عنوان: مقایسه اثربخشی دوروش آموزش بخشایش وخاطره پردازی ساختارمند برمیزان اضطراب مرگ و رضایت از زندگی درسالمندان - عنوان مقایسه اثربخشی دوروش آموزش بخشایش وخاطره پردازی ساختارمند برمیزان اضطراب مرگ و رضایت از زندگی درسالمندان
چکیده
هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی دوروش آموزش بخشایش وخاطره پردازی ساختارمند برمیزان اضطراب مرگ و رضایت اززندگی درسالمندان بود. تحقیق حاضر، تحقیقی شبه آزمایشی با استفاده از طرح تحقیقی پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه سالمندان 65 سال به بالاساکن درسرای سالمندان شهر تهران می باشد. نمونه آماری در مرحله اول در دسترس (هدفمند) از بین سالمندان ساکن 3 مرکز سالمندان انتخاب و به روش تصادفی در سه گروه جایگزین شدند. نمونه آماری پژوهش حاضر 45 نفر از سالمندان واجد شرایط که ملاک های ورود را داشتند ، بود که به روش تصادفی در 3 گروه 15 نفره ( دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) قرار گرفت. برای سنجش متغیر های وابسته از فرم کوتاه مقیاس رضایت از زندگی وود، ویلی وشیفر (1969) و مقیاس اضطراب مرگ (تمپلر،1970) استفاده شد. در پژوهش حاضر برای آموزش بخشایش از بسته آموزشی لاسکین (2001)(در 6جلسه) و برای خاطره پردازی ساختارمند ازچهارچوب از پیش تعیین شده که توسط استینسون و کیرک (2005) (در 6جلسه) استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل کواریانس استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد آموزش بخشایش وخاطره پردازی ساختارمند برمیزان اضطراب مرگ و رضایت اززندگی درسالمندان اثر بخش است. همچنین بر اساس نتایج بین اثر بخشی آموزش بخشایش وخاطره پردازی ساختارمند برمیزان اضطراب مرگ و رضایت اززندگی درسالمندان تفاوت وجود ندارد.
واژه های کلیدی:
آموزش بخشایش ؛ خاطره پردازی ساختارمند ؛میزان اضطراب مرگ ؛ رضایت اززندگی ؛ سالمندان
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده. ج
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1................................................................................................................................... مقدمه. 2
1-2 بیان مسأله. 4
1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 11
1-4 اهداف تحقیق.. 15
1-4-1 هدف اصلی.. 15
1-4-2 اهداف فرعی: 15
1-5 فرضیههای تحقیق: 15
1- 6 تعریف مفاهیم و متغیر ها 16
1-6-1 تعریف مفهومی: 16
1-6-2 تعریف عملیاتی.. 16
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1 مقدمه. 19
2-2 تعاریف، نظریه های سالمندی : 20
2-3 نظریه های مطرح شده پیرامون سالمندی.. 22
2-3-1 نظریه های زیست شناختی.. 22
2-3-1-1 نظریه ایمنی.. 23
2-3-1-2 نظریه پیر شدن سلولی.. 24
2-3-1-3 نظریه رادیکال آزاد. 25
2-3-2 نظریه های روان شناختی.. 25
2-3-2-1 نظریه اریک اریکسون: کمال در برابر سرخوردگی.. 26
2-3-2-2 نظریه کارل یونگ... 27
2-3-2-3 نظریه وارنر شای: تفکر در ادغام مجدد. 27
2-3-2-4 نظریه رابرت پک: لزوم چهار عمل برای سازش متناسب در میانسالی.. 28
2-3-2-5 نظریه جورج وایلانت: آرامش دهه 50. 29
2-2-2-6 نظریه لوینسون: گذار به پیری.. 29
2-3-3 نظریه های جامعه شناختی(اجتماعی) 30
2-3-3-1 نظریه ی کناره گیری( عدم تعهد) 30
2-3-3-2 نظریه فعالیت.. 31
2-3-3-3 نظریه استمرار 32
2-3-3-4 نظریه تعاملی (گزینش هیجانی – اجتماعی) 32
2-4 اضطراب مرگ... 33
-4-1 ابعاد هراس و اضطراب مرگ.. 47
2-5 رضایت از زندگی.. 50
