پایان نامه بررسی تأثیر وسایل ارتباط جمعی (تلویزیون) در جامعه شهری معاصر در 94 صفحه ورد قابل ویرایش
پایان نامه بررسی تأثیر وسایل ارتباط جمعی (تلویزیون) در جامعه شهری معاصر در 94 صفحه ورد قابل ویرایش
پیش گفتار
وسایل ارتباط جمعی در جهان معاصر
در جهان امروز، وسایل ارتباط جمعی- روزنامه، رادیو، تلویزیون، سینما - با انتقال اطلاعات و معلومات جدید و مبادله افکار و عقاید عمومی در راه پیشرفت فرهنگ و تمدن بشری نقش بزرگی به عهده گرفته اند. به طوری که بسیاری از دانشمندان، عصر کنونی زندگی انسان را«عصر ارتباطات» نام گذاشته اند.
فراوانی جمعیت، تمرکز گروههای وسیع انسانی در شهرهای بزرگ، شرایط خاص تمدن صنعتی و پیچیدگی وضع زندگی جمعی، وابستگی ها و همبستگی های ملی و بین المللی، ناامنی ها و بحران ها، تحول نظام های سیاسی و اجتماعی، دگرگونی مبانی فرهنگی، ترک سنت های قدیمی و مخصوصاً بیداری وجدان اجتماعی، همه از جمله عواملی هستند که روزبه روز نیاز انسان را به آگاهی از تمام حوادث و وقایع جاری محیط زندگی بیشتر می کنند. تا جایی که پیشرفت وسایل ارتباط جمعی و توسعه اقتصادی و اجتماعی و تحکیم مبانی دموکراسی و تفاهم بین المللی، لازم و ملزوم یکدیگر شده اند.
در جوامع پیشرفته کنونی، افراد انسانی کوشش می کنند همیشه در جریان همه امور و مسائل اجتماعی قرار داشته باشند، تا بتوانند به طور مستقیم یا غیر مستقیم نقش خاص خویش را در زندگی گروهی ایفا کنند. به همین جهت آگاهی اجتماعی از مهمترین ویژگیهای زمان معاصر به شمار می آید. و همین آگاهی است که انسان را به زندگی فردی و جمعی علاقه مند میسازد و توجه او را به آزادی ها و مسئولیت های وی جلب می نماید.
باید در نظر داشت که انسان امروز یک انسان اجتماعی است انسانی که به سبب تحولات ناگهانی عصر خود، با زندگی تازه ای روبه رو شده است و در برابر چشم اندازهای وسیعتر و پیچیده تر و در عین حال اضطراب انگیزتر قرار گرفته است.
انسان معاصر برای ادامه زندگی در جامعه نوین شهری نیازهای تازه ای پیدا کرده است و ناچار است خود را با شرایط جدید زمان خویش منطبق سازد. اکنون زندگی هیچ کس بدون تفاهم اجتماعی- که خود بر معلومات عمومی و آشنایی به مسائل جاری متکی است- میسر نمیباشد. موفقیت هر فرد در کارها و فعالیت های او به رعایت اصول و وظیفه شناسی ملی و بین المللی بستگی دارد. بدون حس تعاون بشری و همبستگی انسانی، ایجاد ارتباط با افراد دیگر و تعیین وضع زندگی جمعی امکان پذیر نیست. به این ترتیب در جوامع امروز، انسان، تنها موقعی می تواند بهترین و مطمئن ترین امکانات و وسائل را برای زندگی گروهی بدست آورد که دارای معلومات و اطلاعات کافی، خط مشی های صحیح و افکار و عقاید سالم باشد.
بدون تردید انسان معاصر را تنها با آموزش نظری در مدارس نمی توان به عنوان یک فرد کاملاً آگاه وارد صحنه زندگی کرد. بلکه باید به موازات آموزش مدرسه ای، از طریق وسایل ارتباط جمعی، اخبار و اطلاعات محیط زندگی و افکار و عقاید و رفتارهای عمومی و امکانات تفریحی سالم را نیز در اختیار او گذاشت.
