بررسی امانت های الهی در قرآن - پایان نامه بررسی امانت های الهی در قرآن در 165 صفحه ورد قابل ویرایش
پایان نامه بررسی امانت های الهی در قرآن در 165 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان...................................................................................................................... صفحه
مقدمه .................................................................................................................... 6
1. کلیات طرح تحقیق ............................................................................................. 9
1. 1 بیان مسأله ...................................................................................................... 10
2. 1 اهمیت مسأله .................................................................................................. 12
3. 1 سوأل تحقیق ................................................................................................... 12
4. 1 فرضیه ............................................................................................................ 13
5. 1 حدود مسأله ................................................................................................... 13
6. 1 محدودیت مسأله ............................................................................................. 13
7. 1 کلید واژه ها .................................................................................................. 14
1. 7. 1 امامت ....................................................................................................... 15
2. 7. 1 امانت ........................................................................................................ 16
3. 7. 1 امین .......................................................................................................... 19
4. 7. 1 خیانت ...................................................................................................... 20
5. 7. 1 عهد .......................................................................................................... 22
6. 7. 1 میثاق ......................................................................................................... 23
7. 7. 1 ودیعه ........................................................................................................ 24
8. 7. 1 ولایت ....................................................................................................... 25
2. فصل اول : کلیاتی در زمینة آیات امانت در قرآن
1. 2 آیة عرض امانت ............................................................................................. 29
1. 1. 2 معنای عرض امانت .................................................................................... 30
2. 1. 2 معنای اباء و امتناع از پذیرش امانت ............................................................. 34
3. 1. 2 معنای حمل امانت ...................................................................................... 34
4. 1. 2 مراد از انسان حامل امانت کیست؟................................................................ 35
5. 1. 2 معنای ظلوم وجهول .................................................................................... 36
6. 1. 2 نتیجة قبول امانت ........................................................................................ 39
2. 2 آیة امانات ...................................................................................................... 40
2. 2 مراد از اهل امانات چه کسانی هستند؟!......................................................... 40
2. 2. 2 شأن نزول مشهور آیه .................................................................................. 41
3. 2. 2 مقدم نمودن اداء امانات بر عدالت ................................................................ 42
4. 2. 2 مفهوم عام امانات ....................................................................................... 42
5. 2. 2 اقسام امانات .............................................................................................. 44
6. 2. 2 مخاطب در آیه چه کسانی هستند؟!............................................................... 46
3. 2 آیة منع از خیانت درا مانات ............................................................................. 50
4. 2 امانتداران ........................................................................................................ 51
1. 4. 2 پیامبران امین .............................................................................................. 51
2. 4. 2 فرشتة امین ................................................................................................ 53
3. 4. 2 کارگزاران امین ........................................................................................... 53
4. 4. 2 مؤمنان و نمازگزاران امانتدار ........................................................................ 55
3. فصل دوم : بررسی مقایسهای دیدگاههای مفسران شیعی و اهل سنت در تفسیر امانت
1. 3 اتصاف به اسماء حسنی ................................................................................... 58
2. 3 اختیار و اراده .................................................................................................. 58
3. 3 استعداد .......................................................................................................... 59
4. 3 اسرار ............................................................................................................. 59
5. 3 اصل ادای امانت ............................................................................................. 61
6. 3 اعضاء و جوارح .............................................................................................. 62
7. 3 اوامر و نواهی ................................................................................................. 65
8. 3 اهل و خانواده ................................................................................................. 67
9. 3 ایمان ............................................................................................................. 68
