پایان نامه بررسی مجموعه گردشگری سوران (شهر سازی )در 245 صفحه ورد قابل ویرایش
پایان نامه بررسی مجموعه گردشگری سوران (شهر سازی )در 245 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : طرح مسئله
1-1- ضرورت طرح پروژه......................................................................................................................1
1-2- روش مطالعه و تحقیق...................................................................................................................2
1-3- تجزیه و تحلیل امکان‌سنجی پروژه...............................................................................................2
1-4- تعریف پروژه..................................................................................................................................2
فصل دوم : شناخت
-1-2مقدمه...............................................................................................................................................4
-1-1-2 نگاهی نو به طراحی و ساماندهی طبیعت اطراف در عصر حاضر...........................................4
-2-1-2نگرش‌های اساسی در مورد رابطه انسان و طبیعت در مورد منظر...........................................4
-2-2اقامت...............................................................................................................................................5
-1-2-2بررسی تاریخ اقامت...................................................................................................................5
-2-2-2تعریف اماکن اقامتی (موقت) ..................................................................................................6
-3-2-2بررسی در سطح ایران................................................................................................................6
-3-2 نمونه هایی از بناهای قدیمی اقامتی...............................................................................................6
عنوان صفحه
-1-3-2 ساباط..........................................................................................................................................6
-2-3-2کاربات........................................................................................................................................6
-3-3-2کاروانسرا....................................................................................................................................7
2-3-4- دسکره یا مهمانخانه.................................................................................................................7
-5-3-2 نتیجه گیری.................................................................................................................................7
-4-2فضای باز.........................................................................................................................................7
-1-4-2تعریف فضای باز.......................................................................................................................7
-2-4-2تقسیم بندی فضاهای باز شهری................................................................................................8
-5-2فضای سبز.......................................................................................................................................9
-1-5-2تعاریف فضای سبز شهری........................................................................................................9
-2-5-2تقسیم بندی فضای سبز شهری...............................................................................................10
-3-5-2نتیجه گیری................................................................................................................................10
-6-2انواع طبقه بندی فضای باز و سبز شهری....................................................................................10
-7-2طبقه بندی منابع تفرجگاهی.........................................................................................................11
-1-7-2طبقه بندی کلاوسون...............................................................................................................11
عنوان صفحه
-1-1-7-2مناطقی که اساساً روی منابع طبیعی اتکاء دارند...............................................................11
-2-1-7-2مناطقی که بر پایه دسترسی شکل گرفته اند......................................................................11
-3-1-7-2خصوصیات مناطق سه گانه تفرجگاهی در طبقه بندی کلاوسون....................................12
-8-2تعریف پارک................................................................................................................................14
-1-8-2انواع پارکها.............................................................................................................................14
-2-8-2طبقه بندی پارکها بر حسب اندازه ها.....................................................................................15
-3-8-2طبقه بندی پارکهای شهری.......................................................................................................16
-1-3-8-2پارکهای شهر در مقیاس همسایگی....................................................................................16
-2-3-8-2پارک شهری در مقیاس محله.............................................................................................16
-3-3-8-2 پارک شهری در مقیاس ناحیه.............................................................................................16
-4-3-8-2پارک شهری در مقیاس منطقه............................................................................................17
-4-8-2طبقه بندی گروه مطالعات برنامه ریزی شهری وزارت کشور...............................................17
-1-4-8-2پارک محله ای....................................................................................................................17
-2-4-8-2پارک های منطقه ای شهری...............................................................................................18
-3-4-8-2پارکهای حاشیه ای (پارکهای خارج شهر) ......................................................................18
عنوان صفحه
-4-4-8-2باغچه ها ، نوارهای سبز، کرتها و باغچه های جلو منازل................................................18
-5-4-8-2کمربندهای سبز..................................................................................................................18
-9-2سیر تحول معماری منظر..............................................................................................................19
-1-9-2باغهای دوران باستان..............................................................................................................19
-2-9-2باغسازی در قرون میانی (قرن 5 تا 15) ...............................................................................20
-3-9-2 باغهای رنسانسی: (در ایتالیا و فرانسه- قرن 15 تا قرن 17) ..............................................21
-4-9-2باغ و پارک در قرن 18..........................................................................................................22
-5-9-2پارک در قرن 19......................................................................................................................23
-6-9-2پارک در قرن 20......................................................................................................................24
-7-9-2نتیجه‌گیری................................................................................................................................24
-10-2باغسازی.....................................................................................................................................24
-1-10-2تعریف باغ.............................................................................................................................24
-2-10-2انواع باغ و ویژگیهای آن......................................................................................................25
-3-10-2 باغ ایرانی تاثیر آن بر دیگر هنرها.........................................................................................26
-4-10-2معرفی باغهایی با ارزش معماری.........................................................................................27
عنوان صفحه
-11-2خاور دور...................................................................................................................................31
-12-2معرفی باغسازی در ایران..........................................................................................................34
-1-12-2 باغسازی دوره صفویه..........................................................................................................34
-2-12-2نمونه های باغهای ایران.......................................................................................................34
-13-2خصوصیات باغ ایرانی.............................................................................................................45
-1-13-2هندسه باغ ایرانی..................................................................................................................47
-2-13-2ابعاد تمثیلی گردش آب و تقسیم هندسی باغ ایرانی..........................................................47
-3-13-2سایر خصوصیات باغ ایرانی...............................................................................................48
-4-13-2آب در باغ.............................................................................................................................49
-5-13-2گیاهان در باغ ایرانی.............................................................................................................52
-6-13-2پوشش گیاهی باغهای ایرانی.................................................................................................53
-14-2مباحث نظری....................................................................................................................54
-1-14-2اوقات فراغت...............................................................................................................54
-2-14-2تعاریف ارائه شده از اوقات فراغت..................................................................................54
-3-14-2 مقایسه مفهوم « اوقات فراغت » با چند واژه دیگر........................................................55
عنوان صفحه
-4-14-2نقش و کارکرد اوقات فراغت.......................................................................................56
-5-14-2آثار و نتایج اوقات فراغت...........................................................................................56
-15-2تفریح و تفرج...................................................................................................................57
-1-15-2تعریف واژه تفریح................................................................................................................57
-2-15-2تعریف تفرج.........................................................................................................................58
-3-15-2منابع تفرجگاهی....................................................................................................................58
-4-15-2پیش بینی تقاضای تفرجگاهی.......................................................................................58
-5-15-2رابطه جمعیت و تفرج..........................................................................................................59
-6-15-2الگوی بهینه بررسی مسائل تفرجگاهی................................................................................60
-16-2توریسم و جهانگرد...........................................................................................................61
-1-16-2تعاریف و مفاهیم واژه ها واصطلاحات جهانگردی (گردشگری) ....................................62
-2-16-2توسعه فرهنگ گردشگری و گذران اوقات فراغت.............................................................63
-1-2-16-2تئوریهای جهانگردی.................................................................................................63
-4-16-2اهمیت جهانگردی و توریسم در جهان...............................................................................64
-5-16-2ارزشهای فرهنگی و جهانگردی...........................................................................................65
عنوان صفحه
-6-16-2ارزشهای اقتصادی و جهانگردی.........................................................................................65
