آشنایی با بورس - پایان نامه آشنایی با بورس در 54 صفحه ورد قابل ویرایش
پایان نامه آشنایی با بورس در 54 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول .................................................................................................................................................................. 1
مقدمه ........................................................................................................................................................................ 1
تاریخچه .................................................................................................................................................................... 2
هدف بورس اوراق بهادار....................................................................................................................................... 3
فصل دوم .................................................................................................................................................................. 6
آشنایی با سازمان بورس اوراق بهادار و مفاهیم اولیه .................................................................................. 6
ارکان بورس اوراق بهادار....................................................................................................................................... 6
نحوه تصمیم گیری در بورس ............................................................................................................................. 8
تا لار اصلی و فرعی در بورس ............................................................................................................................ 9
انواع تابلوها دربورس ............................................................................................................................................. 10
قیمت ها در تالار اصلی و فرعی ........................................................................................................................ 10
سقف قیمت ها و کف قیمتها ............................................................................................................................ 10
بسته شدن نماد شرکت ها در تابلو بورس....................................................................................................... 11
انواع ارزشها ............................................................................................................................................................. 11
انواع سهام ................................................................................................................................................................ 11
ریسک و انواع آن.................................................................................................................................................... 12
نحوه محاسبه ریسک ............................................................................................................................................ 13
قیمت سهام ............................................................................................................................................................. 14
صرف سهام و کسر سهام ..................................................................................................................................... 15
روش سرمایه گذاری دربورس ............................................................................................................................ 15
شاخص و انواع آن ................................................................................................................................................. 15
پزیره نویسی سهام ................................................................................................................................................. 16
افزایش سرمایه شرکت و روش های آن........................................................................................................... 16
روش های افزایش سرمایه.................................................................................................................................... 17
حق تقدم................................................................................................................................................................... 17
فصل سوم ................................................................................................................................................................ 20
فرآیند سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار ................................................................................................. 20
فرآیند دریافت و اجرای سفارش ....................................................................................................................... 21
سفارش های خرید و فروش ............................................................................................................................... 21
تعیین کد معاملاتی برای مشتریان ................................................................................................................... 22
نماد شرکت ها در بورس ..................................................................................................................................... 25
تسویه حساب با مشتریان .................................................................................................................................... 26
دامنه مجاز تغییر قیمت ها و نحوه محاسبه حجم مبنا و قیمت پایانی روز ......................................... 27
حجم مبنا ................................................................................................................................................................ 27
فصل چهارم ............................................................................................................................................................. 29
استراتژی های معاملات در بازار سرمایه ......................................................................................................... 29
روش نموداری (تحلیل تفکیکی)......................................................................................................................... 29
روش mpt ............................................................................................................................................................. 33
موج سواران و سفته بازان ................................................................................................................................... 34
محکومان به موفقیت ............................................................................................................................................. 35
تحلیل بنیادی (روش فائد امتنال)...................................................................................................................... 35
مراحل تحلیل بنیادی ........................................................................................................................................... 35
عوامل موثر در محاسبه رتبه نقد شوندگی ..................................................................................................... 38
بررسی نسبت های مالی ...................................................................................................................................... 40
نسبت های نقدینگی ............................................................................................................................................. 40
نسبت های کارآیی.................................................................................................................................................. 41
نسبت های سود آوری ......................................................................................................................................... 42
نسبت های سرمایه گذازی و اهرمی ................................................................................................................ 43
درآمد متعلق به هر سهم .................................................................................................................................... 44
نسبت رشد سود هر سهم ................................................................................................................................... 47
جمع بندی نکات کلیدی ..................................................................................................................................... 49
فهرست منابع........................................................................................................................................................... 51
فصل اول
مقدمه
بازار مالی از 2بخش تشکیل شده است : بازار پول وبازار سرمایه دربازارپول اسناد خزانه، اوراق مشارکت وسپرده عرضه می شود واوراق بهاداری که سررسید آن کمتر از یک سال است معامله می شود .
بازار سرمایه اوراق بهاداری که سررسید آن بیشتر از یکسال است معامله می شود و از جمله این اوراق، سهام شرکتهای سهامی عام می باشد . از لحاظ مکانی بازار پول در بانکها و بازار سرمایه در بورس اوراق بهادار نماد پیدا می کند.