2-6 بخشایش... 54
2-6-1 تعاریف بخشایش... 54
2-6-2 سوالات و اختلاف نظرها در خصوص تعریف بخشایش... 59
2-6-3 بخشایش خود. 66
2-6-4 مراحل بخشایش... 67
2-6-5 ابعاد بخشایش... 69
2-6-6 بخشایش و سلامت.. 72
2-6-7 بخشایش در دیدگاهها و رویکردهای مختلف.. 74
2-6-7-1 دیدگاه معنوی و الهی.. 74
2-6-7-2 رویکر شناختی به بخشایش... 77
2-6-7-3 رویکرد رفتارگرایی به بخشایش... 80
2-6-7-4 رویکرد روان تحلیلگری به بخشایش... 80
2-7 خاطره گویی ساختار مند. 82
2-8 پیشینه تحقیق.. 85
فصل سوم : روش شناسی
1-3مقدمه. 90
3-2 جامعه آماری و نمونه و شیوه نمونهگیری.. 90
3-3 ابزار اندازهگیری.. 91
3-4 روش پژوهش... 92
3-4-1 طرح تحقیق.. 93
3-5 پکیج آموزشی.. 93
3-5- 1آموزش بخشایش... 93
3-5-2 خاطره پردازی ساختارمند. 94
3-6 روش تجزیه وتحلیل اطلاعات.. 94
3-7 ملاحظات اخلاقی.. 95
فصل چهارم: تجزیه وتحلیل داداه ها
4-1 مقدمه. 97
4-2 یافته های توصیفی.. 98
4-2-1یافته های جمعیت شناختی.. 98
4-2 توصیف آماری داده ها 98
4-2-2 یافته های توصیفی متغیر های پژوهش... 98
4-3 یافته های استنباطی: آزمون فرضیه 101
فصل پنجم: نتیجه گیری
5-1 مقدمه. 114
5-2 بحث و نتیجه گیری در خصوص فرضیه های پژوهش... 114
5-3 محدودیت ها 124
5-4پیشنهادها 124
5-4-1 پیشنهادهای پژوهشی.. 124
5-4-2 پیشنهادهای کاربردی.. 125
منابع.. 126
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 4-1: توصیف آماری نمرات پیش آزمون – پس آزمون اضطراب مرگ گروه های آزمایش و کنترل.. 98
جدول 4-2: توصیف آماری نمرات پیش آزمون – پس آزمون رضایت از زندگی گروه های آزمایش و کنترل.. 99
جدول 4-3: توصیف آماری نمرات پیش آزمون – پس آزمون اضطراب مرگ و رضایت از زندگی به تفکیک جنسیت.. 100
4-3 یافته های استنباطی: آزمون فرضیه 101
جدول 4-4: نتایج آزمون کالموگروف – اسمیر نوف جهت بررسی نرمال بودن توزیع داده ها در متغیر اضطراب مرگ به تفکیک گروه 101
جدول4-5: نتایج تحلیل یکسان بودن شیب خط رگرسیونی به عنوان پیش فرض تحلیل کواریانس... 101
جدول4-6: نتیجه آزمون لون جهت بررسی همسانی واریانسها 102
جدول4-7: نتایج تحلیل کواریانس پس آزمون نمرات اضطراب مرگ پس از تعدیل پیش آزمون.. 102
جدول 4-8: نتایج آزمون کالموگروف – اسمیر نوف جهت بررسی نرمال بودن توزیع داده ها در متغیر رضایت از زندگی به تفکیک گروه 103
جدول4-9: نتایج تحلیل یکسان بودن شیب خط رگرسیونی به عنوان پیش فرض تحلیل کواریانس... 103
جدول4-10: نتیجه آزمون لون جهت بررسی همسانی واریانسها 104
جدول4-11: نتایج تحلیل کواریانس پس آزمون نمرات رضایت از زندگی پس از تعدیل پیش آزمون.. 104
جدول 4-12: نتایج آزمون کالموگروف – اسمیر نوف جهت بررسی نرمال بودن توزیع داده ها در متغیر اضطراب مرگ به تفکیک گروه 105
جدول4-13: نتایج تحلیل یکسان بودن شیب خط رگرسیونی به عنوان پیش فرض تحلیل کواریانس... 105
جدول4-14: نتیجه آزمون لون جهت بررسی همسانی واریانسها 106
جدول4-15: نتایج تحلیل کواریانس پس آزمون نمرات اضطراب مرگ پس از تعدیل پیش آزمون.. 106
جدول 4-16: نتایج آزمون کالموگروف – اسمیر نوف جهت بررسی نرمال بودن توزیع داده ها در متغیر رضایت از زندگی به تفکیک گروه 107
جدول4-17: نتایج تحلیل یکسان بودن شیب خط رگرسیونی به عنوان پیش فرض تحلیل کواریانس... 107
جدول4-18: نتیجه آزمون لون جهت بررسی همسانی واریانسها 108
جدول4-19: نتایج تحلیل کواریانس پس آزمون نمرات رضایت از زندگی پس از تعدیل پیش آزمون.. 108
