل مورد استفاده در این مطالعه همانند مدل هندرسن ( 1999 ب ) و هندرسن و وانگ(2003)، برای حالتی است که اقتصاد ، دربرگیرند دو بخش روستایی و شهری باشد . یعنی فرض می شود یک بخش روستایی در اقتصاد وجود دارد ، که محصولات کشاورزی تولید می کند و یک بخش شهری که در برگیرندة یک تعداد درون زا از شهرهایی با اندازه های درون زاست و کالاهای شهری تولید می کند. به عبار ت دیگر، تعداد و انداز ة شهرها در درون مدل تعیین می شود. برای سادگی ، یک نوع شهر، یا تنها یک نوع کالای صادراتی شهری در نظر گرفته میشود. ابتدا فناوری تولید مدنظر قرار می گیرد. در هر دو بخش روستایی و شهری ، تولید ، تابعی از سطح فناوری و سرمایة انسانی سرانه در نظر گرفته شده است . در بخش روستایی، ستادة سرانة هر کارگر عبارت است از:
بیانگر سطح فناوری و درون زا است.
سطح سرمایه انسانی هر کارگر را در بخش کشاورزی نشان میدهد.
ستاد سرانه هر کارگر در بخش روستایی
کشش تولید نسبت به سرمایه انسانی است بازده بخش کشاورزی نسبت به اشتغال کمی نیروی کار ثابت است در نتیجه دستمزدهای روستایی عبارتند از:
به همین ترتیب در بخش شهری، ستاده سرانه و دستمزد نیروی کار به صورت زیراست:
که D سطح فناوری در بخش شهری درون زا، h سطح سرانه سرمایه انسانی، بازده خصوصی سرمایه انسانی، n اندازه شهری که کارگر در آن زندگی و کار میکند و p قیمت نسبی x است. مقایسه روابط یک و دو نشان میدهد که تولید شهری علاوه بر سطح فناوری و سرمایه انسانی، تابعی از اندازه شهر است. نشانگر درجه صرفه جویی های ناشی از تجمع شهری محلی فرضاً حالصل از سرریزهای اطلاعات محلی است در این صورت کل ستاده شهر عبارتند از:
در مقایسة بخش روستایی و شهری، عنصر کلیدی، تصریح ترجیحات است. در این مدل، مطلوبیت آنی هر فرد در اقتصاد از طریق رابطة زیر مشخص می شود:
به طور ی که Xc تقاضای سرانة کالای شهری و ac ، تقاضای سرانه محصولات کشاورزی است و α کشش جانشینی را نشان می دهد. این شکل از تصریح یک فرض ، است و بدین معنی است که تقاضای کالاهای کشاورزی نسبت به درآمد بی کشش است، به گونه ای که با رشد درآمد، یک فشار طبیعی به سمت توسعة شهری وجود دارد .
حال برای تکمیل مدل ، باید رفتار پس انداز، تصمیمات مهاجرت و تخصیص شهری - روستایی سرمایة انسانی را در نظر گرفت . بحث با فرض وجود یک بازار صریح برای سرمایة انسانی شروع می شود و سپس نشان داده می شود که چگونه می توان از طریق تصمیمات تخصیص درون فامیلی منابع، آن بازار را همانند سازی کرد.
هر قدر در اقتصاد h و سرمایه انسانی دارد که میتواند آن را در تولید به کارگیرد و یا آن را وام دهد بازار سرمایه انسانی بازده خصوصی در تولید کشاورزی و شهری مساوی کرده به گونه ای که نرخ اجاره سرمایه انسانی است این نرخ، مشتق تولید نسبت به سرمایه انسانی است، همچنین:
است که با استخراج از رابطه فوق و جای گذاری آن در معادله اندازه تعادلی شهر حاصل میشود( به منظور اجتناب از گسترده شدن بحث از ذکر جزییات استخراج آن خودداری میشود).
مهاجرت آزاد، مستلزم برابری درآمدهای ناخالص بازده سرمایه انسانی شهری با همین درآمد در بخش کشاورزی است یا :
مشخصات فروشنده
نام و نام خانوادگی : مجتبی خادم پیر
شماره تماس : 09151803449 - 05137530742
ایمیل :info@payfile.org
سایت :payfile.org