-7-16-2بررسی تاثیر جهانگردی بر عوامل مختلف....................................................................66
-8-16-2اهداف توسعه جهانگردی.....................................................................................................67
-9-16-2موانع توسعه جهانگردی.......................................................................................................67
-10-16-2جهانگردی پایداری و توسعه آن......................................................................................68
-11-16-2نتایج...................................................................................................................................69
فصل سوم : مطالعات پایه
بررسی استان خراسان..................................................................................................................70 -1-3
-1-1-3پیشینه تاریخی.........................................................................................................................70
-2-3 جغرافیای طبیعی خراسان.............................................................................................................71
-1-2-3 موقعیت....................................................................................................................................71
-2-2-3 پستی وبلندیها...................................................................................................................... 72
-3-3 آب و هوای استان خراسان.........................................................................................................72
بادها...........................................................................................................................................73-1-3-3
-2-3-3 تنوع آب و هوایی استان خراسان............................................................................................74
عنوان صفحه
-4-3تقسیمات کشوری........................................................................................................................74
-5-3جمعیت استان..............................................................................................................................75
-1-5-3جمعیت و اهمیت آن ............................................................................................................75
-2-5-3رشد جمعیت............................................................................................................................76
-3-5-3تراکم جمعیت.........................................................................................................................77
-4-5-3سواد.........................................................................................................................................77
-5-5-3زمینه های اشتغال....................................................................................................................77
-6-5-3مسکن.....................................................................................................................................78
صنایع دستی............................................................................................................................78 -7-5-3
..............................................................80 جاذبه های تاریخی و معماری استان خراسان رضوی -6-3
بناهای یادبود تاریخی..................................................................................................................82 -7-3
بناهای یادبود مذهبی....................................................................................................................82 -8-3
فرهنگ و هنر................................................................................................................................83 -9-3
معرفی چند بنای تاریخی مشهد................................................................................................84 -10-3
بررسی کلان شهر مشهد............................................................................................................86 -11-3
عنوان صفحه
................................................................................................. 86 تاریخچه شکل گیری شهر -1-11-3
موقعیت جغرافیایی .................................................................................................................88 -12-3
جهت و نوع توسعه شهر...................................................................................................88 -1-12-3
............................................................................89 عوامل موثر در تعیین جهات گسترش -2-12-3
مطالعات زمین‌شناسی و زلزله‌شناسی....................................................................................92 -13-3
اقلیم.......................................................................................................................................93 -14-3
دمای هوا ...........................................................................................................................93-1-14-3
تابش آفتاب........................................................................................................................94 -2-14-3
میزان بارندگی.....................................................................................................................95-3-14-3
رطوبت نسبی.......................................................................................................................95-4-14-3
وزش باد...............................................................................................................................95-5-14-3
توصیه های اقلیمی..............................................................................................................96 -6-14-3
نقش شهر مشهد در استان خراسان........................................................................................96 -15-3
وضعیت فرهنگی .....................................................................................................................97-16-3
پوشش گیاهی...........................................................................................................................98-17-3
عنوان صفحه
بررسی‌های جمعیت شهر مشهد.............................................................................................99 -18-3
تعداد جمعیت و میزات رشدآن........................................................................................99 -1-18-3
ترکیب جنسی و سنی جمعیت.........................................................................................100 -2-18-3
توسعه کالبدی شهر و آثار جمعیتی آن.................................................................................100 -19-3
تعداد زائر و مسافر و آثار جمعیتی آن..............................................................................101-1-19-3
عوامل افزایش زائر و مسافر.............................................................................................102 -2-19-3
بررسی روند توریسم در مشهد.............................................................................................102-20-3
102 توریسم در مشهد و نقش اقتصادی آن............................................................................ -1-20-3
بررسی خصوصیات توریسم در مشهد............................................................................103 -2-20-3
نوسان تعداد مسافران و زائران.........................................................................................105 -3-20-3
پیش‌بینی توریسم شهر مشهد تا سال1395.....................................................................106-4-20-3
پیش‌بینی توریسم ویژه مناطق تفریحی و گردشگری........................................................107-5-20-3
بررسی خطوط کلی توسعه آینده شهر مشهد........................................................................107 -21-3
کانون‌های مهم توریستی تفریح اطراف مشهد.......................................................................108-22-3
معرفی جاذبه‌های طبیعی واقع در منطقه ییلاقات مشهد......................................................108 -23-3
عنوان صفحه
جاذبه های توریستی شهر مشهد............................................................................................108-24-3
نام و آدرس تعدادی از پارکهای شهر مشهد.......................................................................109 -25-3
نگاهی به تاریخ شاندیز...........................................................................................................111-26-3
ساختار شهری شهر شاندیز................................................................................................112-1-26-3
-2-26-3منظر و ارتباط فضایی......................................................................................................113
-3-26-3ارگان‌ها و نهادهای دولتی تاثیرگذار.................................................................................114
سایر ارگان‌ها و نهادهای دولتی تاثیرگذار.......................................................................116 -4-26-3
تنگناها و محدودیتها.......................................................................................................117-5-26-3
فقدان تعریف حقوقی و تشکیلاتی....................................................................................117-6-26-3
فقدان برنامه کالبدی و فضایی شهری...............................................................................117-7-26-3
فقدان معرفی، تبلیغ و ترویج.............................................................................................118-8-26-3
امکانات و قابلیتها...........................................................................................................119-9-26-3
تهیه طرحهای ویژه گردشگری.......................................................................................119-10-26-3
مشکلات و محدودیتها................................................................................................119 -11-26-3
توان‌ها و قابلیتها...........................................................................................................120-12-26-3
عنوان صفحه
الگوها، فعالیت‌ها و روندهای گردشگری سوران..............121 منابع و جاذبه‌های گردشگری : -27-3
ترکیب گردشگران...................................................................................................................122-28-3
الگوها و رفتارهای گردشگری...............................................................................................123-29-3
طرحهای توسعه......................................................................................................................124-30-3
فصل چهارم : مطالعات تکمیلی
گردشگری به عنوان یک سیستم................................................................................................127-1-4
عناصر اصلی سیستم گردشگری..............................................................................................128-2-4
اصول بین المللی گردشگری....................................................................................................130 -3-4
بررسی ونقد طرح برنامه ملی توسعه گردشگری ایران............................................................134 -4-4
طرح توسعه ملی گردشگری ایران............................................................................................135-5-4
انواع گردشگری........................................................................................................................135-6-4
گردشگری روستایی..................................................................................................................137-7-4
گردشگری شهری......................................................................................................................138-8-4
گردشگری درطبیعت (طبیعت گردی) ...................................................................................140 -9-4
گردشگری پایدار....................................................................................................................143-10-4
عنوان صفحه
اصول گردشگری پایدار.........................................................................................................144-11-4
گردشگری فرهنگی.................................................................................................................145-11-4