10. 3 اوصاف پیامبر آخر الزمان - صلوات الله علیه و آله ........................................... 69
11. 3 تسلیم در برابر پیامبر - صلی الله علیه و آله و سلم- ......................................... 70
12. 3 تسلیم اسماء ................................................................................................. 71
13. 3 تعهد و قبول مسئولیت .................................................................................. 71
14. 3 تکلیف ........................................................................................................ 72
15. 3 توحید ......................................................................................................... 77
16. 3 حدود و شرع ............................................................................................... 78
17. 3 دلائل خداشناسی .......................................................................................... 78
18. 3 دلایل و عجایب صنع ................................................................................... 79
19. 3 دین و شریعت ............................................................................................. 80
20. 3 روح ............................................................................................................ 82
21. 3 زن .............................................................................................................. 83
22. 3 شغل و منصب ............................................................................................. 84
23. 3 طاعت ......................................................................................................... 84
24. 3 عقل ............................................................................................................ 87
25. 3 علم ............................................................................................................. 89
26. 3 عهد و پیمان ................................................................................................ 91
27. 3 فرایض ........................................................................................................ 91
28. 3 فیض الهی ................................................................................................... 93
29. 3 قرآن ........................................................................................................... 94
30. 3 لا اله الا الله .................................................................................................. 95
31. 3 لطیفه سیال انسانی ........................................................................................ 96
32. 3 محبت و عشق ............................................................................................. 96
33. 3 معرفت ........................................................................................................ 97
34. 3 نماز، روزه غسل حج، جهاد، زکات................................................................. 98
35. 3 وجود و هستی ............................................................................................. 101
36. 3 ودایع و امانات مردم ..................................................................................... 102
37. 3 وظایف و واجبات دین ................................................................................. 104
38. 3 وفاء به عهود ................................................................................................ 105
39. 3 ولایت الهیه، امامت و ولایت ائمه - علیهم السلام- .......................................... 106
4. فصل سوم : اهمیت امانتداری در روایات و احادیث
1. 4 رعایت اصل ادای امانت تحت هر شرایطی ........................................................ 124
2. 4 رابطة میان امانت و ایمان ................................................................................. 128
3. 4 آثار امانتداری .................................................................................................. 129
4. 4 آثار بی توجهی به ادای امانت ........................................................................... 135
5. 4 امانتداری میزانی برای سنجش افراد.................................................................... 136
5. فصل چهارم: نتیجه گیری .............................................................................. 139
مقدمه
سپاس و ستایش ایزد منان را، که همه کس و همه چیز را، مالک اوست و هر آنچه از ناحیه عنایت او بر هستی جاری گشته، اماناتی است که باید، حافظ و امین بر آنها بود.
هنگام عرضة امانت حضرت باری- تعالی – خطاب به جمیع خلایق فرمود:
«إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلیَ السَّمواتِ و الْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَیْنَ أنْ یَحْمِلْنَها و أشْفَقْنَ مِنْها…»
پس از عرض امانت، همگان از جهت خوف از پذیرش آن ناتوان ماندند، چرا که حمل آن تنها سزاوار انسان بود: «وَحَمَلَهَا الاْنسان…»
و این شانههای انسان بود که بار امانت را حمل کرد؛ او که ناز پروردة درگاه الهی بود، آن زمانیکه به قدرت لایزال الهی از عدم به وجود آمد، طنین قدسی ندا در داد « فَتَبارَکَ اللهُ أَحْسَنَ الخَالِقین»
خلق شده در زیباترین صورت ها: «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الاْنسانَ فِی أَحْسَنِ تَقْویمٍ»
و جان گرفته از نفخه ملکوتی : «وَ نَفَخَ فِیه مِنْ رُّوحِه»
ملائک صف به صف بر آستانش به حضور آمدند و نور مطلق مهر «إِنّی جاعلٌ فِی الأرْضِ خَلیفه»
بر پیشانیاش نهاد، و در محضر آموزگار هستی علم اسماء آموخت: « وَعَلَّمَ ءآدَم الأسْمَاء کُلَّهَا»
و ملائک را برآن اسماء مطلع ساخت؛ و عرشیان و قدسیان به فرمان حضرتش به پیشگاه انسان به سجده افتادند:
«وَ إذْ قُلْنَا لِلْمَلائِکَة اسْجدُوا لآدم…» و کریم او را به کرامت خویش نوازش داد: «وَ لَقَدْ کَرَمْنَا بنی ءَآدم…. »
به پاس این الطاف الهی، آن هنگام که عرض امانت بر خلایق کردند، بار امانت به دوش کشید که «نظر وی برعرض حق بود نه بر امانت، لذت عرض، ثقل امانت را فراموش گردانید، لاجرم لطف ربانی به زبان عنایت فرمود: « که برداشتن از تو و نگاهداشتن از من، چون توبه طوع بار مرا برداشتی من هم از میان همه تو را برداشتم.»