مقدمه
پیشینه پژوهش در زمینه ارتباطات جمعی
موضوع ارتباط از یونان باستان تا قرن هیجدهم بیشتر از لحاظ ذهنی و محتوایی مطرح بوده است و اندیشمندان اجتماعی همواره ترغیب را معادل ارتباط می دانستند. با پیدایی انقلاب صنعتی و آغاز عصر روشنگری علمی و ادبی در اروپا مسأله ارتباطات بیشتر به قلمرو سیاسی، اجتماعی گام نهاد و به طور مستقیم به امور روزمره حیات اجتماعی پیوند خورد و به عنوان یک پدیده عینی مورد توجه قرار گرفت. با پیچیدگی جامعه بشری و گسترش تکنولوژی، توجه به شیوه انتشار و کانالهای پخش اندیشه های انسان اهمیت فزاینده ای یافت و موضوع ارتباطات ابعاد تازه ای به خود گرفت.
گروههای اجتماعی برای کسب امتیازات بیشتر بر سر تصرف ابزارهای پخش پیام با یکدیگر به ستیز پرداختند و در این میان مطبوعات به عنوان مهمترین کانال پخش عمومی، سرچشمه اختلافات اجتماعی و یکی از عوامل انسجام جامعه و همبستگی میان فرد و جامعه و حل و فصل تنشها و کشمکش های میان گروههای اجتماعی مورد توجه قرار گرفت.طی دهه- های 1930 و 1940 متغیرهای جدیدی در حوزه ارتباطات کشف شد که بیشتر جنبه روانشناختی داشت. از نیمه های قرن بیستم پژوهشهای مربوط به ارتباطات اجتماعی، در پرتو کوششهای ثمربخش اندیشمندانی چون پل لازار سفلد، کورت لوین، هارولد لاسول، کارل هاولند، کارل دویچ و... به ثمر نشست.
پژوهش در حوزه ارتباطات اجتماعی، جنبه تجربی به خود گرفت و موضوعات جدیدی بر اساس متغیرهای روانشناختی و جامعه شناختی مطرح شد که از میان آنها به چهار موضوع عمده می توان اشاره کرد: اول- موضوع تبلیغات و تاثیر آن بر روند شکل گیری افکار عمومی که در فاصله میان دو جنگ جهانی توسط اندیشمندانی نظیر لوملی، لی ولی و تونیس و بلومن استاک و ... مورد توجه قرار گرفت. آنچه در این پژوهش جلب توجه می کرد و وحشت همگان را برانگیخته بود، شعارهای ترقی خواهانه مردم پسندی بود که یکی از عوامل موفقیت لنین در شوروی، هیتلر در آلمان و موسولینی در ایتالیا محسوب میشد. در این پژوهشها تحلیلهای جالبی از«ترغیب سیاسی» و چگونگی انجام آن و همچنین مقالات توصیفی بیشماری با شرح جزئیات پیرامون تبلیغات سیاسی و اثربخشی آنها انتشار یافت و در پی آن کتابهای درسی چندی در باب افکار عمومی تدوین شد که بخشی از آنها به موضوع تبلیغات سیاسی اختضاص داشت. دوم- پژوهش پیرامون رفتار رأی دهندگان در انتخابات و تأثیر رسانه های جمعی بر رفتار گیرندگان پیام. نخستین جامعه شناسانی که در این زمینه به پژوهش پرداختند عبارتند از: پل لازار سفلد و برلسون و همچنین کامپ بل، میلر، کانورس و استوکن. نتایج پژوهشهای گرانقدر این افراد است که زمینه های پژوهش علمی منظم را در ارتباطات فراهم آورد. سوم- مطالعه پیرامون تأثیر ارتباطات سیاسی در سطح ملی و بین المللی نظیر مطالعات کارل دویچ و پیروانش درباره شالوده ملی گرایی بر اساس اطلاعات و ارتباطات و نیز مطالعه لاسول و لیتز پیرامون سخنرانیهای سیاسی و تحلیل محتوای آنهاست. چهارم- مطالعات سنتی پژوهشگران و نیز روزنامه نگاران پیرامون مسائلی نظیر«مطبوعات»،« دولت»،« افکار عمومی و روابط میان آنها» یکی از نخستین پژوهشگران و در عین حال از روزنامه نگارانی که در این زمینه نظریات قابل توجهی عرضه کرده است والتر لیپمن است.
