بررسی آسفالت و خصوصیات آن - پروژه بررسی آسفالت و خصوصیات آن در 52 صفحه ورد قابل ویرایش
پروژه بررسی آسفالت و خصوصیات آن در 52 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه
مخلوطهای قیری که در ایران به آسفالت موسوم هستند از اختلاف قیر و مصالح سنگی بدست میآیند. آسفالت انواع مختلف دارد و از آن برای ساختن لایههای رویه، اساس و زیراساس روسازی راهها و فرودگاهها استفاده میشود. از آنجا که خصوصیات آسفالتها بستگی به خصوصیات مصالح تشکیل دهنده آن یعنی قیر و مصالح سنگی دارد، لذا در این فصل ابتدا خصوصیات مصالح سنگی مورد بحث قرار گرفته و سپس بشرح خصوصیات آسفالتها پرداخته شده است. خصوصیات و مشخصات فنی قیرها در بخش پنجم آمده است.
مصالح سنگی
مصالح سنگی معمولاً یا بطور طبیعی در طبیعت در طبیعت یافت میشوند و یا بطور مصنوعی و بصورت غیرمستقیم بصورت تفاله برخی از کارخانجات ذوب فلزات تولید میشود. مصالح سنگی طبیعی گاهی بصورت آماده از بستر رودخانه و یا معادن شن و ماسهای که در طول مسیر راهها قرار دارند بدست میآیند، لیکن در اغلب موارد لازمست که مصالح سنگی را از شکستن سنگهای موجود در معادن سنگ تهیه کرد. شکستن سنگ در کارخانجات سنگ شکن که انواع مختلفی دارد انجام میشود. اگر مقدار سنگ شکسته مورد نیاز برای تهیه آسفالت قابل توجه باشد از کاخانجات سنگ شکن ثابت و در غیر اینصورت از کارخانجات سنگ شکن سیار استفاده میشود.
برای تهیه سنگ شکسته ابتدا سنگ های بزرگ موجود در معادن سنگ با استفاده از مواد منفجره شکسته شده و سپس این سنگها به کارخانه سنگ شکن حمل میشود. در کارخانه سنگ شکن این سنگها در یک یا چند مرحله بکمک سنگ شکنها شکسته میشوند تا دانهبندیهای لازم بدست آید.
شکستن سنگها معمولاً در دو، سه و یا در چهار مرحله انجام میشود. مرحله اول شکستن سنگها بکمک سنگشکنهای اولیه که معمولاً از نوع فکی، چکشی، و یا دوار هستند انجام میشود. مصالح شکسته شده با استفاده از سرندهای لرزنده سرند شده و قسمت درشت دانهتر با استفاده از سنگ شکنهای ثانوی که معمولاً از نوع چکشی، استوانهای، و یا مخروطی هستند به مصالح با دانههای کوچکتر تبدیل میشود. برای شکستن و خردکردن بیشتر مصالح سنگی از آسیابهای میلهدار، گوی دار و یا سنگ شکن استوانه ای استفاده میشود.
نحوه انتخاب نوع و تعداد سنگشکنها و مراحل شکستن سنگها بستگی به عوامل زیاد داشته و از آنجا که این مطلب موضوع درس روشهای اجرای ساختمان است از ذکر آن در اینجا خودداری میشود.
مصالح سنگی شکسته شده دارای قابلیت باربری و استقامت بیشتری نسبت به مصالح گردگوشه (رودخانه ای) است زیرا دانه های اینگونه مصالح دارای لبههای تیز و سطحی زبر بوده و بهتر در یکدیگر قفل و بست میشود. مصالح شکسته شده از مصالح رودخانهای یا گردگوشه گرانتر است و از این نظر در مواردی که بهرد و نوع مصالح دسترسی باشد، باید در انتخاب آنها عوامل اقتصادی در نظر گرفته شود. در مواردی که استفاده از مصالح رودخانهای تنها راه حل است، باید بمنظور افزایش استقامت و ظرفیت باربری بیشتر مصالح سنگی را شکسته و سپس مورد استفاده قرار داد.