رضای حضرت دوست تنها بر حمل امانت استوار نشد، بلکه امر بر ادای آن به سوی اهلش نمود و خطاب آمد:
«إِنَّ الله یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ الی أَهلِهَا…»
و آنان که به درجة ایمان کامل رسیده اند و مصلین حقیقی هستند، هم بر حمل امانت و هم بر ادای آن فائق آمدند و لذا به آنان گفته شد:
«قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤمِنُونَ … وَ الذَّینَ هُمْ لِأمانَاتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ».
«إلاَّ الْمُصَلّینَ… وَالَّذینَ هُمْ لأمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ راعون»
و اما سر نهفته در آیات امانت این است که، حضرت باری- تعالی- سخن از عرضة امانت، ادای امانات و رعایت امانات نموده ولی امانت خاصی را نام نبرده و شاید از همین جاست که گفتهاند: «امانت مفهومی گسترده و وسیع دارد.» و مفسران و اندیشمندان علوم اسلامی به استناد روایات پیامبر اکرم- صلی الله علیه و آله- و ائمه – علیهم السلام- و صحابه برای مفهوم وسیع امانت مصادیق بیشماری را ذکر کردهاند، البته در برخی از وجوه امانت میان مفسران اهل سنت و شیعه اشتراک وجود دارد و در برخی تعابیر همچون- امانت امامت و ولایت- میان مفسران فریقین اختلاف نظر دیده میشود، و مادر این پژوهش به بررسی نقاط اشتراک و اختلاف مفسران اهل سنت و شیعه درتفسیر امانت میپردازیم.
-4-2- فرشته امین
همانگونه که رسولان امانتداران امانت الهی هستند و خداوند انبیا خویش را به صفت امین ستوده است، ملائکه بارگاه الهی و از آن میان «جبرئیل» که فرستادة وحی الهی بود از جانب باری- تعالی- امین معرفی شده است.
و خداوند خطاب به پیامبر- صلی الله علیه و آله و سلم- می فرماید: «نزل بِهِ الرُّوحُ الأَمینُ» فرشته ای که در رساندن پیام الهی امانتدار است، قرآن را بر قلبت نازل کرد.
و نیز در اوصاف «جبرئیل» خداوند او را امین، می خواند:
«انَّه لقولٌ رسولٌ کریم … مطاعٍ ثم أمینٍ»
3-4-2- کارگزاران امین
کارفرمایان در انتخاب و گزینش افراد، بیشتر بر جنبة امانتداری و امین بودن اشخاص توجه دارند، و یکی از عناصر مفید و ضروری برای پذیرش مسئولیت و مدیریت عنصر، امانتداری میباشد و باید گفت، اصل امانت میتواند یکی از شرایط واگذاری پست ها و مسئولیت ها به افراد باشد که باید بدان توجه و اهتمام داشت.
قبل از بعثت نبی مکرم اسلام، عرب به دلیل راستگویی و امانتداری حضرت محمد- صلی الله علیه و آله و سلم- به وی لقب «صادق امین» را داده بودند و امانتها و ودایع خویش را نزد وی میسپردند، همین امر یعنی «امانتداری» باعث شد تا حضرت خدیجه- سلام الله علیها- سرمایه خویش را برای تجارت به وی بسپارد.
در داستان حضرت یوسف صدیق- علیه السلام- عزیز مصر مکانت و امانت حضرت را به طور مطلق صادر کرد: «قَالَ إِنَّکَ الْیَوْمَ لَدَیْنَا مکینٌ أمین»
گفت: تو امروز نزد ما جایگاه والا داری و مورد اعتماد هستی.
و حضرت یوسف- علیه السلام- نیز از آنجا که در خود صفت امانتداری را پرورش داده بود از عزیز مصر تقاضای سرپرستی خزائن و بیت المال را خواست و خود را برای مدیریت خزائن نگهدارنده و علیم معرفی نمود:
«قال اجْعَلْنِی عَلَی خَزَائِنِ الْارْضِ إنّی حَفیظٌ عَلیمٌ»
(یوسف) گفت: «مرا سرپرست خزائن سرزمین (مصر) قرار ده، که نگهدارنده و آگاهم».
حضرت به عنوان کسی که مسئولیت خطیری را پذیرفته، برای پذیرش این پست حساس خود را واجد دو صفت می داند که یکی امانت و تعهد و دیگری آگاهی و تخصص است.