بخش یکم- عوامل اساسی ارتباط
دنیای امروزی به ارتباط مستمر یا کنش متقابل میان مردمی که بسیار جدا از یکدیگرند وابسته است. اگر ما تا این اندازه به ارتباط از راه دور وابسته نبودیم، تعلیم و تربیت به صورت توده گیر نه ضروری بود و نه غیر ممکن. در فرهنگهای قدیمی بخش اعظم دانش موجود آن چیزی بود که یکی از انسان شناسان، به نام کلینفورد گرتس، دانش محلی نامیده است(geertz, 1983). سنتها در اجتماع محلی انتقال می یافت و اگر چه اندیشه های کلی فرهنگی به تدریج در مناطق وسیعی منتشر میگردید، فرآیندهای انتشار فرهنگی، طولانی، کند و ناپیوسته بود. امروز، ما در کل جهان زندگی می کنیم به شیوه ای که برای هر کسی که قبل از حدود سال 1800 زندگی می کرد کاملاً غیر قابل تصور می بود. ما از اوضاع و رویدادهای هزاران مایل دورتر آگاهیم ارتباط الکترونیکی چنین آگاهی ای را تقریباً در هر لحظه فراهم می کند. تغییرات در انتشار اطلاعات، و در تکنولوژیهای اطلاعات، همانند هر جنبه تولید صنعتی بخشی از توسعه جوامع امروزی است(kern ,1983). در قرن بیستم، حمل و نقل سریع و ارتباط الکترونیکی انتشار جهانی اطلاعات را بسیار شدت بخشیده اند.
1- ارتباط Communication
توانایی ما در برقراری رابطه و اصولاً اشکال مختلف ارتباط اغلب اوقات امری بدیهی پنداشته می شود.« فرآیند ارتباط، اساس هر آن چیزی است که در عملکرد موجود زنده، اجتماعی نامیده می شود. در مورد انسان فرآیند ارتباط در تکامل فرد، در شکل گیری و ادامه بقای گروهها و روابط درون میان گروهها ضروری است و فرآیند اجتماعی اصلی است»(هارتلی و هارتلی).
« ارتباط به منزله کنش متقابل اجتماعی از طریق پیام می باشد پیامهایی که می تواند رسماً رمز نهاده، نمادین یا به صورت رویدادهای نمونه ای از جنبه های مشترک یک فرهنگ باشد»( گرنبر).
یکی از تعاریف ارتباط که بیشتر از آن استفاده شده چنین است: انتقال آگاهیها، نظریات، عواطف، مهارتها و... با استفاده از نمادها( واژه ها، تصاویر، نمودارها و...) و عمل و فرآیند انتقال معمولاً ارتباط نامیده می شود( برلسون و استایز).
« ارتباط به عنوان فرآیند، هم خاص و هم عام و از لحاظ گستره و دامنه، هم محدود و هم وسیع است. ارتباط انسانی مجموعه ای از فرآیندهای دقیق و زیرکانه است. این ارتباط ( هر قدر که پیام، یا بده و بستان اطلاعات ساده باشد) انباشته از صدها جزء ترکیبی ( علائم، رمزها، نمادها) است. ارتباط انسانی مجموعه متنوعی از فرآیندهاست و می تواند هر یک از دهها روش مختلف، چه کلمات، ژستها و حالات یا کارتهای سوراخ دار و چه مکالمات خودمانی یا رسانه های گروهی و مخاطبان جهانی را به کار گیرد. هر وقت که مردم به نوعی، کنش متقابل داشته باشد در واقع با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و هر گاه مردم یکدیگر را کنترل کنند این کنترل را عمدتاً از طریق ارتباط انجام می- دهند»(اسمیت).
منبع( مبدأ) ←≈← مقصد : پارازیت ارتباط
عناصر خود پیام توسط گیرنده درک نشده و به همین جهت صافی انحرافی یافته(به گیرنده نرسیده) نتیجه آنکه معنی مورد نظر به شکل کامل به مقصد نمی رسد.