جدول 4-20: نتایج آزمون کالموگروف – اسمیر نوف جهت بررسی نرمال بودن توزیع داده ها در متغیر اضطراب مرگ به تفکیک گروه 109
جدول4-21: نتایج تحلیل یکسان بودن شیب خط رگرسیونی به عنوان پیش فرض تحلیل کواریانس... 109
جدول4-22: نتیجه آزمون لون جهت بررسی همسانی واریانسها 110
جدول4-23: نتایج تحلیل کواریانس پس آزمون نمرات اضطراب مرگ پس از تعدیل پیش آزمون.. 110
جدول 4-24: نتایج آزمون کالموگروف – اسمیر نوف جهت بررسی نرمال بودن توزیع داده ها در متغیر رضایت از زندگی به تفکیک گروه 111
جدول4-25: نتایج تحلیل یکسان بودن شیب خط رگرسیونی به عنوان پیش فرض تحلیل کواریانس... 111
جدول4-26: نتیجه آزمون لون جهت بررسی همسانی واریانسها 112
جدول4-27: نتایج تحلیل کواریانس پس آزمون نمرات رضایت از زندگی پس از تعدیل پیش آزمون.. 112
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1 مقدمه
مساله سالمندی جمعیت جهان که به دلایل مهمی از جمله کاهش مرگ و میر ناشی از پیشرفت علوم پزشکی، بهداشت، آموزش و پرورش و در نتیجه افزایش نرخ امید به زندگی و طول عمر در سطح جهانی مطرح شده، پدیده نسبتا" نوینی است . از آنجا که این پدیده در کلیه جنبه های زندگی جوامع بشری، از جمله در طیف گسترده ای از ساختارهای سنتی، ارزشها و هنجارها و ایجاد سازمان های اجتماعی تحولات قابل ملاحظه ای به وجود می آورد، لذا مقابله با چالشهای فرا راه این پدیده و استفاده از تدابیر مناسب در جهت ارتقا وضعیت جسمی، روحی و اجتماعی سالمندان از اهمیت والائی برخودار بوده و در دستور کار جامعه بین المللی قرار گرفته است(صادقی، 1379). طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی[1] (WHO) دوران سالمندی به پس از 60 سالگی اطلاق می گردد که افراد از حوادث زندگی جان سالم بدر برده و دوره های جوانی و میانسالی را پشت سر گذاشته اند (جکسون، 1983). روند سالمندی باعث ایجاد تغییرات اساسی در سیستم های مختلف بدن می شود. از سویی ایجاد تغییرات ریخت شناسی و بیوشیمیایی در قسمت های مختلف مغز از جمله کورتکس آهیانه و پیشانی، باعث کاهش عملکرد شناختی می شود(تیزراند[2] وهمکاران، 2004؛ جانسون[3] وهمکاران، 2004) و از سوی دیگر تغییراتی در سیستم اسکلتی- عضلانی ایجاد می گردد(کوپین و همکاران، 2006). افزایش نوسانات خودبخودی بدن(منکوندیا و همکاران، 2006 )، و شیوع بالای زمین خوردن در سالمندان (پترسون و همکاران، 2007)، نشانی از تغییرات دژنراتیو در سالمندان است. مجموع این تغییرات می تواند باعث کاهش کارایی تکالیف دوگانه (شناختی و غیرشناختی) سالمندان در مقایسه باجوانان شود. انجام تکالیف چندگانه در زندگی روزمره، برای سالمندان، دشوار است (دوماس و همکاران ،2009؛ بیاوچت و همکاران، 2008؛ فالکنر و همکاران،2007). در کل می توان عنوان کرد که ضعف عملکردهای شناختی یکی از مشکلات شایع در دوران سالمندی است که این مسئله به نوبه خود آنان را در معرض خطر قرار می دهد(سیو و همکاران ،2007؛ دالت وهمکاران ،2003؛ ریلی و همکاران، 2005؛ منکوندیا و همکاران،2006؛ رپ و همکاران،2006) با برنامه ریزی مناسب، سالمندان می توانند از دوران سالخوردگی شاد و مولّد، لذت برده و به عنوان یک جزء یکپارچه با جامعه تلقی شوند .از بین این برنامه ریزی ها می توان به انواع روش های روان درمانی اشاره کرد . هدف از روا ن درمانی در سالمندان فراهم کردن حمایت، کاهش اضطراب و افزایش اجتماعی شدن است یک نوع روان درمانی مؤثر و تقریباً بدون تاثیر نامطلوب، شرکت در گرو ه های خاطره گویی سازمان یافته است(سهرابی، ذوالفقاری، مهدی زاده، آقایان، قاسمیان، شریعتی، 1387).