از دیگر مواردی که در قرآن به ویژگی های کارگزاران اشاره شده است، در داستان حضرت سلیمان- علیه السلام- می باشد، هنگامی که حضرت خطاب به حضار مجلس خویش فرمودند: «کدامیک از شما تخت ملکة سبا را قبل از اینکه ایشان نزد ما آیند در اینجا حاضر می سازد؟» یکی از حاضران برای انجام کار به دو ویژگی در خود اشاره میکند و میگوید: «… انّی علیه لقویٌ امینٌ» «من بر این کار نیرومند و امین هستم».
لذا برای پذیرش مسئولیت و انجام کار به دو ویژگی مهم اشاره میکند که یکی از آنها امانتداری است.
در داستان حضرت موسی- علیه السلام- نیز می خوانیم که وقتی وی در آب دادن گوسفندان به دختران شعیب- علیه السلام- کمک می کند، دختران وی را برای استخدام و کار به پدر معرفی میکنند، و می گویند بهترین فرد برای استخدام کسی است که نیرومند و امین باشد و این دو ویژگی در موسی- علیه السلام- میباشد.
یا أبَتِ اسْتَئْجِرْهُ إنَّ خَیْرَ مَنِ اسْتَئجَرْتَ الْقَوِیُّ الأمِینُ»
لذا دو عنصر «توانایی و امانتداری» سبب شد تا حضرت موسی- علیه السلام- برای کار انتخاب شود.
4-4-2- صفات مؤمنان، اوصاف نمازگذاران حقیقی
از دیگر آیاتی که در مورد امانات در قرآن بدان اشاره شده است آیه ذیل میباشد:
«وَالَّذینَ هُمْ لِأَمانَاتِهِمْ وعَهْدِهِمْ راعوُنَ».
و آنها که امانت ها و عهد خود را رعایت میکنند.
که هم در سورة مومنون و هم سورة معارج به آن اشاره شده است.
در سورة مومنون ضمن بیان صفات مؤمنان رستگار پنجمین صفت ایشان را رعایت امانت ها و وفاء به عهد آورده است.
و در سورة معارج نیز در توصیف نمازگزاران، ششمین صفت مصلین را حفظ و اداء امانات و وفاء به عهد بیان کرده است.
- بررسی مقایسه ای دیدگاه های مفسران شیعی و اهل سنت در تفسیر امانت
با توجه به آیات امانت در قرآن کریم و ضمن بررسی تعابیر و تفاسیر این واژه در قرآن به مصادیق بیشماری پی می بریم که مفسران در ذیل تفسیر این آیات بدان اشاره داشته اند، یکی از تعابیر امانت که، مفسران شیعه و اهل سنت بدان توجه داشته اند، تکلیف می باشد، که برخی مفسران خود این تکلیف را گاه به فرایض و طاعات و تکالیف شرعیه و یا قول «لااله الا الله» تفسیر کرده اند.
با توجه به تعابیر و مصادیق امانت اگر مراد از امانت را، تکالیف شرعیه بگیریم، بسیاری از مفاهیم امانت، ذیل همین تعبیر «تکلیف» جای می گیرد، لذا مفاهیمی چون «فرایض و طاعات، وظایف و واجبات دین، دین و شریعت، حدود و شرع، اوامر و نواهی، عبادت، توحید کلمه لااله الا الله، نماز، روزه، حج، جهاد، زکات و غسل» که همگی از تعابیر و مصادیق امانت میباشد، تحت تعبیر «تکالیف» گنجانده میشوند و اینکه جزء مصادیق امانت هستند، از این جهت است که تمام موارد فوق باید بی هیچ خیانتی انجام شود و در واقع صاحب اصلی این امور حضرت باری- تعالی- است که برای رسیدن انسان به کمال و قرب الهی انجام این امور را به او سپرده است و از میان همة مخلوقات انسان را شایسته و امین بر امانت خویش قرار داده است.
در کنار این تعابیر که مفسران از امانت کرده اند به تعابیر دیگری نیز توجه داشته اند که از آن جمله میتوان به مفاهیمی چون «عقل، اختیار، اسرار الهی، معرفت ایمان، توحید، تعهد و مسئولیت، محبت و عشق، عهد و پیمان، علم، ولایت الهیه و امامت امامان معصوم علیه السلام و دیگر موارد» که در جای خود خواهد آمد اشاره نمود:
1-3- اتصاف به اسماء حسنی
آلوسی از مفسران اهل سنت در ذیل آیة «اِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ …» به قولی اشاره نموده:
«امانت تجلیات عزوجل به اسماء حسنی و صفات علیا میباشد و از میان موجودات تنها انسان استعداد حمل اسماء حسنی و صفات علیا را داشت» .