7- مجرا ( حامل ارتباط) Communication Channel
مجرای ارتباط رسانه ای است که برای انتقال پیام به کار می رود. مجرای ارتباط مسیر یا وسیله ای است که پیام با استفاده از آن بین ارتباط گر( فرستنده یا منبع) و ارتباط گیر( گیرنده) طی طریق می کند. مجرای ارتباط، اتصالات کار آمدی است که گره های منبع و گیرنده را در یک ساختار ارتباطی که پیامها از طریق آن جریان می یابد به یکدیگر پیوند می دهد. مجراها، منبع و گیرنده را با هم جفت می کند و آنها را قادر به ارتباط می سازد. بنابراین مجرا مفهومی بارور است که پیوندهای سازمانی نسبت به مفاهیم دیگر همچون منبع، گیرنده و پیام در نگره ارتباط، دارد( رائو). بنا به نظر رائو مجرای ارتباط با مختصات زیر قابل تشخیص است: 1- مجرای ارتباط، نوعی واحد ماده- انرژی است که رسانه نامیده می شود. 2- مجرای ارتباط حامل واحدهای الگودار ماده- انرژی است که آن را اطلاع یا آگاهی می نامند. 3- مجرای ارتباط مکانیستی پیوند گر یا اتصالی بین واحدهای شرکت کننده در ارتباط به شمار می آید. همچنین بنا به نظر وی، مجراهای ارتباط ابعادیا گستره هایی دارد که به پژوهشگر اجازه می دهد تا تأثیر نسبی مجراهای مختلف ارتباط را ارزیابی کند این ابعاد عبارتند از:
اعتبار مجرا: تخصص و قابل اعتماد بودن مجرا، آنگونه که از جانب گیرندگان ( پیام) درک و دریافت می شود. اغلب اعتبار مجرا مستقیماً با ارتباط گر و ویژگیهای مخاطب پیوند دارد. به طور کلی، اما اعضای گروههای اجتماعی- اقتصادی بالاتر، رسانه های چاپی را معتبرتر می دانند. گروههای اجتماعی- اقتصادی پایین تر، تلویزیون را معتبرتر می شناسند.
پس فرست مجرا: فرصتی است که مجرا در اختیار گیرنده می گذارد تا به فوریت و نهایت بر اثر گذاشتن بر منبع پیام در بده و بستان ارتباط، در مقام پاسخ برآید. ارتباط رودررو پس فرست را تسهیل و ارتباط جمعی آن را تهدید می کند.
درگیری( یا شرکت) مجرا: تلاش ادراکی مورد نیاز کلیه حواس، برای دریافت و فهم آگاهی صادره از یک مجرای ارتباط را شامل می شود. اینجا نیز ارتباط رودررو بیشترین امکان درگیری و رسانه های چاپی کمترین امکان درگیری را پیش می آورد.
امکان دسترسی مجرا: بسامد و میزانی است که طی آن، یک مجرا برای رسیدن به مخاطب مورد نظر می تواند مورد استفاده واقع شود. ممکن است بعضی مجراها در برخی نواحی جغرافیایی قابل دسترس نباشد. مثل تلویزیون در نواحی بسیار کم جمعیت یا رسانه های چاپی در مناطقی که میزان بیسوادی افراد آنها بسیار بالاست.
ماندگاری مجرا( یا توان نگهداری پیام): دوام و بقای یک مجرای ارتباط برای حمل و رساندن پیام در طول زمان را می گویند. رسانه های چاپی این گستره را به میزان فراوان دارند. حال آنکه در مورد رادیو چنین نیست.
نیروی بس شمار مجرا: توانایی مجرا در پوشش یک منطقه پهناور جغرافیایی است که با سرعت و به موقع اعمال می شود. رسانه های همگانی می توانند پیامی را تکثیر کرده و همزمان برای شمار عظیمی مردم قابل دسترس سازند. ارتباط رودررو در این گستره نقش اندکی دارد.
مکمل بودن مجرا: توانایی مجرا در تکمیل کار ارتباطی مجرای دیگر را نیز می-گویند. هم مجرای رسانه های همگانی و هم مجرای ارتباط بین افراد در این گستره نقش مهمی را بر عهده دارد.
8- مجراهای غیر رسمی ارتباط
Informal Channels of Communication
مجراهای غیر رسمی ارتباط شبکه های ارتباطی بین افراد است که در اطراف کنش متقابل رودرروی اشخاص با علایق یا مقاصد مشترک بنا گردیده است، با گذشت زمان این شبکه ها به تدریج به صورت منابع بسیار با ثبات مؤثق آگاهی، درمی آید. دو نوع اساسی مجراهای غیررسمی عبارتند از:
1- مجرایی که به طور خودانگیخته ( طبیعی) به وجود آمده است: تبادل پیام در شبکه ای ناساخته، مرکب از افرادی که غالباً از هویت و وضع زندگی یکدیگر، تا حدود زیادی بی اطلاعند. از این نوع مجرا، بیشتر در اماکن عمومی یا در اوقات تهییج شدید همگانی که شرکت کنندگان در آن نیاز و یا آزادی تبادل آگاهی با اشخاص بالنسبه ناآشنا را در خود احساس می کنند استفاده می شود.
2- مجراهای کمکی( وابسته): تبادل پیام در شبکه هایی است که دراطراف رفاقت شخصی و مقاصدی که مردم را گردهم می آورد بنا شده است. « نقشی که در مجراهای کمکی ایفا می شود، نه در عرف تثبیت شده و نه در قانون از آن سخن به میان آمده است. این منابع تا حدود زیادی از لحاظ شهرت شخصی شرکت کنندگان به صداقت، قضاوت صحیح و روابط و پیوندها ارزیابی می شود»( شیبوتانی).