انجمن پرستاران آمریکایی از خاطره گویی به عنوان مداخله استاندارد پرستاری، حمایت کرده و این مداخله را در مراقبت از سالمندان آسایشگاه ها پیشنهاد می کند(استینسون و کیرک، 2005). تحقیقات فراوانی، مزایای خاطره گویی در سا لمندان را بررسی کرده و نشان داده اند که خاطره گویی از جمله مداخلاتی است که برای تسکین مشکلات روان شناختی استفاده می شود(وانگ، 2005). یکی از انواع درمانهای کوتاه مدت، خاطره گویی است که در همه گروههای سنی به خصوص در گروه سالمندان به منظور ارتقاء سطح سلامت روان به کار میرود. خاطره گویی یک نگاه کلی به روزهای سپری شده زندگی است. فواید خاطره گویی شامل؛ روشن سازی احساس نسبت به خود در ارتباط با دیگران، بازسازی اتفاقات بازگو شده، بازگویی استراتژی های حل مشکل که قبلا مورد استفاده قرار می گرفته و ایجاد آمادگی برای مرگ است(صادق مقدم و همکاران، 1384). خاطره پردازی یک مداخله پیشگیری و درمانی که در واقع نوعی فراخوانی گذشته است و می تواند برای افراد سالمند جذاب باشد (ارنست بهل میجر ،2007).
بخشایش به عنوان یکی از مولفه های روان شناسی مثبت نگردر حیطه ی سلامت مورد توجه بوده است. ازاین رو تقریبا در اولین بررسی ها پیرامون بخشایش به ارتباط با سلامت روان پرداخته شده است(چالمه، 1390). انرایت و همکارش ضمن تمایز قائل شدن میان بخشش با حالاتی مانند انکار، فراموشی، چشم پوشی، تبرئه و مصالحه تأکید دارند که افراد، براساس تعیین عقلانی برخورد ناعادلانه آنها زمانی بخشش پیشه میکنند که آزادانه از انزجار و پاسخ های وابسته به آن دست بکشند و تلاش کنند تا نسبت به فرد خطاکار بر اساس اصل اخلاقی نیک خواهی که شامل دلسوزی، ارزشمندی نامشروط، سخاوت و محبت اخلاقی است واکنش نشان دهند. این مطالعات نشان میدهند که مداخلات بخشش می توانند از طریق بالا بردن عزت نفس، امیدواری و کاهش خشم، افسردگی و اضطراب، در بهبودی بهزیستی روان شناختی افراد تأثیرگذار باشد (اوفپور نوری، زهراکار و ثنایی ذاکر، 1391). بخشایش در زندگی روزمره کاربرد فراوانی دارد اما طرز تلقی متفاوتی از آن وجود دارد. ادیان مختلف آکنده از توصیه ها و اندرزهایی و ادرزهایی درباب بخشایش می باشند. ضرب المثل های فراوانی در فرهنگ ملل در زمینه بخشایش وجود دارد. گاهی اوقات مشاهده می شود که باورهای غلطی از بخشایش وجود دارد و برخی افراد فکر میکنند بخشایش یعنی فراموش کردن خطا و اجازه دادن به شخص خطاکار که بدون کیفر خواست به کار خود ادامه دهد؛ در حالیکه بخشایش فراموش کردن و اغماض نیست و با تحمل کردن فرد خ
[1]- world health organization
[2]-Tisserand
[3]- Johnson
مشخصات فروشنده
نام و نام خانوادگی : مجتبی خادم پیر
شماره تماس : 09151803449 - 05137530742
ایمیل :info@payfile.org
سایت :payfile.org