امروزه علاوه بر مصالح سنگی طبیعی استفاده از مصالح سنگی مصنوعی نیز در اغلب ممالک صنعتی دنیا متداول گشته است. این مصالح معمولاً بطور غیرمستقیم و بصورت تفاله کارخانه هائی نظیر کارخانه آهنگدازی بدست میآید. این مصالح که به اسلگ موسوم است سیلیسی بوده و بعلت داشتن وزن مخصوص کمتری از وزن مخصوص آهن در بالای کوره آهن گدازی جمع شده که آنرا بسادگی از آهن مذاب جدا میکنند. این مواد را معمولاً در اثر سرد کردن ناگهانی که بکمک پاشیدن آب بروی مواد مذاب صورت میگیرد خرد کرده و از آن در راهسازی استفاده میکنند.
مصالح سنگی که برای ساختن انواع آسفالت بکار میرود باید دارای مشخصات ویژهای باشد. مشخصات مورد نظر عبارتند از: دانهبندی، سختی، دوام، تمیزی، شکل دانهها و کیفیت سطح دانهها.
دانه بندی
دانه بندی مصالح سنگی یکی از مهمترین عواملی است که بر روی استقامت و ظرفیت باربری آسفالت تاثیر میگذارد. دانهبندی مصالح سنگی با انجام آزمایش دانه بندی و رسم منحنی دانه بندی مشخص میشود. دانه بندی مصالح سنگی معمولاً با استفاده از الکهای با اندازههای 62.5، 50، 37.5، 25، 19،؟ 15.5، 12.5 و 9.5 میلی متر و الکهای با سوراخهای مربع شکل با شمارههای 4، 8، 16، 30، 50، 100، 200 انجام میشود. شماره یک الک مشخص کننده تعداد سوراخهای آن در هر 2.5 سانتیمتر (1 اینچ) است.
دانهبندی مناسیب مصالح سنگی آسفالت با توجه به عوامل متعددی از قبیل: نوع روسازی، نوع و محل قرارگرفتن لایه مورد نظر در سیستم روسازی، ضخامت لایه آسفالتی و اندازه بزرگترین دانه انتخاب میشود. حدود دانهبندیهای مناسب در هر مورد توسط آئین نامههای فنی مشخص میشوند که معمولاً بصورت دو منحنی حدی هستند که منحنی دانهبندی مصالح سنگی باید بین این دو منحنی حدی و حتی الامکان در وسط و بموازات آنها قرارگیرد.
دانه بندی مناسب مصالح سنگی آسفالت با توجه به عوامل متعددی از قبیل: نوع روسازی، نوع و محل قرار گرفتن لایه موردنظر در سیستم روسازی، ضخامت لایه آسفالتی و اندازه بزرگترین دانه انتخاب میشود. حدود دانه بندیهای مناسب در هر دو مورد توسط آئیننامههای فنی مشخص میشوند که معمولاً بصورت دو منحنی حدی هستند که منحنی دانه بندی مصالح سنگی باید بین این دو منحنی حدی و حتیالامکان در وسط و بموازات آنها قرار گیرد.
مصالح سنگی را میتوان از نقطه نظر نوع دانه بندی، به یکی از سه نوع: توپر، توخالی (باز)، و یک اندازه تقسیم نمود. مصالح سنگی با دانه بندی توپر به مصالح اطلاق کرده و باندازه کافی دانههای با اندازههای مختلف داشته باشد. مصالح سنگی با این نوع دانه بندی بسیار مناسب برای ساختن بتن آسفالتی گرم است.
مصالح سنگی با دانه بندی توخالی دارای منحنی دانه بندی یکنواختی نبوده و در مقایسه با مصالح سنگی با دانه بندی توپر دارای مقدار ریزدانه (مواد رد شده از الک شماره 200) کمتر و تخلخل بیشتری است. از مصالح سنگی با این دو نوع دانه بندی معمولاً برای ساختن لایههای آسفالتی زیرین روسازی استفاده میشود.
مصالح سنگی با دانه های یک اندازه همانطوریکه از نام آن برمیآید دارای دانههای کم و بیش یک اندازه است و از آن برای ساختن رویه آسفالت سطحی، اساس و رویههای ماکارام، و اندودهای آببندی استفاده میشود.