اکثر ارتباطات بین افراد ( ارتباطات میان فردی) در مجراهای کمکی صورت می گیرد. یکی از خصایص شبکه میان فردی عبور آگاهی- اطلاعاتی است که محتوایش غالباً در هیج جا تثبیت یا تأیید نشده است. در واقع افرادی که در شبکه های غیررسمی هستند نه به خاطر محتوای پیام که صرفاً برای انتقال آن ( بیشتر در مجراهایی است که به طور خودانگیخته شکل گرفته اند تا در مجراهای کمکی) است که به حساب می آیند. بدین ترتیب اعضای شرکت کننده در مجراهای غیررسمی ارتباط در دو نقش ظاهر می شوند. یعنی هم دریافت کننده آگاهی و هم انتقال دهنده آن است. لانگ ولانگ این قبیل اشخاص را گیرنده- فرستنده لقب داده اند.اخباری را که مجراهای غیررسمی انتشار می دهند ، به عنوان اخبار غیر رسمی و اخبار تأیید نشده شناخته می شود. در شرایط عادی شبکه های میان فردی یک شخص معین ، از وضعیتی به وضعیت دیگر فرق می کند . یک پژوهشگر می تواند در کار تبیین حدود و مرزهای یک شبکه میان فردی تنها از جنبه یک شرکت کننده و یک عنوان به آن شبکه نگاه کند به عنوان مثال فرض می کنیم شبکه A مرزهایی داشته باشد که ویژه و مشخصه A باشد B وC وِD هم بتوانند شبکه استاندارد A را در زمینه مثلاً ورزش تشکیل دهند . اما شبکه B در این زمینه خاص می تواند شامل A وE وG وH باشد که هیچ کدام جزء شبکه A نیستند .
بخش سوم- از ارتباطات سنتی تا ارتباط جمعی
آشنایی با خصوصیات گوناگون ارتباطات جمعی معاصر مستلزم بررسی طرز تحول و پیشرفت ارتباطات در جوامع معاصر است. به همین جهت قبلاً چگونگی پیدایی و گسترش ارتباطات جمعی وبعد از آن تغییرات کیفی ارتباطات را بررسی می کنیم.
الف- پیدایی ارتباطات جمعی: به طور کلی در بررسی چگونگی ایجاد و توسعه ارتباطات جمعی می توان چند دوره را که هر کدام تکنولوژی ارتباطی نوینی را به همراه می- آورد از همدیگر تفکیک کرد.
- نخستین عصر ارتباطات جمعی در حدود 1450 میلادی با اختراع چاپ آغاز می شود. در این دوره به عقیده مارشال مک لوهان دانشمند معاصر کانادایی روابط اجتماعی و اندیشه ها و رفتارهای انسانی همه تحت تأثیر شدید نوشته های چاپی هستند. به همین سبب وی همه مظاهر زندگی جوامع غربی را در این عصر به عنوان« کهکشان گوتنبرگ» معرفی می کند. البته نباید فراموش کرد که از زمان اختراع گوتنبرگ تا استفاده از صنعت چاپ برای انتشار وسیع و مداوم اخبار و اندیشه ها و ایجاد ارتباطات جمعی واقعی، چند قرن فاصله است زیرابه طوری که ضمن مطالعه درباره تحول و توسعه وسایل ارتباط جمعی مشاهده خواهیم کرد نخستین روزنامه های چاپی اروپایی به تعداد نسبتاً زیاد و با نظم دوره ای هفتگی از دهه سوم قرن هفدهم یعنی در حدود دو قرن پس از ایجاد صنعت چاپ بوجود می آیند و اگر در نظر داشته باشیم که انتشار توده گیر و نظم دوره ای کوتاه دو خصلت اصلی وسایل ارتباط جمعی به شمار می روند؛ باز، بین زمان انتشار نخستین مطبوعات غربی تا اوایل قرن نوزدهم میلادی که روزنامه های روزانه توسعه و تکامل پیدا می کنند، دو قرن دیگر فاصله وجود دارد. از اواخر قرن هجدهم به دنبال انقلاب کبیر فرانسه و گسترش اندیشه های آزادیخواهی، زمینه مساعدی برای پیشرفت مطبوعات فراهم شد و به تدریج همراه با تحولات اقتصادی و اجتماعی جدید نظیر صنعتی شدن جوامع، توسعه شهرنشینی، بالا رفتن سطح زندگی، پیشرفت آموزش و اشاعه فرهنگ، همه شرایط لازم برای انتشار روزنامه های پرتیراژ فراهم گردیدند. بدین ترتیب خواندن مطبوعات که پیش از آن به علل مختلفی مانند گرانی قیمت روزنامه ها و بیسوادی اکثر مردم، رواج لازم نیافته بود و اغلب به طور جمعی صورت می گرفت عمومیت پیدا کرد و به صورت فردی درآمد. به همین سبب می توان گفت