حیطه فعالیت بورس اوراق بها دار با معاملات مربوط به انواع اوراق بهادارهمانند سهام عادی ،سهام ممتاز ،اوراق قرضه و اوراق مشارکت مرتبط می باشد . بورس اوراق بها دار مکانیزمی را فراهم میکندتاازطریق آن سرمایه های اندک جامعه به سرمایه گذاریهای کلان اقتصادی تبدیل شود . این ابزار کارامد در کشورهای پیشرفته دارای قدمت طولانی ودرکشورایران دارای پیشینه کوتاه مدت است .
با توجه به اینکه بازار بورس اوراق بهادار رکن اصلی بازار سرمایه وبازارمالی است توسعه متناسب دو بخش اصلی اقتصاد از اهمیت وجایگاه ویژه ای برخودار است ودر صورت هرگونه اخلال در رشد وتوسعه بخش های مذکور ویا عدم توسعه متناسب آنها ،رشد وتوسعه اقتصادی دچار مشکل خواهد شد کشورهای توسعه یافته همواره دارای بخش مالی قدرتمندی شامل بازار مالی وبازار سرمایه می باشند .
عدم توسعه مناسب بازار سرمایه به عنوان زیر مجموعه مهمی از بخش مالی علاوه بر ایجاد فشار مضاعف بر سیستم پولی کشور ،باعث شده واحد های تولیدی و خدماتی از مزایای یک بازار سرمایه فعال و پویا محروم گردند .
تاریخچه :
در ایران شروع فعالیت رسمی بورس به سال 1346بر می گرددولی آغاز فعالیت رسمی آن ازسال 1368که همراه بااولین برنامه توسعه اقتصادی واجتماعی است شروع می شود . جدول زیر سیر تکاملی سازمان بورس را درایران نشان می دهد .
تاریخدورهرویداد
1357 -1346دوران تشکیل و ایجاد سازمان بورس در ایران1346سال تاسیس بورس اوراق بهادار تهران
پذیرش شرکت نفت پارس ،اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه ،اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی واوراق قرضه عباس آباد در بورس تهران
1367-1358دوران فترت وقطع حیاتتصویب لایحه قانون اداره امور بانکها وملی شدن آنها
ادغام شرکتهای بیمه به مالکیت دولت
تصویب قانون حفاظت وتوسعه صنایع ایران درتیر1358باعث شد تعدادزیادی ازبنگاههای اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند
1381-1367دوران تجدید حیاتپایان جنگ تحمیلی ،فعال شدن بانکها و فعالیتهای عمرانی
نگاهی به خصوصی شدن شرکتهای دولتی وگسترش بازار سرمایه
1384-1381دوران گذار از اقتصاد دولتی به خصوصیراه اندازی بورسهای منطقه ای
ایجاد بورس کالا
نهادهای تخصصی مشاوره سرمایه گذاری وگوناگون سازی ابزارهای مالی
هدف بورس اوراق بهادار :
مهمترین هدف بازار سرمایه این است که با اجرای فرایند سالم سازی و شفافیت پس اندازکنندگانی که دارنده منابع مالی می باشند و هدف کسب سود و بازده معقول دارند را به اشخاص حقوقی و واحدهای اقتصادی که برای توسعه فعالیتهای خود نیاز به منابع مالی دارند پیوند دهد . اثر بورس اوراق بها دار در هر اقتصادی غیر قابل انکار است ومشارکت کنندگان در این بازار اعم از سرمایه گذاران و صادر کنندگان اوراق بها دار از مزیت های آن بهره مند می گردند .
از دیدگاه اقتصادی ، نقش بورس اوراق بهادار از چهار بعد قابل تامل است :
1- "جمع آوری سرمایه های جزیی و پراکنده ویک کاسه کردن آنها درجهت تجهیزمنابع مالی شرکتها "
انتشار سهام وفروش اوراق مشارکت یکی از مطمئن ترین راههای جمع آوری وجوه لازم برای سرمایه گذاری است . واحدهای تولیدی وتجاری به عوض استقراض ازنظام بانکی می توانند تحت ضوابطی از طریق انتشار سهام یا فروش اوراق مشارکت در بورس نیازهای مالی خود را تامین کنند .