مصالح سنگی با دانه بندی توپر دارای وزن مخصوص، استقامت و ظرفیت باربری بیشتری نسبت به مصالح سنگی با دانه بندی توخالی و یا مصالح سنگی با دانههای یک اندازه هستند. باید توجه داشت که علاوه بر نوع دانهبندی اندازه بزرگترین دانه مصالح سنگی نیز در میزان وزن مخصوص مصالح آسفالتی موثر است.
روشهای مخلوط کردن مصالح سنگی
معمولاً در طرح آسفالتها لازمست که دو یا چند نوع مصالح سنگی که هیچکدام به تنهائی دارای دانه بندی مطلوب نیستند به نسبتهائی با یکدیگر مخلوط شوند تا مخلوط بدست آمده دارای دانه بندی مورد نظر که توسط آئیننامهها تعیین میشود باشد. دراین بخش دو روش متداول برای مخلوط کردن دو یا چند نوع مصالح سنگی شرح داده میشود. این روشها عبارتند از: روش خطا و آزمون و روش معادلات چند مجهولی.
سختی
مصالح سنگی که در ساختن آسفالتها بکار میروند باید در برابر وزن وسائل نقلیه سنگین و همچنین وزن غلتکها مقاومت کافی داشته باشد و نباید در اثر تنشهای ناشی از وزن آنها شکسته و خرد شود. با استفاده از آزمایش سایش لوسآنجلس، نشانهای از مقاومت مصالح سنگی در برابر تنشهای وارد به آنها بدست می آید. مصالح سنگی که برای رویه اساس و زیر اساس آسفالتی بکار میروند نباید میزان سائیدگی آنها در آزمایش سایش لوسآنجلس از مقدار معینی بیشتر باشد.
اجرای لایه های بتن آسفالتی
بتن آسفالتی ساخته شده در کارخانه در حالی که هنوز گرم است توسط کامیونهای حمل آسفالت به محل مصرف حمل شده و در سطح آماده شده راه پخش می شود. مصالح پخش شده را قبل از آنکه درجه حرارتش از حدود 120 درجه سانتیگراد کمتر شود غلتک می زدند تا کاملا متراکم شود.
حمل بتن آسفالتی از محل کارخانه تا محل مصرف با استفاده از کامیونهای کمپرسی که اطاقک آنها دارای کف و دیواره های فلزی صاف و مسطح است انجام می شود. برای جلوگیری از چسبیدن بتن آسفالتی به کف و دیواره های اطاقک کامیونها آنها را با محلول آب آهک آغشته می کنند. باید توجه کرد که از مواد نفتی برای این منظور هیچگاه نباید استفاده شود زیرا روغنهای نفتی بر روی بتن آسفالتی اثر کرده و خصوصیات آنرا تغییر می دهد. در مواقعی که فاصله بین محل کارخانه آسفالت و محل مصرف زیاد بوده و یا درجه حرارت هوا پایین باشد سطح بتن آسفالتی موجود در اطاقک کامیون را با چادر برزنتی می پوشانند تا درجه حرارت بتن آسفالتی زیاد کاهش نیابد.
اجرای یک لایه بتن آسفالتی شامل آماده کردن سطح راه، پخش مصالح و متراکم کردن آن است.
آماده کردن سطح راه
لایه آسفالتی ممکن است بر روی یک لایه آسفالتی و یا یک لایه غیرآسفالتی ساخته شود. در هر صورت سطح راه باید قبل از اجرای لایه بتن آسفالتی از هرگونه مواد خارجی و دانه های شل و کنده شده پاک شود و چاله ها و ناهمواری های موجود در سطح آن با مصالح مناسب پر شده و متراکم شود تا سطحی صاف و یکنواخت و با تراکم کافی به دست آید.
در مواردی که لایه بتن آسفالتی بر روی یک لایه غیرآسفالتی (نظیر لایه شن و ماسه ای) ساخته می شود باید سطح غیرآسفالتی موجود قبل از اجرای لایه بتن آسفالتی قیرپاشی شود. این قشر نازک قیر که به اندود نفوذی موسوم است به منظو آب بندی کردن سطح غیرآسفالتی موجود بوده و سبب می شود که می رود از نوع قیر محلول است و مقدار آن باید به اندازه ای باشد که 24 ساعت پس از پخش کاملا در سطح قیرپاشی شده نفوذ کند.