ارتباطات جمعی واقعی از زمانی پدید می آیند که هر فرد امکان می یابد به میل و دلخواه خود اطلاعات لازم را از طریق روزنامه ها کسب کند و مورد استفاده قرار دهد. با این توجیه پدیده ارتباطات جمعی با پدیده وسیع صنعتی شدن جوامع غربی همبستگی می یابد. در این زمینه تکامل وسایل فنی چاپ که تولید روزنامه ها را به تعداد فراوان امکان پذیر می سازد، افزایش درآمدها که فردی شدن خرید روزنامه ها را به همراه می آورد و بالاخره بالا رفتن سطح آموزش که سبب فردی شدن مطالعه روزنامه- ها و گسترش کنجکاویها میشود از شرایط اساسی هستند. تحت تأثیر این شرایط تولید و انتشار اخبار روزنامه ها از اصول تکنیک صنعتی شدن تبعیت می کنند و مصرف فردی اخبار نیز شرایط خاصی را ایجاب می نماید که به صنعتی شدن، سوادآموزی، ثروت اندوزی و توسعه شهرنشینی در جوامع غربی بستگی دارند. بنابراین انتشار مطبوعات پرتیراژ غربی در قرن نوزدهم را می توان شاخص عصر مهم دیگری در تاریخ ارتباطات تلقی کرد.
لازم به یادآوری است که تا این زمان با وجود فراوانی تعداد روزنامه ها در اروپا و آمریکای شمالی تیراژ مطبوعات کم بود و خوانندگان محدودی از آنها استفاده می کردند. علاوه بر این روزنامه های قبلی بیشتر جنبه سیاسی داشتند و به انتشار نظریات مسلکی و مقالات سیاسی بیش از انتشار اخبار توجه می کردند. اما روزنامه های پرتیراژی که از اواسط قرن نوزدهم در ممالک غربی انتشار یافتند با رها کردن روش سیاسی روزنامه های کوچک قبلی و توجه بیش از قبل به چاپ اطلاعات و مطالب گوناگون غیر سیاسی جنبه خبری پیدا کردند و مانند سایر مؤسسات بزرگ اقتصادی هدف اصلی خود را بر فروش بیشتر استوار ساختند. روزنامه های خبری قرن نوزدهم را معمولاً آغازگر عصر ارتباطات صنعتی می شناسند. در میان این روزنامه ها در فرانسه روزنامه« مطبوعات» به مدیریت «امیل دوژیل اردن» که در سال 1836 با وارد کردن آگهی های تجارتی به صفحات خود بهای قبلی روزنامه ها را به نصف کاهش داد و دهها هزار تیراژ بدست آورد و « روزنامه کوچک» که در سال 1863 با نصف بهای روزنامه «مطبوعات» منتشر شد وهمچنین بعضی از روزنامه های آمریکایی نظیر « سان» و « نیویورک هرالد» که در فاصله 1833 تا 1835 به بهای یک پنی انتشار یافتند مقام مهمی دارند. توسعه « مطبوعات توده گیر» که از اواخرقرن نوزدهم سرعت گرفته بود در سالهای پیش از جنگ جهانی اول پیشرفت فراوانی پیدا کرد. به طوری که « روزنامه کوچک» فرانسه در سال 1895 یک میلیون نسخه تیراژ کسب نمود و روزنامه « پاریسی کوچک» درنخستین سالهای قرن بیستم به عنوان بزرگترین روزنامه فرانسه و جهان تیراژ خود را به یک میلیون و نیم نسخه رساند و به زودی در کنار آن در فرانسه و سایر کشورهای غربی روزنامه های دیگری نیز با تیراژ بیش از یک میلیون نسخه انتشار یافتند . روزنامه های بزرگ پرتیراژ غربی را می توان آغازگر گسترش همه جانبه وسایل ارتباطی نوین در آغاز قرن بیستم دانست . زیرا پس از جنگ جهانی ا ول رادیو نیز به سرعت رو به توسعه گذاشت در سال 1920 خبرهای مبارزات انتخابی ریاست جمهوری آمریکا به وسیله رادیو در این کشور پخش شد . در سال 1926 درآمریکای شمالی و مرکزی 725 فرستنده رادیویی به وجود آمده بودند و اروپا که در این سال دارای 170 فرستنده رادیویی بود در سال 1930 تعداد آنها را به 238 فرستنده رساند. گسترش رادیو در سال 1935 در کشورهای پیشرفته غربی به جایی رسید که این وسیله ارتباطی نیز مانند مطبوعات وارد مرحله« مصرف فردی» گردید. باید دانست تعداد شنودگان رادیو که در سال 1926 در حدود 50 میلیون بود در سال 1935 به حدود 190 میلیون رسید و در سال 1960 از 335 میلیون تجاوز کرد.