2- توزیع عادلانه درآمد وایجاد احساس مشارکت"
با تقسیم مالکیت های بزرگ از طریق فروش سهام آنها در بورس اوراق بهادار ازدید اقتصاد کلان به هدفهای توزیع عادلانه تر درآمد ونیز احساس مشارکت در عموم افراد جامعه در فعالیتهای تولیدی و تجاری کمک زیادی می کند و توزیع مالکیت بین عموم افراد جامعه از دو قطبی شدن جامعه و ناآرامی های اجتماعی جلوگیری می کند.
3- ایجاد یک بازار رقابتی کامل"
در بازاررقابتی کامل تعداد زیادی خریدار و فروشنده به نحوی عادلانه تحت مکانیزم بازار یعنی عرضه و تقاضا به فعالیت می پردازند و هرکس می تواند آزادانه اوراق بها دار را خریداری ویا به فروش برساند .
4-"تخصیص مطلوب منابع " بورس اوراق بها دار با تعیین بهای رقابتی سهام به عنوان ابزار انتظامی اقتصاد ،مدیران غیر کارا و ضعیف را تنبیه و مدیران مبتکر و قدرتمند را تشویق می کند .
مزایای بورس اوراق بهادارازسه دیدگاه اقتصادکلان ،شرکتهای سرمایه پذیر ،سرمایه گذاران
1-" مزایای بورس اوراق بهادار ازدیدگاه اقتصادکلان "
-جمع آوری سرمایه های جزیی وپراکنده وانباشت آن برای تجهیز منابع مالی شرکتها
- بکارگیری پس اندازهای راکد درامر تولید وتامین مالی دولت وموسسات
- کنترل حجم پول ،نقدینگی وتورم از طریق انتشار سهام واوراق قرضه
- بورس به مثابه بازار رقابت کامل
- رشد تولید ناخالص ملی ،افزایش اشتغال وکمک به حفظ تعادل اقتصادی کشور
-فراهم نمودن توزیع عادلانه ثروت ازطریق گسترش مالکیت عمومی وایجاد احساس مشارکت عمومی
- افزایش درجه نقدینگی ثروت افراد
2-"مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه واحدهای اقتصادی (شرکتهای سرمایه پذیر)
-سهولت در تامین مالی از طریق انتشار سهام وسایر اوراق بهادار
- افزایش اعتبار داخلی و خارجی و تامین مالی با به وثیقه گذاردن سهام شرکت در بازارهای مالی داخلی و خارجی
- تعیین ارزش بازار براساس قانون عرضه وتقاضا
- سهولت در تغییر ترکیب سهامداری وانتقال مالکیت
- بوجود آمدن دیدگاهی مطلوب درسرمایه گذاران با کاهش ریسک
واحدهای اقتصادی وامکان تامین مالی با هزینه کمتر
- برخورداری از مزایای خاص واعتباری مانند افزایش سقف تسهیلات بانکی وانتشار اوراق قرضه وبرخورداری از معافیت های مالیاتی
- تبیین چشم انداز فعالیت شرکت در آینده وارزیابی عملکرد شرکت
- ارتقاء سطح اعتماد عمومی و استفاده از مشارکت عمومی در توسعه شرکت
3-" مزایای بورس اوراق بها داراز دیدگاه سرمایه گذاران "
- خرید سهام و اوراق بهادار برای کسب بازده مناسب وپوشش در مقابل تورم
-اطمینان از گزینه سرمایه گذاری به دلیل شفافیت اطلاعات
- قابلیت نقدینگی اوراق بهادار وسهولت نقل وانتقال سهام واستفاده از معافیت های مالیاتی
-مشارکت درفرایند تصمیم گیری برای اداره شرکتها
-ایجاد یک بازار دائمی ومستمر که امکان سرمایه گذاری بلند مدت وکوتاه مدت رافراهم مینماید .
پذیره نویسی سهام :
وقتی شرکتی برای اولین بار سهامش را به بازار بورس ارائه می دهد به این ارائه سهام به بازار پذیره نویسی می گویند و بردونوع است : 1-بازار اولی (شرکتی که برای اولین بار سهامش را به بازار ارائه می کند ) 2-بازار ثانوی (شرکتی که قبلا دربورس سهام دارد اقدام به انتشار سهام جدید می کند .)