اکوتوریسم..............................................................................................................................147-12-4
گردشگری و تکنولوژی..........................................................................................................148-13-4
انواع جاذبه ها گردشگری......................................................................................................152-14-4
شاخصهای کیفی طراحی منظر...............................................................................................154-15-4
طراحی محیط و منظر........................................................................................................154 -1-15-4
-2-15-4برنامه‌ریزی تفرجی.............................................................................................................155
-3-15-4بستر طراحی و امکان سنجی و محدودیتها......................................................................156
-4-15-4پوشش گیاهی.....................................................................................................................156
-5-15-4پوشش گیاهی منطقه.........................................................................................................158
-6-15-4انتخاب گیاهان برای استقرار در طراحی( الف)..............................................................158
-7-15-4انتخاب گیاهان برای استقرار در طراحی(ب)...................................................................160
-8-15-4بافت...................................................................................................................................161
-9-15-4معرفی و انتخاب گیاهان قابل رشد در سایت..................................................................161
عنوان صفحه
-10-15-4ترکیب عملکردی درختان..............................................................................................162
-16-4گذرها در طراحی سایت........................................................................................................162
-17-4 آب در طراحی سایت.............................................................................................................164
-18-4«آب» در طراحی فضای سبز..................................................................................................164
-19-4اشکال استفاده از آب در معماری و شهرسازی....................................................................165
-20-4نگرش‌های گوناگون انسان نسبت به آب..............................................................................166
ویژگیهای خاص خط، فرم، رنگ و بافتی...........................................................................167-21-4
تکنیکهای استفاده از آب......................................................................................................168-22-4
مبلمان و المان‌های سایت..................................................................................................... 170-23-4
نتیجه‌گیری...............................................................................................................................172 -24-4
فصل پنجم : ضوابط طراحی منظر
-1-5ضوابط طراحی پارک و فضای سبز........................................................................................173
-1-1-5ضوابط شهرسازی.............................................................................................................. 173
-2-1-5ضوابط اجرایی....................................................................................................................173
-3-1-5 ضوابط مربوط به شهرسازی................................................................................................173
عنوان صفحه
-2-5تعیین ابعاد و اندازه فضاها......................................................................................................174
-3-5ضوابط گذرها..........................................................................................................................174
-4-5ضوابط کف سازی ...................................................................................................................175
-5-5ضوابط تجهیزات .....................................................................................................................181
-6-5بخش خدماتی .........................................................................................................................186
-1-6-5رستوران مجموعه.................................................................................................................186
-2-6-5 اغذیه ...................................................................................................................................187
-3-6-5تریا .......................................................................................................................................187
-4-6-5چایخانه ................................................................................................................................187
-5-6-5فضاهای لازم چایخانه سنتی...............................................................................................188
-6-6-5 رستوران سنتی .....................................................................................................................188
-7-6-5 کیوسکهای فروش تنقلات ..................................................................................................189
-8-6-5نگهبانی و اطلاعات ..............................................................................................................190
-9-6-5سرویسها .............................................................................................................................190
-10-6-5 پارکینگ ...........................................................................................................................190
عنوان صفحه
-11-6-5اداری.................................................................................................................................191
-7-5 بخش فرهنگی ..........................................................................................................................192
-1-7-5 حداقل مساحت مورد نیاز فضاهای رفاهی خدماتی .........................................................192
-2-7-5 حداقل مساحت مورد نیاز فضاهای تجاری .......................................................................194
-3-7-5 حداقل مساحت مورد نیاز فضاهای اداری..........................................................................194
-8-5 درک ارزشهای بصری مناظر...................................................................................................195
-1-8-5پوشش گیاهی مجموعه....................................................................................................... 195
-2-8-5ارزیابی پوشش گیاهی .........................................................................................................196
-3-8-5طراحی مبلمان در فضای سبز..............................................................................................198
-4-8-5سکوهای نشیمن در فضای سبز...........................................................................................199
-5-8-5 تدوین برنامه فیزیکی ..........................................................................................................200
عنوان صفحه
فصل ششم : مطالعات تطببقی
نمونه پارکهای داخلی..................................................................................................................203 -6
-1-6 باغ سنگی (پارک جمشیدیه، تهران) .......................................................................................203
-2-6 طراحی فضاهای عمومی و بناها................................................................................................204
-3-6 حرکت آب................................................................................................................................207
-4-6 مصالح........................................................................................................................................208
-5-6 پارک گلدن گیت......................................................................................................................210
-6-6 باغ‌ها..........................................................................................................................................212
-7-6 یادبودها.....................................................................................................................................214
مجسمه ها و المانها ..................................................................................................................217 -8-6
فصل هفتم : مطالعات کالبدی
7-1- بررسی سایت و تجزیه و تحلیل آن ...........................................................................................218
7-1-1مشخصات سایت......................................................................................................................218
7-1-2- محل قرار گیری سایت..........................................................................................................218
7-1-3- آنالیز سایت انتخابی...............................................................................................................218
7-1-4- آنالیز سایت سوران(بررسی ساختاری) .................................................................................219
فصل هشتم : فرآیند طراحی پروژه
-1-8چگونگی شکل گیری ساختار ( مبانی برنامه ریزی طرح )...................................................229
اصول ساختار فضایی در طرح و برنامه‌ریزی پیش از طرح....................................................229-2-8
تعریف فضا و درک فضایی1............................................................................................ 229 -1-2-8
زبان الگوهای رفتاری (دستیابی به الگوهای رفتاری برای طراحی) ................................231 -2-2-8
شناسایی تمایلات رفتاری مخاطبین سایت سوران.................................................................234 -3-8
شکل گیری ساختار و ایده .....................................................................................................236 -4-8
-1-4-8 نقش ایده در طراحی ...........................................................................................................237
نقش ایده در طراحی تفرجگاه............................................................................................238 -2-4-8
در جستجوی ایده.................................................................................................................239-3-4-8
شناسایی استفاده کنندگان از منبع تفرجگاه سوران..................................................................240-5-8
نتیجه گیری................................................................................................................................241-6-8
اصول و مبانی نظری پروژه....................................................................................................242-1-6-8
آنالیز ایده اصلی....................................................................................................................243-2-6-8
منابع و ماخذ .......................................................................................................................................244
فصل نهم : معرفی طرح
فصل اول: طرح مسأله
1-1- ضرورت طرح پروژه
1-2- روش مطالعه و تحقیق
1-3- تجزیه و تحلیل امکان‌سنجی پروژه
1-4- تعریف پروژه
1-1- ضرورت طرح پروژه
نیازهای فرهنگی یک جامعه یکی از نیازهای زندگی برای جوامع بشری است و سرعت حرکت جوامع به عوامل مختلف و گوناگونی بستگی دارد که باعث رهنمون ساختن پیشرفت هر چه بیشتر آن می‌گردد. حرکت در جهت فرهنگ‌سازی و برآورد کردن نیازهای مرتبط با آن یکی از اهداف کلان شهرهای ماست که این اهداف را نیز میتوان اکنون جز سیاست شاخص فضاهای بیرون شهری یافت. این فرهنگ‌سازی‌ها در ابعادی خاص و به منظور پیشبرد اهداف خاصی در شهرها صورت می‌گیرد. بحث توریسم و اقامتگاههای موردنیاز آنها با توجه به موقعیت مناطق جدید شهری امری مهم و غیر قابل انکار است. خلق فضاهای توریستی- اقامتی در قالب گردشگاه با تمام امکانات و فضاهای دلپذیر و متنوع به خودی خود می‌تواند کششی قابل توجه برای مخاطبانی باشد که به منظور گذراندن اوقات فراغت خود و یا رسیدن به شهرهای بزرگ ناچارند زمانی را در چنین محیط‌هایی بگذرانند.