ارقام فوق به خوبی امکان پیشرفت این وسیله ارتباطی جدید را که بر خلاف روزنامه ها مستلزم گسترش متقارن توده نیست آشکار می سازد. اما باید در نظر داشت که توسعه فرستنده های رادیویی با توسعه اقتصادی ارتباط نزدیک دارد. در عین حال نباید فراموش کرد که صاحبان صنایع رادیوسازی برای بدست آوردن بازار فروش گیرنده های خود در تأسیس فرستنده های رادیویی در بعضی از کشورهای غربی پیشقدم بوده اند و نخستین فرستنده های رادیویی نیز مانند روزنامه های بزرگ خبری به وسیله سرمایه داران خصوصی به وجود آمده اند. البته علاوه بر این گونه فرستنده های رادیویی که در بعضی از ممالک مخصوصاً ایالات متحده آمریکا با استفاده از درآمد آگهی های تجارتی به کار خود ادامه می دهند. در برخی از کشورها مانند فرانسه نیز فرستنده های رادیویی به وسیله دولتها تأسیس شده اند و مخارج اداره آنها از بودجه عمومی تأمین می شوند.
صنعت سینما نیز که در اوایل قرن بیستم پدید آمده بود، در فاصله دو جنگ جهانی در کشورهای صنعتی توسعه سریع یافت و این وسیله ارتباطی هم مانند روزنامه ها و رادیوها استفاده کنندگان فراوان پیدا کرد.
دلایل تماشای تلویزیون از سوی مردم
دلایل مخاطبان برای تماشای تلویزیون به نوع برنامه هایی که تماشا می کنند بستگی دارد. مثلاً آنها که برای وقت گذرانی تلویزیون تماشا می کنند کمتر اخبار و رویدادهای جاری را تماشا می کنند. به طور کلی چند دلیل عمده برای تماشای تلویزیون وجود دارد که عبارتند از: 1- تماشای تلویزیون به منظور سرگرمی، گذران وقت یا از روی عادت.
2- تماشای تلویزیون با هدف یادگیری.
3- تماشای تلویزیون برای فرار از مشکلات.
4- تماشای تلویزیون به منظور برانگیختگی.
5- تماشای تلویزیون برای کسب آرامش.
6- استفاده از تلویزیون برای ایجاد ارتباط اجتماعی و همدم یابی.
7- استفاده از تلویزیون برای کسب آگاهی از آنچه در جهان می گذرد.