افزایش سرمایه شرکت :
در صورتی که شرکت فروش خوبی داشته باشد ونیاز بازار راهم به خوبی بشناسد وجهت پاسخگویی به نیازهای بازار وگسترش فعالیت خود تصمیم به افزایش سطح تولید بگیرد وخطوط جدیدی را راه اندازی کند این شرکت به سرمایه نیاز دارد .بنابراین مدیران شرکت ،سهامداران را به مجمع فوق العاده می خوانند و هیئت مدیره طرح توجیهی افزایش سرمایه خود را برای سهامداران ارائه می دهد ودرصورت تصویب سهامداران اجرا می گردد. به فرض اینکه میزان افزایش سرمایه شرکت 100%باشد دراینصورت به هریک ازسهامداران یک سهم به ارزش اسمی 100تومان واگذار می شود ویا اگر میزان افزایش سرمایه 50%باشد به ازای هردوسهم ،یک سهم جدید واگذار می شود .
روشهای افزایش سرمایه :
1- اگر افزایش سرمایه از محل اندوخته ای که شرکت قبلا ذخیره کرده باشد ،روش جایزه می گویند بدین صورت که مبلغ سهام جدید از محل اندوخته قبلی شرکت پرداخت می شود وسهامداران ،سهام جدید را بطور رایگان وبنام سهام جایزه دریافت می کنند .
2- در صورتیکه شرکتها از سهامداران مبلغی را جهت افزایش سرمایه دریافت کنند به این روش افزایش سرمایه به روش آورده می گویند .
3- در صورتیکه شرکت سهام جدید را به بازار عرضه کند وبا این پولهای جدیدی که از راه عرضه سهام بدست آمده افزایش سرمایه دهد ،روش صرف سهام می گویند .
هزینه انجام معاملات :
هزینه ای که مشتریان برای انجام معامله متحمل می شوند برای سفارشات خرید و فروش تاحدودی متفاوت است .درحال حاضر برای سفارشات خرید ،مبلغی که خریدار می پردازد عبارت است از 4.%ارزش خرید بابت کارمزد کارگزار (مشروط براینکه از 15000ریال کمتر و از 100000000ریال بیشتر نگرددومبلغ 15.%ارزش خرید بابت کارمزد گسترش بورس .بدیهی است در صورتی که کارمزد معامله ای بیش از 100000000ریال باشد ،کارمزد محاسباتی 100000000ریال خواهد بود .
برای سفارشات فروش ،علاوه بر2مورد کارمزد کارگزار و کارمزد گشترش بورس ،5.%مالیات وجود دارد .
علاوه بر اعلامیه های خرید وفروش توسط سیستم ،گواهینامه موقت سهام جدید صادر شده و در اختیار خریداران و یا فروشندگانی که بخشی از سهام خود را فروخته اند قرار می گیرد . (در واقع برای فروشندگان گواهینامه جدیدی مساوی باقیمانده سهام این افراد صادر می شود ) این گواهینامه که قابلیت نقل و انتقال دارد ،یک روز کاری پس از روز انجام معامله صادر می گردد وتا قبل از صدور آن شخص نمی تواند سهم خود را به فروش برساند . در صورتی که شخص قبلا سهام خاصی را داشته باشد و تعداد دیگری از همان سهم را بخرد با صدور گواهینامه جدید ،گواهینامه قبلی باطل شده و کل موجودی سهام وی در گواهینامه جدید ثبت می شود . وکارگزار موظف است که گواهینامه های قبلی را (درهنگام خرید و فروش) از سهامداربگیرد وباطل نماید
روش (MODERN PORTFOLIO THEORY) MPT
این روش برای اولین بار توسط هری مارکویتز به بازار سرمایه معرفی شد که این تحقیقات توانست برای این دانشمند بزرگ در رشته اقتصاد جایزه نوبل را به ارمغان بیاورد.
اصل اثبات شده در این روش بر مبنای بهینه سازی ریسک وبازده از طریق چند گونه سازی سهام های مختلف استوار شده است .در این روش به اثبات رسیده که تقسیم سرمایه به سهم های مختلف وبررسی چگونگی ارتباط بین سهام با یکدیگر میتوان بدون تعدیل بازده ریسک سبد را کاهش داد .به تعبیری دیگر مارکویتز معتقد است که بازده سبد سهام برابربازده وزنی تک تک سهام میباشد اما ریسک سبد الزاما برابر ریسک وزنی سهام داخل سبد نبوده واین موضوع ارتباط کامل با همبستگی یا عدم همبستگی بازده سهام تک شرکت های درون سبد با یکدیگر دارد .براین اساس اگر به طور اتفاقی تعداد 10سهم را از بازار انتخاب کنیم مطمئناریسک این سبد از ریسک تک سهام های بازار کمتر خواهد بود .اما باید توجه داشت که کاربرد این روش منوط به وجود اطلاعات تاریخی گسترده است تا جایی که هر چه اطلاعات تاریخی یک سهم بیشتر باشد میتوان به نتیجه حاصله اعتماد بیشتری نمود و این در حالی است که اعظم سهام در بازار سرمایه ایران دارای عمق تاریخی بسیار کمی میباشند.
