تحقیق در مورد فضیلت سوره های قرآن

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:24

فضیلت قرائت سوره انسان ( دهر ) : امام باقر (ع) فرمودند کسی که هر پنجشنبه پل اقی را بخواند خداوند د حوری و و چهار هزار شیب به او تدریج کند و همراه پیامبر خدا باشد .

فضیلت قرائت سوره مرسلات : امام صادق ( ع )فرمودند هر کس سوره مرسلامت را بخواند خداوند بین او وبین پیامبر اکرم (ص) آشنایی ایجاد کند .

فضیلت قرائت سوره نبأ : پیامبر اکرم (ص) فرمودند هر کس سوره نبا را بخواند خداوند او را با نوشیدنی های خنک روز قیامت سیراب نماید .

فضیلت قرائت نازعات: امام صادق (ع) فرمودند کسی که سوره تازعات را بخواند سیراب می میرد و خداوند او را سیراب مبعوث می کند و سیراب داخل بهشت می شود .

فضیلت قرائت سوره عبس : پیامبر اکرم (ص) فرمودند هر کس که سوره عبس را قرائت کند روز قیامت در حالی خواهد آمد خندان و شادمان است .

فضیلت قرائت سوره تکویر : رسول اکرم (ص) فرمودند هر کس که روز قیامت دوست دارد به من نگاه کند سوره تکویر را بخواند .

فضیلت قرائت انفطار: رسول خدا (ص) فرمودند کسی که سوره انفطار را بخواند خداوند متعال به تعداد تمامی خطرات صد حسنه پاداش می دهد .

فضیلت قرائت سوره مطففین : رسول اکرم ( ص ) فرمودند هر کس سوره مطففین را بخواند خداوند او را با شراب های صاف گورا دست نخورده سیراب گرداند .

فضیلت قرائت سوره انشقاق : رسول اکرم (ص) فرمودند هر کسی سوره انشقاق را بخواند متعال او را از اینکه نامه عملش از پشت سرش داده شود حفظ می کند .

فضیلت قرائت سوره بروج : رسول اکرم(ص) فرمودند هر کس سوره بروج را بخواند خداوند به تعداد تمام روزهای جمعه عرفه ای که در دنیا بوده به او ده حسنه پاداش عطا می کند .

فضیلت قرائت سوره تغابن : رسول اکرم (ص) مرگ ناگهانی از قرائت کنند و سوره تغابن دفع می شود .

فضیلت قرائت سوره طاق : رسول اکرم (ص) فرمودند قاری سوره طاق بر سنت و روش پیامبر می میرد .

فضیلت قرائت سوره تحریم : رسول اکرم (ص) فرمودند هر کس سوره تحریم را بخواند موفق و قصوح واقعی می شود .

مشخصات فروشنده

نام و نام خانوادگی : یعقوب ذاکری

شماره تماس : [phone]

ایمیل :[e-mail]

سایت :shopfile95.sellfile.ir

برای خرید و دانلود فایل و گزارش خرابی از لینک های روبرو اقدام کنید...

پایان نامه بررسی خسران و آثار آن در قرآن

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:121

فهرست مطالب

فصل اول:طرح تحقیق                               4

مقدمه                                      5

اهمیت و ضرورت بحث                      6

پیشینه تحقیق                               7

اهداف تحقیق                                8  

سوالهای تحقیق                              9

فرضیه ها                               9

روش تحقیق                                  10

فصل دوم:یافته های تحقیق                             11 

بخش اول:تعریف خسران،ویژگیها و مصادیق آن         12

الف)بررسی معنای لغوی واژه خسران                 12

ب) مصادیق خسران                        17

ج)ویژگیهای خاسرین                      22

بخش دوم:عوامل خسران و راههای جلوگیری از آن          35

الف)عوامل خسران                        35

1-تکذیب و انکار                    35

2- کفر                             44

3-باز داشتن مردم از راه خدا                 52

4-ظلم کردن                         54

5-شرک ورزیدن به خدا                55

6-پذیرش ولایت شیطان                 57

7-دروغ و افتراء به خداوند      62

8-آلوده کردن نفس و اطاعت از آن         62

9-باطل اندیشی و باطل کاری              64

10- شکستن پیمانها                  67

11- قطع پیوندها                    66

12- فساد در زمین                   66

13-سوء ظن داشتن بخدا               66

14-مشغول شدن به دنیا و غفلت از یاد خدا      70

15- فرو رفتن در فسادو بهره برداری از امکانات مادی در مسیر گناهان                            72