مقدار قیر لازم برای انجام اندود نفوذی بستگی به میزان خلل و فرج سطح قیرپاشی شده داشته و اندازه آن بین 5/0 تا 5/1 کیلوگرم در مترمربع متغیر است. هر اندازه سطح دارای خلل و فرج بیشتری باشد مقدار قیر بیشتری برای اندود کردن آن لازم است. قیری که برای اندود نفوذی به کار می رود باید دارای کند روانی کمی باشد تا به راحتی در سطح قیرپاشی نفوذ کند. برای این منظور قیر موردنظر را به کمک ماشین های قیرپاش مجهز به گرم کن گرم می کنند تا کاملا آبکی شده و سپس آنرا با فشار بر روی سطح آماده شده راه می پاشند. براساس مطالعات تجربی که توسط انستیتو آسفالت انجام گرفته است، مناسب ترین درجه حرارت پخش قیر درجه حرارتی است که در آن کندروانی کنیماتیکی قیر حدود 20 تا 120 سانتی استوکس باشد.
متداول ترین قیرهایی که در ایران برای اندود نفوذی به کار می رود قیرهای محلول کندگیر MC-1 و MC-2 است. از قیر مایع MC-1 برای اندود لایه اساس با تخلخل کمتر و از قیر مایع MC-2 برای اندود لایه اساس با تخلخل بیشتر استفاده می شود.
چون معمولا درجه حرارت پخش قیر در اغلب موارد بالاتر از درجه اشتغال روغنهای حلال قیرهای محلول است، باید عملیات احتیاطی لازم جهت جلوگیری از آتش سوزی بعمل آید. شعله و آتش به هیچ وجه نباید به این نوع قیرها نزدیک شده و عملیات گرم کردن آنها باید توسط وسائل قابل کنترل انجام شود.
عملیات قیرپاشی باید در شرایط مناسب جوی انجام شود. در مواقعی که هوا بارانی بوده و یا احتمال بارندگی برود و همچنین در هوای سرد (کمتر از حدود 10 درجه سانتیگراد) به هیچ وجه نباید اقدام به اجرای اندود نفوذی شود.
مقدار قیر لازم برای اندود نفوذی به طور تجربی تعیین می شود و آن حداکثر مقدار قیری است که پس از پخش و گذشت 24 ساعت کاملا در سطح قیرپاشی شده نفوذ کند. سطحی که قیرپاشی شده سات نباید زیر آمد و شد وسایل نقلیه قرار گیرد و برنامه ساختمان راه باید طوری تنظیم شود که پس از اجرای اندود نفوذی و گذشت زمان لازم برای نفوذ قیر در آن، لایه بتن آسفالتی بر روی آن ساخته شود.
رویه های بتن آسفالتی گرم معمولا در مواردی که دارای ضخامتی بیش از حدود 5 سانتی متر است در دو لایه ساخته می شود. لایه رویه که در ایران به تویکا موسوم ات معمولا دارای ضخامتی کمتر از لایه زیرین که لایه آستر (بیندر) نامیده می شود است. لایه رویه دارای دانه بندی توپرتر، درصد قیر بیشتر و اندازه درشت ترین دانه کوچکتری در مقایسه با لایه آستر است. بین لایه های رویه و آستر بتن آسفالتی از یک اندود نازکی از قیر تندگیر، امولسیون قیر دیرشکن و یا قیر خالص با درجه نفوذ زیاد استفاده می شود تا آنکه دو لایه بتن آسفالتی به خوبی به یکدیگر بچسبند. این اندود نازک قیری به اندود سطحی موسوم است و مقدار آن معمولا زیاد نبوده و بین 2/0 تا 6/0 کیلوگرم در متر مربع متغی است که بستگی به کیفیت سطحی که اندود می شود و نوع قیر مصرفی دارد. از اندود سطحی برای چسبانیدن و به وجود آوردن پیوستگی لازم بین دو لایه آسفالتی و یا بین یک لایه آسفالتی و یک لایه بتن سیمانی استفاده می شود.
در مواردی که از امولسیون قیر برای اندود سطحی استفاده می شود برای تسهیل در پخش امولسیون معمولا آنرا با حجم مساوی آب رقیق می کنند.
مشخصات فروشنده
نام و نام خانوادگی : مجتبی خادم پیر
شماره تماس : 09151803449 - 05137530742
ایمیل :info@payfile.org
سایت :payfile.org