برای بررسی این موضوع کوواریانس بین سهام های یک سبد به صورت 2به2محاسبه خواهند شد وترکیبی به نظرمناسب تر خواهد رسید که تعداد کواریانس های منفی مجموعه بیشتر از مثبت های آن باشد . ودراین بازی درصد تخصیص جزءسرمایه به یک سهم دارای تاثیرات قابل توجهی خواهد بود ،که برخی از نرم افزارهای عمومی می توانددراین خصوص به کمک ما بیاید .
موج سواران و سفته بازان :
این روش که متاسفانه دربازار بورس ایران به جهت عدم عمق کافی به بلوغ رسیده یکی از حالات خاصی است که پیروان این روش تنها به دنبال صف های خرید ،فروش ویا به دنبال ایجاد صف می باشند. این گروه که معمولا بادیدی بسیار کوتاه مدت به بازار سرمایه نگاه می کنند و سرمایه شان را به راحتی ازیک رشته سرمایه گذاری به رشته دیگر انتقال می دهند تنها به دنبال سود های مقطعی بوده ودربین این گروه کمتر از تعمیق ویاایده آلهای WIN-WIN را می توان یافت . معمولا این روش دربازارهایی که ثبات اقتصادی و یا سیاسی کمتری دارند بیشتر به چشم می خورد .
اما همین مجموعه نیز از دو تیپ متمایز به شرح زیر تشکیل یافته اند:
موج سازان :
این گروه که خطرناکترین فعالان هر بورس می باشند ،بااستفاده از سرمایه های کلان و قابلیت های ترویج اطلاعات و اخبار کذب سعی دردستکاری و انحراف بازاردارند .
گام دوم :تشخیص طبقه برتر
پس از تعیین صنعت برتر لازم است در داخل این صنعت به دنبال شرکتهای برتر باشیم .به عنوان مثال درصورتی که ما صنعت کانیهای غیر فلزی راانتخاب کرده ایم در داخل این صنعت نیز 7طبقه دیگر وجود دارد که همانند مرحله قبل آنها را بایکدیگر مقایسه می کنیم (شامل عایق ها ،محصولات سیمانی ،سیمان وگچ ،کاشی وسرامیک ،فراورده های نسوز،فراورده های چینی ،شیشه ) .
اما باید به این نکته توجه داشت که در برخی از طبقات وحتی صنایع که از آنان انتظار خاصی نمی رود تک شرکتهایی یافت خواهد شد که شاید بتوانیم آنها را شاخص بورس بنامیم .
گام سوم :تشخیص شرکتهای برتر
پس از تشخیص صنایع برتر و طبقات شاخص ،تصمیم گیری در خصوص انتخاب شرکتهای برتر فرا رسیده است که با اهمیت ترین مرحله می باشد . عوامل تاثیر گذار بر انتخاب شرکتها :
بررسی روند گذشته :
فرض اساسی این است که گذشته می تواند چراغ راه آینده باشد .فاکتورهایی که به وسیله آنها می توان با استفاده از گذشته شرکتها آینده آنها را دربورس پیش بینی کرد عبارتند از :
رتبه نقد شوندگی ، بازدهی شرکت در سنوات قبل
رتبه نقدشوندگی نشاندهنده تمایل بازار به خرید سهم است وشرکتهای دارای رتبه نقدشوندگی پایین (رتبه اول تا 50 ) بیانگر این هستند که گرچه برای خرید این سهم باید انتظار کشید اما برای فروش آن نیازی به انتظار نیست. به عبارتی رتبه نقدشوندگی ،مطلوبیت بازار یک سهم است . همانگونه که بیان شد تابلویی درتالار بورس موجوداست که 50 شرکت برتر که دارای رتبه نقدشوندگی خوبی هستند را نشان می دهند .
مشخصات فروشنده
نام و نام خانوادگی : مجتبی خادم پیر
شماره تماس : 09151803449 - 05137530742
ایمیل :info@payfile.org
سایت :payfile.org