پس چه خوب است بدین منظور بستری مناسب در فضایی پاک و عاری از آلودگی‌های صوتی و محیطی یک کلان شهر ایجاد کرد که بتوان ضمن پاسخگویی به نیازهای مسافرن از پتانسیل‌های خاص این فضاها نیز بهترین استفاده را برد. منطقه سوران یکی از مناطق اطراف شهر مشهد است که به عنوان یک منطقه حاشیه‌ای در کنار شهر مشهد و در حد فاصل (مشهد- شاندیز) بنیان نهاده شده است.
ولی این منطقه با گذشت زمان چندان به جلو پیش نرفته است و نیاز خاصی در این باره ضروری به نظر می‌رسد. با چنین نگرشی بحث اوقات فراغت هر چه بیشتر خودنمایی می‌کند. با توجه به مقوله فرهنگ و اهمیت به هدایت آن به سمت و سویی خاص که گفته شد، منطقه گردشگری سوران هنوز فاقد یک قطب مناسب تفریحی- اقامتی است. با توجه به نیازهای این منطقه به چنین فضاهایی به نظر می‌رسد طراحی یک مجموعه گردشگری با کیفیت از جمله نیازهای رده اول این ناحیه از اطراف مشهد است.
1-2- روش‌های مطالعه وتحقیق
1-3- تجزیه و تحلیل امکان‌سنجی پروژه
پیش‌بینی این که پروژه در حال طراحی تا چه حد نزدیک به واقعیت است، یکی از ابعاد مهم تصمیم‌گیری‌ها در این مرحله می‌باشد. در اینجا بایستی به نکات مهمی توجه داشت که فاکتورهای زیادی را برای تشخیص این امر در نظر گرفت. از مهم‌ترین این فاکتورها بحث اجرایی بودن و ایجاد کششی مناسب در مخاطبین آینده خود است. میزان و نوع تعدد کاربری‌ها در پروژه‌های موردنظر از دیگر فاکتورهاست. باید توجه داشت که تعدد کاربری‌ها در این مجموعه تا چه حد می‌تواند پاسخگو باشد.
شناخت دقیق نوع مخاطب پاسخ اصلی این سؤال است. قطعاً متناسب با نوع جنس و سن مخاطب بایستی به خلق فضاهای خاص پرداخت. چرا که عدم توجه به این مسأله خود رکودی را ایجاد خواهد کرد که غیر قابل جبران است. پس کاربری‌های موردنیاز یک توریست از درجه مهمی در این تقسیم‌بندی برخوردار است.
بحث مربوط به زیبایی‌شناسی پروژه و ایجاد توجه به تمامی موارد ذکر شده می‌تواند پروژه را هر چه بیشتر به سمت اجرایی شدن و بالا بردن ضریب اطمینان بالا از کسب موفقیت سوق دهد.
1-4- تعریف پروژه
منظور بررسی اهداف مشترکی است که در طراحی یک مجموعه گردشگری میتوان در نظر گرفت. این اهداف عبارتند از:
- چه قشری از جامعه را باید طلب کند؟
- این مجموعه از چه نوع و دارای چه سطح کیفی است؟
- چه نوع سرویس و یا امکانات رفاهی باید در آن ارایه شود؟
- بر کدام یک از فعالیتهای عمومی آن باید تأکید کرد؟
در این رابطه تهیه لیستی از خلاصه کاربری‌های عمومی و اصلی الزامی است. تهیه فهرست دقیق از فضاهای درآمدزا، که بر مبنای آن فضاهای خدماتی و پشتیبانی طراحی گردد.
این فهرست هسته مرکزی طرح و توسعه فضا را تشکیل می‌دهد. این در حالی است که حتی تهیه لیست اجمالی از ملزومات مربوط به رستوران، کافی شاپ و... بر ابعاد و اندازه آنها در طراحی فضایی مثل آشپزخانه بسیار مؤثر است. به منظور پاسخگویی به سؤالات فوق به طور اجمالی میتوان گفت:
1- عموم افراد جامعه علی‌الخصوص جامعه ایرانگردان، جهانگردان، مسافران و زائران مشهد مقدس که در طول مسیر به این مکان می‌رسند، می‌توانند از امکانات این مجموعه بهره‌مند شوند.
2- کلیه فضاهای موردنیاز یک توریسم به منظور اقامت راحت در این مکان تعبیه گردیده است.
3- فضاهای این مجموعه گردشگری را به سه بخش فضاهای عمومی، خدماتی و اقامتی (سوئیت) میتوان تقسیم کرد. در هر بخش بسته به نوع کاربری فضا سعی شده است که امکانات رفاهی خاصی طراحی شود.
2مقدمه:
در دومین گام از این رساله مبحث شناخت مطرح می شود.
در این مبحث (مطالعات پایه) با توجه به مفاهیم رساله (توریستی ، تفریحی ، اقامتی) به بررسی مفاهیم پایه و تعاریف لازم که برای مواجه شدن با این پروژه آشنائی با آنها ضروری به نظر می رسد می پردازیم .
مباحث در نظر گرفته شده در این بخش از رساله عبارتند از :
اوقات فراغت ، توریسم و جهانگرد ، اسکان و اقامت ، فضای باز ، تنوع و تفرج ، باغ ایرانی .