کاشفی مفسر شیعه در ذیل همین آیه به قول از دیگران آورده:
«امانت اتصاف به اسماء حسنی است که بر همة موجودات عرض کردند …»
2-3- اختیار
برخی مراد از امانت را در آیة «اِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ …» اختیار و اراده دانسته اند:
امانتی که انسان پذیرای آن شد و آنرا به دوش کشید، امانت بزرگ و سنگین «اختیار» است، اختیار «اطاعت» یا «معصیت» .
به این معنا از امانت در تفاسیر «شعراوی ، فی ضلال ، احسن الحدیث …» اشاره شده است. عاملی پس از مطرح کردن اقوال بسیاری از مفسران در باب امانت در انتها در ذیل آیة «اِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ …» آورده:
«چون پرتو حق جلوه گر گشت و آفریده ها نمودار شدند، بهر موجودی به اندازة ظرفیت آن خاصیتی و صفتی عنایت شد و خواستن و توانستن که امانت است، چون برتری عنایت خداوند است نیز، در معرض جلوه و نمایش آمد تا به کدام دسته عنایت شود، و چون به سرنوشت ازلی در دیگر موجودات شایستگی پذیرش این گونه شعاع و نور وجود نبود، نتوانستند آنرا بپذیرند و سرباز زدند، ولی آندسته که از مغز و عصب مخصوص به نام انسان دوست شدند، شایستگی پذیرش داشت، پس توانستن و خواستن یا اراده و قدرت را به فطرت و طینت خود پذیرفت…» .
-3- شغل و منصب ها
یکی از وجوه امانت منصب ها و پست ها میباشد؛ علامه محمد شفیع عثمانی از صاحب نظران اهل سنت در این باره میگوید: «تمام شغل ها و منصب های دولتی امانت های الهی هستند که امین آنها حکام و اربابان دولت اند، زیرا که دارای اختیار عزل و نصب هستند، پس بر آنها واجب شده است که در انتصاب منصب ها و شغل دقت کافی به عمل آورده به کسانی تفویض کنند که شایستگی علم و عمل داشته باشند»
از تفاسیر شیعی نیز که به این تعبیر از امانت اشاره داشته اند به تفسیر «نمونه و نور » میتوان اشاره نمود.
23-3- طاعت
دیدگاه مفسران اهل سنت:
ابواسحاق احمد معروف به امام ثعلبی از مفسرین «قرن پنجم» در تفسیر روایی «الکشف و البیان» در تفسیر «امانت» در آیة «إنًّآ عَرَضْنَا الْأمانَةَ…» ضمن بیان اقوال صحابه و تابعین همچون مجاهد، ابوالعالیه و زیدبن اسلم … آورده که:
«و در معنای امانت اختلاف کردند و اکثر مفسرین گفتند: [امانت] طاعت و فرایض است که خداوند بر بندگان فرض و واجب گردانید … اگر ادا کنند، ثوابشان دهد و اگر ضایع کنند عقابشان کند …» . به این مطلب به نقل از صحابی بزرگوار «عبدالله بن عباس» در تفاسیر «لباب التأویل و کشف الاسرار » اشاره شده است.
بسیاری از مفسران و صاحبان رأی از اهل سنت و شیعه از امانت در آیة (72 / احزاب) به طاعت تعبیر کرده اند و گفته اند: مراد به امانت طاعت است که لازمة وجود، همچنانکه امانت لازمة آن اداء است و نیز آورده اند: امانت مطلق طاعت است اعم از طبیعی و اختیاری.
در تعبیر امانت به طاعت، مفسران عرض امانت را در این صورت، استدعای آن می دانند، اعم از آنکه طلب فعل از مختار باشد و ارادة صدور از غیر آن.