یکی از دلایلی که بیشتر مردم برای تماشای تلویزیون ابراز می کنند« گذران وقت یا سرگرمی» است. در مورد جنبه سرگرم کنندگی تلویزیون بسیار بحث شده است از یک سو گروهی از محققان معتقدند برنامه هایی که جنبه سرگرم کنندگی دارند محبوب ترین اند؛ و جز سرگرم کردن و پرکردن وقت ارزشی برای آن قائل نیستند. اسمیت و کمپ بل عقیده دارند «آنچه موجب می شود کودکان به خصوص بعد از هفت سالگی به سوی برنامه های سرگرم کننده بروند، بیان نیازهای پیچیده فردی آنها نیست بلکه عطشی است برای سرگرمی و این سرگرمی به بهترین وجه از طریق تماشای فیلمهای پرهیجان حاصل می شود.» گروهی دیگر از محققان معتقدند تماشای تلویزیون به هر دلیلی تا حد زیادی به عوامل مختلف فردی و اجتماعی مربوط می شود. این امر در مورد کودکان نیز صادق است. همانگونه که می دانیم روش وقت گذرانی و سرگرمی کودک چه از طریق تماشای تلویزیون یا هر رسانه دیگر و چه از طریق غیر رسانه ای کاملاً با کودک دیگر تفاوت دارد. بر مبنای یافته های تحقیق کوهن و همکارانش یکی از قوی ترین دلایل تماشای تلویزیون در کودکان استفاده از این رسانه به منظور سرگرمی است. به هر حال تماشای تلویزیون به منظور سرگرمی و گذران وقت یکی از قوی ترین علل در این رده سنی است. این دلیل بعد از « تماشای تلویزیون به منظور کسب آگاهی از آنچه در جهان می گذرد» قوی ترین دلیل محسوب می شود. یافته های بررسی انجام شده در مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه صدا و سیما (1375) نیز حاکی از این است که سرگرمی و گذران اوقات فراغت بین دختران و پسران دبیرستانی از بارزترین دلایل تماشای تلویزیون است. عوامل مختلفی بر استفاده از تلویزیون به منظور سرگرمی و گذران اوقات تأثیرگذار است، از شاخص ترین این عوامل سن است. بر مبنای یافته های گرین برگ با افزایش سن از میزان تماشای تلویزیون با هدف گذران وقت کاسته می شود. شاید بتوان از این یافته ها چنین برداشت و تفسیر کرد که معمولاً در این سنین نوجوانان و جوانان ترجیح می دهند وقت آزادشان را با دوستانشان بگذرانند و از تلویزیون برای دستیابی به نیازهای دیگر استفاده کنند. متغیرهای دیگری همچون شیوه زندگی، امکانات رفاهی، طبقه اجتماعی، تحصیلات والدین و... نیز بر رفتار استفاده از تلویزیون بدین منظور اثر می گذارد. نتایج تحقیق کاملاً به شرایط کشوری که تحقیق در آن صورت گرفته بستگی دارد.
جنبه دیگر استفاده از تلویزیون که با تماشای آن به منظور سرگرم شدن و گذران وقت در ارتباط است « عادت» به تماشای تلویزیون است. در تحقیق گرین برگ مواردی چون «تماشای تلویزیون برای من عادت است»، « دوست دارم تلویزیون تماشا کنم»، « فقط از تماشای تلویزیون لذت می برم»، تحت عنوان تماشای تلویزیون از روی عادت طبقه بندی شده است. این گونه تماشا که معمولاً با تماشای برنامه های سرگرم کننده و همچنین تماشای زیاد تلویزیون همراه است استفاده ای غیر هدفمند محسوب می شود و در بررسی گرین برگ مشخص ترین دلیل تماشای تلویزیون است.
دلیل دیگری که مردم برای تماشای تلویزیون بیان می کنند تماشای تلویزیون به منظور یادگیری از طریق دیدن برنامه های مستند است. مطابق نظرسنجی انجام شده در مرکز تحقیقات از افراد 15 ساله به بالای شهر تهران درباره برنامه های مستند سیما 42.9% از پاسخگویان به تماشای برنامه های مستند تلویزیون علاقه مندند. مدت زمانی که علاقه مندان حاضرند در طی هفته صرف تماشای تلویزیون کنند 3 ساعت و 29 دقیقه است. « طبیعت و حیات وحش» برنامه ای است که 86.9 % از علاقه مندان برنامه های مستند در حد زیاد و خیلی زیاد نسبت به تماشای آن ابراز تمایل کرده اند. از جمله موضوعاتی که 51.1 % از علاقه مندان برای پخش شبکه های مختلف سیما لازم دانسته اند برنامه های مستند درخصوص گرانی و تورم میباشد. در 30% بینندگان تماشای برنامه های مستند داخلی و 29.6% دیگر تماشای برنامه های مستند خارجی را ترجیح میدهند. بینندگانی که مستند داخلی را ترجیح میدهند مهمترین دلیل خود را« شناخت بیشتر کشور ایران» ( 51.1%) میدانند و بینندگانی که مستند خارجی را ترجیح میدهند جذاب بودن برنامه های مستند خارجی(47.8%) را از عمده- ترین دلایل خود ذکر کرده اند.
مشخصات فروشنده
نام و نام خانوادگی : مجتبی خادم پیر
شماره تماس : 09151803449 - 05137530742
ایمیل :info@payfile.org
سایت :payfile.org
برای خرید و دانلود فایل و گزارش خرابی از لینک های روبرو اقدام کنید...
پرداخت و دانلودگزارش خرابی و شکایت از فایل