-1-1-2 نگاهی نو به طراحی و ساماندهی طبیعت اطراف در عصر حاضر :
در چند دهه اخیر با بروز انواع مسائل زیست محیطی و روشن شدن ضرورت‌های حفاظت محیط زیست و سیر به سوی پایداری، تأکید میشود که تنظیم محیط برای یک زندگی مطلوب نه فقط حق انسان، بلکه حق انواع حیات است (مک هارت 1375) و توجه به همین جنبه بوده است که طراحی منظر را در دهه‌های اخیر به شدت با برنامه‌ریزی کاربری زمین و اکولوژی منظر متصل ساخته است.
«طراحی منظر عبارت است از فرآیند آگاهانه سازمان‌دهی، برنامه‌ریزی و ایجاد تغییرات کالبدی- فضایی در منظر که شامل سازمان‌دهی عملکردی و بصری مکانها می‌گردد. به طوری که نتیجه حاصل در مجموع تعادل طبیعی محیط زیست را بر هم نزند».
-2-1-2نگرش‌های اساسی در مورد رابطه انسان و طبیعت در مورد منظر :
نگرش‌های اساسی در رابطه انسان و طبیعت که به منظر مربوط میشود، حاصل دو جهان‌بینی متضاد نسبت به جهان هستی است. اولی دیدگاهی است که انسان را تابع طبیعت و دومی انسان را حاکم بر آن فرض می‌نماید. دیدگاه اول به مفهوم وابستگی و پیوستگی همه چیز در طبیعت است و انسان نیز به عنوان جزئی از آن، همبستگی متقابلی با طبیعت دارد. در دیدگاه دوم، انسان در مرکز جهان ایستاده تا از آن بهره‌‌برداری و محافظت کند.
گروتر در این مورد توضیح می‌دهد که در دیدگاه اول که منشأ آن را شرق زمینی می‌داند، رابطه انسان و طبیعت و خداوند درون یک رشته به هم پیوسته برقرار میشود. در نتیجه حتی آنچه خدائی تلقی میشود، در ارتباط نزدیک و حتی یگانه با طبیعت قرار دارد و به این ترتیب با خود انسان نیز مرتبط و به آن پیوسته است (گروتر 1375). اما در نگرش دوم که ریشه در فلسفه انسان‌گرایی غربی دارد، انسان‌گرایی تنها فلسفه زندگی تلقی می‌گردد و لذا هر فرد در جستجوی منافع خود است و سعی می‌کند حتی با نادیده گرفتن همه چیز، آن را به دست آورد.
البته باید توجه داشت که این دو نگرش در تلفیق با دیدگاه‌های اجتماعی و امکانات علمی و فنی و هنری در دوران مختلف، تأثیرات متفاوتی را به ویژه بر منظر شهری به جای گذارده‌اند. نگرش اول از لحاظ اجتماعی بیشتر فردگراست و لذا شکل منظر از خلاقیت‌های فردی تبعیت می‌کند، در این نگرش تمایزی بین خصوصیات هنری و جنبه‌های علمی وجود ندارد و از هر دو شیوه جسم- هنری و علمی- منطقی استفاده میشود.
نگرش دوم جامعه‌گرا است و طراحی منظر از تصمیماتی که برای کل جامعه اتخاذ میشود، متأثر می‌گردد. در این نگرش تمایز بین هنر و علم که از دوران ساده‌گرایی، فلسفه دکارتی و علم نیوتنی آغاز می‌شودف تشدید شده و به تدریج شیوه‌های علمی- منطقی به جای روش‌های حسی- هنری مسلط می‌گردد. در مورد علم و فناوری نیز این پیوند آنها است که حداقل از 1850 به بعد باعث افزایش دخالت انسان در محیط و تغییر منظر شهری، روستایی و حومه‌ای به ویژه در شهرهای صنعتی می‌گردد مجموع این تضادها در واقع نشان دهنده یک دوگانگی اساسی در نحوه تفکر و عمل طراحی منظر شهری در طول تاریخ است، انسان همراه با طبیعت و انسان در مقابل طبیعت.
-2-2اقامت
-1-2-2بررسی تاریخ اقامت :
نخستین اتاق های پذیرایی از مهمانان در زمان قدیم، قسمتی ازخانه های مسکونی شخصی بود و از مسافران مانند اعضای خانواده پذیرایی می شد. در دوران باستان در خاورمیانه و کشورهای شرقی از رباطها، کاروانسراها و مسافرخانه ها استفاده می شد . اما در روزگاران مدرن تر همزمان با استفاده از دلیجان ، قطار ، کشتی ، اتومبیل ، اتوبوس و هواپیما در کنار افزایش تعداد مسافران ، نیاز به مسکن نیز افزایش یافت و در نتیجه هتل ها، متل ها، مسافرخانه ها و ... افزایش یافتند.
-2-2-2تعریف اماکن اقامتی (موقت) :
اماکن اقامتی موقت به مکانهای گفته می شود که مسافران و جهانگردان مدتی(معمولاً بیش از سه روز و کمتر از یک ماه) را در آن مکان برای گذراندن اوقات فراغت و تعطیلات و استراحت به دور از هیاهوی شهر مقیم شوند. این مکانها شامل هتل ها ( از یک تا پنج ستاره) ، متلها، مسافرخانه ها ، پلاژها ، ویلاها، کمپینگ ها و سایر اماکن اقامتی می باشند .
-3-2-2بررسی در سطح ایران :
در گذشته فضاهایی مانند ساباط، رباط ، کاربات ، کاروانسرا، خان ، مهمانخانه و دسکره و ... نقش مهمی را در ایجاد امکانات سیر و سفر در داخل ایران ایجاد می کردند.
در حال حاضر اماکن اقامتی به مکانهایی گفته می شود که مسافران و جهانگردان مدتی را در آن مکان برای گذران اوقات فراغت و تعطیلات و استراحت ، تفریح ، بازدید از مناطق تاریخی و دیدنی و سایر مقاصد در آن مقیم می شوند . این مکانها شامل هتلها، متلها، مسافرخانه ها ، پلاژها ، ویلاها ، کمپینگ ها و سایر اماکن اقامتی می باشد .
-3-2 نمونه هایی از بناهای قدیمی اقامتی
-1-3-2 ساباط :
ساباط به کلیه بناهایی که به منظور آسودن بپا می شده ، چه در شهر و چه در بیرون از آن؛ اطلاق می شده است . در شهرهای جنوبی ایران هنوزهم این واژه درست در جای خود به کار می رود ولی امروز ساباط را به طور اخص برای بنای سرپوشیده کوچکی به کار می برند که بر روی جاده های بیرون شهر و یا کنار آنها ساخته شده و منحصر است به چند تختگاه و یک آب انبار و گاهی یک یا دو اتاق کوچک که تنها می توان به منظور رفع خستگی و اندکی آسودن پس از پیمودن راه خسته کننده آن را مورد استفاده قرار داد .