تفاسیری که نظرات آنان، ذیل تعبیر امانت حول محور فوق می باشد؛ یعنی از امانت تعبیر به طاعت و یا انقیاد اعم از طبیعی و اختیاری میکنند به موارد زیر میتوان اشاره نمود:
از تفاسیری چون: «کشاف ، کشف الاسرار ، بیضاوی ، خازن ، بحرالمحیط ، ابی السعود ، روح المعانی ، محاسن التأویل ، فتح البیان و موارد دیگر».
دیدگاه مفسران شیعه
مفسرین شیعی نیز گاه در تعبیر امانت ذیل آیة «إنًّآ عَرَضْنَا الْأمانَةَ…» امانت را به طاعت معنا کرده اند.
مراد به امانت طاعت است برای آنکه لازم است ادا، آن … و تأویل کردن [امانت] به طاعت مشتمل است آنرا که مفسران گفتند از مأمورات و منهیات چون نماز، روزه و غسل جنابت .
در تفسیر «تبیان» به نقل از «ابن عباس» و در تفسیر «منهج الصادقین» به نقل از «ابوالعالیه» روایت شده است: امانت طاعت است که لازم است اداء آن.
علامه مجلسی در اقوال امانت در ذیل آیه (72 / احزاب) آورده است:
با توجه به آیة سابق «وَمَنْ یُطَعَ اللهَ وَ رَسوُلَهُ فَقَدْ فازَ فَوزاً عظیماً» اطاعت خدا و رسول را امانت نامیده، از جهت آنکه واجب است اداء آن … و همچنین مراد از امانت اطاعت است اعم از طبیعی یا اختیاری.
در «إنًّآ عَرَضْنَا الْأمانَةَ…» امانت طاعت است، بر ثواب و عقاب، اگر نیکو ادا کنی، ثواب بینی و اگر عصیان کنی عقاب شوی.
از دیگر تفاسیر شیعی که از امانت به طاعت تعبیر کرده اند، از قول خود یا به نقل از دیگران به این موارد میتوان اشاره نمود؛ تفاسیر «شبّر ، مواهب علیه ، مخزن العرفان ، کاشف ، جوامع الجامع و موارد دیگر».
با توجه به آراء مفسران شیعه و اهل سنت، هر دو گروه در ذیل تفسیر «امانت» به تعبیر «طاعت» اشاره داشته اند، که هر انسانی باید در به جا آوردن طاعات رعایت امانت را داشته باشد و بی هیچ کم و کاست آن را انجام دهد تا ثواب بیند.
24-3- عقل
بیضاوی از مفسران اهل بیت در ذیل آیة «إِنَّا عَرَضْنَا الْأمَانَةَ… » سه مفهوم را برای امانت آورده، وی گوید: « و شاید مراد از امانت عقل است یا تکلیف و مراد به عرض [امانت] بدین اعتبار، عرض بر استعداد ایشان است و ابا احترام طبیعی است و آن عدم لیاقت و استعداد است و مراد به حمل انسان قابلیت و استعداد اوست.. » همین قول در تفاسیر «سنی روح المعانی ابی السعود و فتح البیان » هم ذکر شده است.
لذا در برخی آراء و اقوال مفسرین اهل سنت و شیعی از امانت به عقل تعبیر شده است. یکی از صاحب نظران شیعه میگوید:
«إِنَّا عَرَضْنَا الْأمَانَةَ… » ما در عالم علم خود به ذوات اشیاء نظر نمودیم و عرضه داشتیم بر تمام موجودات … جوهر عقل را و سنجیدیم قابلیت و استعداد آنها را برای قبول آن…»
در تفسیر شیعه اطیب البیان ذیل آیه «إِنَّا عَرَضْنَا الْأمَانَةَ… » آمده:
و آنچه به نظر میرسد، امانت عقل است که به او خطاب شد « بک اعقابک و بک اثیب» و ترس آسمان ها و زمین و کوه ها از حمل امانت از جهت خوف مخالفت عقل بوده که مورد عقوبت واقع شوند، و انسان این نعمت بزرگ الهی را قبول نمود.
به این معنا از امانت یعنی – عقل – در تفاسیر شیعی «کشف الحقایق ، بصائر ، احسن الحدیث و دیگر موارد» اشاره شده است.
مشخصات فروشنده
نام و نام خانوادگی : مجتبی خادم پیر
شماره تماس : 09151803449 - 05137530742
ایمیل :info@payfile.org
سایت :payfile.org