بررسی تابعیت طفل طبیعی در نظام حقوقی ایران - مسأله فرزندان طبیعی و اهلیت حقوقی مربوط بدانها همواره امری مورد مناقشه در بسیاری از نظامهای حقوقی بوده است برخی از نظامها مانند نظام حقوقی فرانسه، در پی یکسان سازی حقوق میان اطفال مشروع و نامشروع می باشند، در حالی که در کشورهای اسلامی به خصوص ایران، اصل طهارت نسب در تدوین قوانین مرتبط با کودکان موضوعیت دارد از سوی دیگر ماده ی 976 قانون مدنی ایران
مقصود از تابعیت، پیوندی حقوقی، سیاسی و معنوی بین شخص و دولتی معین است، بهگونهای که شخص از اعضای جمعیت اصلی تشکیلدهندهی آن دولت به شمار آید. (دانشپژوه، 1381: 27ـ30)
اهمیت تابعیت[1] از نظر حقوقی ـ جدای از سایر جهات ـ در این است که وجود یا عدم تابعیت مبنای اصلی بهرهمندی یا محرومیت از بسیاری از حقوق و امتیازات است؛ چنانکه بنیاد اساسیِ تعهد به تکالیف و یا معافیت از آنها نیز تابعیت است. تابعیت، برحسب زمان پیدایش، به دو دسته تقسیم میشود: یکی تابعیتی که فرد به محض تولد دارا میشود و بهنامهای مختلف تابعیت «تولدی»، تابعیت «مبدأ» و تابعیت «اصلی» خوانده میشود و دیگری تابعیتی که با فاصلهای پس از تولد برای فرد حاصل میگردد و با تسامح، تابعیت «اکتسابی[2]» نامیده میشود.(عبادی،1371: 15)
برای تعیین تابعیت تولدیِ فرد معیارهای مختلفی وجود دارد و دولتها بر حسب دیدگاههای بنیادین حقوقی و یا مصالح سیاسی و اجتماعی خود، یک یا چند معیار را مبنای تابعیت تولدی در نظام حقوقی و قانونی خود قرار میدهند. مهمترین این معیارها، معیار خون یا نسب، معیار خاک یا زادگاه، و معیار اقامتگاه است. قانونگذار قانون مدنی ایران، خون و نسب را اصلیترین معیار تابعیت تولدی قرار داده است و در مقام بیان و شمارش اتباع ایران میگوید: «کسانی که پدر آنها ایرانی است، اعم از اینکه در ایران یا در خارج متولد شده باشند» تبعهی ایران محسوب میشوند. (کاتوزیان،1372: 29)
اما اطفال سر راهی که پدر و مادر آنها مجهول و درنتیجه، نسب آنان نامعلوم است و نمیتوان با استفاده از این معیار آنان را تبعهی ایران محسوب کرد، قانونگذار برای پیشگیری از بیتابعیتی این افراد ـ که موقعیتی مشکلآفرین را هم برای فرد و هم برای دولت ایجاد میکند ـ معیار زادگاه را مکمل معیار خون قرار داده و تصریح میکند که «کسانیکه در ایران متولد شده و پدر و مادر آنان غیرمعلوم باشند» نیز، ایرانی محسوب میشوند.
[1] - Nationality
[2] - Adventitious
مشخصات فروشنده
نام و نام خانوادگی : جعفر علایی
شماره تماس : 09147457274 - 04532722652
ایمیل :ja.softeng@gmail.com
سایت :sidonline.ir