-2-3-2کاربات :
کاربات چنانکه پیداست خانه کاروان است ؛ و پیش از اسلام به جای کاروانسرا به کار می رفته و آن نیز مانند رباط دارای اطاق و حوض و یا پایاب است؛ و گاهی فقط دو یا سه اطاق دارد؛ و نمونه آن در آبادیهای کنار شاه راه کهن فارس خودنمایی می کند.
-3-3-2کاروانسرا :
به رباطهای بزرگ و جامع کاروانسرا می گویند ؛ چه در شهر و چه در بیرون از آن باشد.کاروانسرا علاوه بر اطاق و ایوان دارای باره بند و طویله و انبار است، و اغلب ورودی آن را بازار کوچکی به نام علاف خانه تشکیل می دهد؛ و بر روی سر دران چند اطاق پاکیزه قرار گرفته که به کاروانسرا اختصاص دارد .
-4-3-2 دسکره یا مهمانخانه :
در کنار شهرهای نامی و آباد ، به ویژه پایتختها، کاروانسراهای بزرگ و زیبا و با شکوهی دیده می شود که بیشتر آنها مهمانخانه بوده است، و پادشاهان وامیران و فرمانروایان مهمانان نامدار و گرامی خود را در آنجا پذیرایی می کردند از جمله مهمانخانه بزرگ شاه عباسی در کاشان و کاروانرای مادرشاه (جای مهمانسرای شاه عباسی) اصفهان و کاروانسرای وزیر در قزوین است .
-5-3-2نتیجه گیری
ایجاد امنیت جانی و مالی برای مسافر و توریست شرط لازم است که می بایست تأمین گردد.پس از امنیت اولین و ضروری ترین امکانات و تأسیسات مورد نیاز جهانگردان ، اقامتگاههای موقت و هتلها می باشند. اقامتگاهها و هتل ها اساساً باید خدمات و سرویس محل اقامت و غذا را به مسافران ارائه نمایند. سایر عملکردها از قبیل فروشگاهها و فضاهای ورزشی وسالنهای جشن و کنفرانس و نمایندگی های فروش بلیط و از جمله فضاهای محل های اقامتی می باشند که در صورت لزوم می بایست به جهانگردان سرویس دهی لازم را ارائه نمایند .
-4-2فضای باز
-1-4-2تعریف فضای باز :
ریچارد فوستر فضای باز را این گونه تعریف می کند: فضای باز (Open Space) به همه اراضی اعم از آبی، خشکی، شهری یا غیر شهری روبازی گفته می شود که ویژگیهای زیر را دارا باشند:
1- تحت مالکیت عمومی و یا خصوصی باشند.
2- قابلیت دسترسی داشته باشد.
3- محدودیتهایی داشته باشند.
4- امکان انتخاب آزادانه فعالیتهای مختلف و استفاده از چشم انداز را داشته باشند.
5- امکان فراهم آوری خدمات برای انسان و طبیعت را داشته باشند و زیر بنای گسترش در زمینه های خدمات آموزشی، تزئینی ، تولیدی ، حفاظتی و تفرجگاهی را در حد ظرفیت خود تأمین کنند.
6نمونه پارکهای داخلی
-1-6 باغ سنگی (پارک جمشیدیه، تهران):
طرح پارک، نامزد شرکت در جایزه آقاخان در سال 1995 شده است. باغ سنگی که در منتهی‌الیه حد شمالی تهران، در دامنه ارتفاعات البرز قرار گرفته یا به عبارت بهتر در کنج غربی مسیل جمشیدیه در دامان کوه پنهان است، بر ویرانه‌های یک باغ قدیمی ایرانی ساخته شده است، با حفظ ساختار باغ قدیمی، در انطباق با توپوگرافی چهره سنگی طبیعت پیرامون و سرانجام با توجه به حفظ روح و مشخصه‌های باغ ایرانی، در عین کوشش برای سازگاری با استفاده امروزین از آن به عنوان پارک.
نحوه طراحی و اجرای پارک نیز کمابیش به همان شیوه سنتی معماران قدیمی ایرانی صورت گرفته است. تبدیل یک باغ خصوصی- که چون غالب باغهای ایرانی محل اقامت اعیان بوده و به یک باغ عمومی کار دشواری بوده و به همین دلیل پس از پیاده کردن ایده کلی بر روی زمین، روش طراحی در حین اجرا انتخاب شده است.
طراحان با جستجو در باغ، فضاهای مناسب برای کاربری‌های گوناگون را یافته‌اند و طرحهای پیشنهادی پس از هماهنگی نهایی به شکل کروکی‌های دستی ترسیم شده و به اجرا درآمده‌اند. در واقع جزئیات فی‌البداهه طراحی شده و قطعه قطعه به پلان کلی افزوده شده‌اند.
شاید مهم‌ترین مشخصه طراحی پارک جمشیدیه رعایت اصول باغسازی و روح باغ ایرانی و بیان آنها به شکلی کمابیش مدرن باشد. از همان آغاز ورود به پارک جلوه‌های این مشخصه پدیدار میشود، نقوش نصب شده بر دروازه‌های کوتاه فلزی سیاه، از سویی به خط خوشنویسی فارسی شباهت دارد و از سوی دیگر به نقوش مدرن هنر گرافیک امروزی، که شاید با هم چندان بی‌ارتباط هم نباشند. طراحی فضاهای عمومی و ساختمان‌ها و نمادها، حرکت آب و نظم کاشت و نحوه انتخاب مصالح نیز با توجه به این ایده اصلی صورت گرفته است.
-2-6 طراحی فضاهای عمومی و بناها:
فضاهای متنوعی در پارک پیش‌بینی شده است که اکثراً در میانه و یا در بخش شمال غربی بستر طرح جایگزین شده‌اند. بخش شمال و شمال غربی از بیشترین فاصله نسبت به دسترسی‌های اصلی برخورار است. به علاوه این بخش از زمین از بیشترین بعد نیز برخوردار است. بدین ترتیب طراح با جایگزینی فضاها در بخش وسط بازدیدکنندگان را به عمق بستر طرح می‌کشاند.
در پارک جمشیدیه که با حفظ ساختار باغ قدیمی ساخته شده، رعایت نظم هندسی باغهای ایرانی مسیر خیابان‌ها و میان کرت و تقسیمات فضای سبز پارک در شیب کوهستان، شکل متنوعی به فضاها بخشیده، تبدیل مسیرهای مستقیم به مسیرهای آزاد و فضاهای هندی به فضاهای طبیعی، تنوع و گونه‌گونی خاصی پدید آورده است. محور اصلی شمالی- جنوبی دالان سبزی است که از در جنوبی پارک آغاز میشود، منظر اصلی و محور باغ قدیمی بوده است و هم اینک گذرگاه اصلی پارک است. جویبارهای کنار درختان و باغچه‌های میان کرت باغ قدیمی‌‌اند که بازسازی شده‌اند. محور دیگری که طراحی بیشتری در آن صورت گرفته و ترکیبی از پله و شیبراه و آبنماست، تقریباً به موازات این محور ساخته شده است. سه محور شرقی- غربی استخوان‌بندی گذرگاه‌های باغ را تکمیل می‌کنند.
به دلیل شیب زیاد زمین محور فرعی حالتی متمایز ولی هماهنگ با محورهای اصلی دارند و برای استراحت، تماشای باغ یا حرکت در آن فضاهای گوناگونی روی این محورها در نظر گرفته شده است. محل‌های استراحت برخی به صورت نیمکت، برخی به شکل تخت‌های قدیمی است و گاه با استفاده از تخته سنگ‌های بزرگ نیز جایگاهی برای استراحت ساخته شده است. فضاهایی نیز برای اتراق جمعی، به شکل نیمه مسقف یا آلاچیق و سایبان‌هایی در ترکیب درختان کهنسال که گاه آب از کنار یا از زیر آنها می‌گذرد، در نظر گرفته شده‌اند.
دیگر فضاها برای کارکردهای مناسب یک پارک عمومی در باغ پراکنده‌اند و به دلیل سطوح متفاوت زمین و شیب زیاد، در نگاه اول به چشم نمی‌آید. در فاصله میان دو گذرگاه یا محورهای اصلی پارک، فضاهای مناسب بازی کودکان در سطوح مختلف ساخته شده است. بازی‌های ماجراجویانه در غاری سنگی انجام میشود که جای دست‌هایی بر روی سنگ‌های آن برای تمرین سنگ‌نوردی کودکان ساخته شده است. کمی بالاتر از برکه بزرگ‌تر، در فضایی کمی محصور و دنج و مأنوس، با نقش‌هایی بر دیوار سنگی، چند قفس بزرگ پرندگان قرار گرفته است.
رستوران با بالکن وسیعی مشرف بر چشم‌انداز گسترده تهران، در بالاترین محور شرق- غربی، بر ستون‌های مورب آهنی ساخته شده و شکل و شمایل خانه‌های روستایی شمال ایران دارد که بیانی مدرن یافته است. پل معلقی که به رستوران منتهی میشود، بر فراز دو ردیف پلکان سنگی ساخته شده که این محور را به سطحی بالاتر مرتبط می‌کند.
در این سطح بالاتر، آبگیری محصور در درختان بلند و بیدهای مجنون ناظر بی‌خبر را غافلگیر می‌کند. این آبگیر منبع ذخیره آب در باغ قدیمی بوده که اساس آن حفظ شده، ولی برای جلوه بصری بهتر و ایمنی کودکان لبه کم عمق برای آن ساخته شده است. آب از سطحی بالاتر به صورت آبشاری به این آبگیر می‌ریزد. برای احداث دیواره سنگی آبشار، سنگ‌هایی به صورت پلکان تعبیه شده که پس از پایان کار برای بازی کودکان باقیمانده است.
آمفی تئاتر به ظرفیت 300 نفر در دامنه کوه و بخش شرقی آبگیر و مشرف به منظر گسترده شهر تهران قرار دارد. نیمکت‌ها از سنگ سفید ساخته شده و هر کجا سنگ بزرگی وجود داشته دست نخورده مانده است. در گذشته در زیر این نیمکت‌ها پروژکتورهایی برای انتشار نور غیر مستقیم در محیط نصب شده بود. در پشت چشم‌انداز وسیع تهران در واقع پرده زمینه را تشکیل می‌دهد. در حال حاضر، گاه به گاه از این محل برای اجرای برنامه استفاده میشود، ولی اخیراً در اطراف صحنه درختانی بلند کاشته شده است که در برخی جهات دید شهر را کور می‌کند.
سه ساختمان دیگر نیز در پارک ساخته شده است. ساختمانی که در حال حاضر نگارستان باغ سنگی است، در اصل به عنوان پاتوق کوهنوردان و از سنگ ساخته شده بود و در گذشته در آن یک بخاری هیزمی وجود داشت. دیواره غربی آن شیشه‌ای و مشرف بر کوچه مسیر کلک چال طراحی شده بود. با این فرض کوهنوردان برای ملاقات با دوستان خود در آنجا در کنار آتش گرد هم می‌آیند و گاه نیز نگاهی به کوچه می‌اندازند. روی سقف این ساختمان نیز شطرنجی سنگی روی زمین ساخته شده بود که ورزشکاران در شرایط مناسب هوایی، در مدت انتظار با آن سرگرم می‌شدند. هم اینک دیواره حد فاصل بنا و کوچه بلندتر شده و کاربری تغییر یافته و شطرنج روی سقف نیز زیر پوشش آسفالت قرار گرفته است.
ساختمان اداری که در کنار این بنا قرار دارد، به شکل خانه‌های کوهستانی شمال کشور طراحی شده که بعدها گسترش یافته است. سوی دیگر ساختمان، گلخانه بزرگ شیشه‌ای در مجاورت کوه است که برای پرورش و نمایش گیاهان کوهستانی ساخته شده است.
طرح از نظر قرارگیری فضاها و مسیرهای فرعی از نظم آزاد و طبیعی تبعیت می‌کند. آبنمایی که به صورت طبیعی در بخش بالای مجموعه طرح شده به همراه رستوران، گره اصلی طراحی ایجاد می‌کنند. با توجه به اتصال ضعیف این بخش با محورهای اصلی نقطه عطف مجموعه در طرح پارک گردیده است.
تقریباً تمامی اجزا پارک بدون ارتباط کامل با شبکه میانی در لابلای کرتها قرار گرفته‌اند. سینما فضای باز که در شیب کوه طرح شده کاملاً از نظر بینندگان پنهان گردیده است. فضای بازی کودکان و دیگران نیز مشمول این قانونمندی کلی قرار گرفته‌اند. بدین ترتیب مواجه با فضاهای متنوعی هستیم که با نظم طبیعی و بدون ارتباط با یکدیگر در نقاط مختلف پارک قرار گرفته‌اند، از طرف دیگر یک شبکه کمی و نسبتاً منظم میان طرح و بدون ارتباط صریح با این فضاها طراحی شده است. نکته حائز اهمیت دیگر نحوه دستیابی به فضاهای داخلی پارک است. نحوه دستیابی به این فضاها به صورت خوانا انجام نمی‌شود. در واقع بازدیدکنندگان بعد از ورود به پارک و طی مسیرهای اصلی انتظار دسترسی به نقاط مهم را دارند اما این امر یا به صورت اتفاقی می‌افتد و یا ممکن است که اصلاً صورت نپذیرد.
-8چگونگی شکل گیری ساختار ( مبانی برنامه ریزی طرح )
فرآیند برنامه‌ریزی، پیش از طراحی محصول سلسله فعالیت‌هایی است که به صورت خلاصه میتوان آن را به دسته‌هایی به شرح زیر تقسیم کرد:
الف: پذیرش وضعیت (بیان مقاصد اولیه جهت برخورد با مسئله)
ب: تجزیه و تحلیل (بررسی محتوی مسأله)
ج: تعریف (تعیین ماهیت اصلی مسئله، تنظیم اهداف اصلی در برخورد با مسأله)
د: راه‌حل‌یابی
هـ: انتخاب (مقایسه راه‌حل‌های ممکن و سنجش آنها بر مبنای اهداف)
در یک نگاه کلی، برنامه‌ریزی سایت 40 هکتاری سوران، تقسیماتی چند را در مبانی تئوری خود داراست که هر کدام از این تقسیمات خود به شاخه‌هایی چند قابل تفکیک‌اند. تقسیمات محوری و چندگانه این برنامه‌ریزی به شرح زیر می‌باشد:
- بن مایه و اصول فضایی در طرح و برنامه‌ریزی پیش از طرح - ساختار و ایده فضایی در برنامه‌ریزی - جایگزینی مبانی تئوری برنامه‌ریزی در سایت - ساختار فیزیکی برنامه‌ریزی
بدیهی است که آنچه ساختار فیزیکی برنامه‌ریزی را در جهتی خاص هدایت می‌کند بن‌مایه و اصول ساختار فضایی می‌باشد. به عبارت دیگر، ساختار فضایی در طراحی به عنوان مکمل و عنصری که شرایط کافی را در گزینه طراحی ایجاد می‌کند مورد توجه قرار داشته و لازم این گزینه نیز ساختار فیزیکی برنامه‌ریزی می‌باشد.
توجه به یکی از این دو عامل و حذف دیگری در طراحی موجب یک بعدی شدن و تک محوری شدن طرح خواهد شد، چنانچه امروز مشاهده میشود که بسیاری از طرحهای موجود، تنها حاصل تجزیه و تحلیل‌های صرف می‌باشد و طراحی را از مفهوم هنری خود دور می‌سازد و بسیاری دیگر نیز اگر چه شکل اول را رعایت نموده و پذیرفته‌اند اما سبب عدم شناخت کافی و بها ندادن به تجزیه و تحلیل‌ها، غیر قابل استفاده و مهجور باقی مانده‌اند. در ادامه این توضیحات که به عنوان پیش زمینه‌ای بر برنامه‌ریزی عنوان گردید به معرفی و توضیح هر کدام از گزینه‌هایی که قبلاً به آنها اشاره شد، خواهیم پرداخت.
-2-8اصول ساختار فضایی در طرح و برنامه‌ریزی پیش از طرح
-1-2-8تعریف فضا و درک فضایی:
فضا چیست؟ کیفیت فضا با چه عواملی تعریف میشود؟ تصویر ذهنی افراد از فضای طراحی شده چیست؟ این تصویر ذهنی با چه عواملی وابسته است؟ روابط حاکم بر عناصر سازنده کلیت فضا چیست؟ تصویر مردم از این روابط چیست؟
بر اساس نظر پروفسور یورگن یودکه: «فضا مجموعه روابط ادراک شده به صورت متوالی میان نقاط است.»
به عبارت دیگر فضا مجموعه روابطی است که میان نقاط مختلف وجود دارد و به وسیله ذهن ما قابل ادراک می‌باشد. بنابراین فضای معماری و یا فضای طبیعی به عنوان پدیده‌ای مستقل وجود خارجی ندارد و تنها حاصل ادراک ماست.
فضای معماری و فضای طبیعی مجموعه رابط قابل درک میان نقاط یا مکان‌هاست. یکی از شاخه‌های این فضا تراکم فضای آن است، با توجه به اینکه رابطه بین اجسام و عناصر محدود کننده فضا می‌بایستی قابل ادراک باشند در صورتی که فواصل اجسام بیش از اندازه زیاد باشد به لحاظ غیر قابل درک بودن رابطه، ادارک فضایی رخ نمی‌دهد. بنابراین به جای فضای قابل ادراک با یک محیط غیر قابل شناسایی یا اصطلاحاً «تهی» روبرو خواهید شد. البته چنین اتفاقی غیرممکن است و فقط در تخیل و بعنوان غایتی از تراکم میتوان آن را تصور کرد. بالعکس هر گاه پراکنش این نقاط زیاد نبوده و فواصل آنها کمتر باشد طوری که فضای میان بین آنها تصور نشود بجای یک فضا، یک حجم صلب خواهیم داشت. انسان برای درک فضا، وابسته به پیام‌های دریافت شده از طریق بدنش می‌باشد. این پیام‌ها به صورت مجموعه‌ای از روابط متوالی میان نقاط در ذهن فرد نمود پیدا کرده و او را قادر به درک فضا می‌کند. بنابراین و با این دیدگاه علاوه بر فضای دیداری یا بصری که سهم عمده‌ای در درک فضای انسان دارد ما قادر به تفکیک و تشخیص نوع دیگر فضاها نیز می‌باشیم که به صورت مستقیم با حواسمان مربوط میشود. فضاهایی نظیر فضای لامسه، فضای بویایی، فضای حرارتی از جمله این حواس می‌باشند. نیاز به کسب آگاهی بیشتر درباره فرآیندهای اساسی که دریافت‌ها وتجربیات ذهنی انسان را مدنظر قرار می‌دهد. اخیراً توسط دانشمندان در زمینه‌های بسیار تباینی مورد توجه قرار گرفته است. علاوه بر این عوامل که در درکن فضایی فرد بسیار مؤثرند عاملی دیگری که درک فضای فردی را از فضای دیگر متمایز می‌سازد عامل فرهنگ است. افرادی که در فرهنگ‌های مختلف بار می‌آیند و رشد می‌کنند در جهان‌های ادراکی و حسی کاملاً متفاوتی زندگی می‌کنند و این را با توجه به شیوه جهت‌گیری آنها در فضا و چگونگی حرکت آنها از یک مکان به مکان دیگر میتوان دریافت.
مشخصات فروشنده
نام و نام خانوادگی : مجتبی خادم پیر
شماره تماس : 09151803449 - 05137530742
ایمیل :info@payfile.org
سایت :payfile.org
برای خرید و دانلود فایل و گزارش خرابی از لینک های روبرو اقدام کنید...
پرداخت و دانلودگزارش خرابی و شکایت از فایل