16-عملکرد ضعیف در مسولیت           73

17- درخواست بدون علم               74

ب:راههای جلوگیری از خسران:             77

1-ایمان آوردن                          79

2- انجام اعمال شایسته              81

3-سفارش کردن به حق                 82

4- سفارش کردن به صبر               83

5- تزکیه نفس                       84

6-هدایت ویژه الهی                  86

7- تسلیم در برابر خدا                  86

بخش سوم:آثار و نتایج خسران:                     87

الف)آثار خسران در دنیا                      87

1-حسرت کشیدن و مغلوب شدن           87

2- حبط اعمال                       89

3- ندامت و پشمیانی                     90

4- نازل شدن عذاب الهی              91

5- گرفتار همنشین بد شدن در دنیا             93

ب) آثار خسران در آخرت:                      94

1- ورود به جهنم                    95

2- عذاب شدید                       95

3- خلود در جهنم                    97

4- خوار و ذلیل بودن در آتش جهنم             98

5- فریادهای آنها را پاسخی نیست         99

6- بر دوش کشیدن بار سنگین گناهان            100

7- دچار حسرت گردیدن                101

8- زشت و بد منظر شدن               102

9- درخواست شفاعت و بازگشت به دنیا      103

10- نابود شدن خدایان و سخنان دروغین آنها 104

11- نهایت دوری از رحمت خداوند          105

12- حبط اعمال                      106

نتیجه گیری                                  109

فهرست منابع ومآخذ                               110

فصل اول:

طرح تحقیق

مقدمه:

حمد و سپاس خدایی را سزاست که انسان را از خاک آفرید و در او از روح خود دمید ، سپس خود را بر آفریدن او ستود و ملائکه را به سجده بر او امر کرد و بیان کرد که انسان را به هدف عبادت آفرید و او را خلیفه خود در زمین قرار داد .

و درود بر پیامبران الهی که پیوسته برای هدایت انسان مأمور گشتند و او را به نعیم بهشتی بشارت و از عذاب الهی ترساندند .

و درود بر پیامبر خاتم که اشرف پیامبران اوست و درود بر کتاب هدایت الهی قرآن که در بردارنده رطب و یابس است .

انسان طالب هدایت و سعادت ابدی باشد راهی ندارد جزء اینکه پناه ببرد به قرآن مجید که کلام خدای عزیز عالم است و دستورات قرآن مجید را به کار ببندد . زیرا عمیق ترین و زیباترین و فصیح ترین کلام ، کلام خداست و قرآن که معجزء باقی پیغمبر است برای هدایت خلق آمده و تا قیامت کلامی به زیبایی قرآن نخواهد آمد .

اما در راه هدایت ، همواره رهزنانی بوده اند که انسان را از صراط مستقیم بازداشته اند و او را به خسران و زیانکاری کشانده اند و باعث شده اند او تمام سرمایه های وجودی خود را برای حرکتی بی انتها به سوی کمال از دست بدهد .

در آیات متعددی از قرآن کریم به موضوع خسران و مطالب مربوط به آن پرداخته شده است .

نگارنده در این تحقیق می کوشد تا با بررسی آیات مربوط به خسران در حد توان خود ، تصویری جامع از این موضوع در دیدگاه قرآن ارائه کند .

تلاش شده است در توضیح آیات از تفاسیر گوناگون استفاده شود و البته از این نکته غفلت نشده است که تحقیق صرفا به محلی برای نقل اختلافات تبدیل نشود . همچنین در مواردی از کتب اخلاقی استفاده شده است .

اهمیت و ضرورت بحث:

با نگاهی اجمالی به سوره عصر می فهمیم که قرآن همه انسان ها را در خسران و زیانکاری اعلام کرده و در این میان جماعتی که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام می دهند و تواصی به حق و صبر دارند،از آن مستثنی شده اند.

لذا این خود دلیلی است بر اهمیت و ضرورت مطلب که برای این جانب انگیزه ای گردید که به بررسی و تحقیق در موضوع خسران و آثار آن در قرآن بپردازم.

در این تحقیق مفهوم خسران و مصادیق و ویژگی های آن را مورد بررسی قرار داده و عوامل آن را با استفاده از آیات قرآنی بیان کرده ام و همچنین راهکارهای قرآنی از ابتلا به خسران آورده شده تا از نتایج سوء آن در دنیا و آخرت مصون مانده و به رشد و سعادت واقعی برسیم.

ان شاء الله

مشخصات فروشنده

نام و نام خانوادگی : یعقوب ذاکری

شماره تماس : [phone]

ایمیل :[e-mail]

سایت :shopfile95.sellfile.ir

برای خرید و دانلود فایل و گزارش خرابی از لینک های روبرو اقدام کنید...

پایان نامه بررسی خسران و آثار آن در قرآن در 110 صفحه ورد قابل ویرایش

پایان نامه بررسی خسران و آثار آن در قرآن - پایان نامه بررسی خسران و آثار آن در قرآن در 110 صفحه ورد قابل ویرایش

---

پژوهش بررسی خسران و آثار آن در قرآن در 110 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب فصل اول:طرح تحقیق 4 مقدمه 5 اهمیت و ضرورت بحث 6 پیشینه تحقیق 7 اهداف تحقیق 8 سوالهای تحقیق 9 فرضیه ها 9 روش تحقیق 10 فصل دوم:یافته های تحقیق 11 بخش اول:تعریف خسران،ویژگیها و مصادیق آن 12 الف)بررسی معنای لغوی واژه خسران 12 ب) مصادیق خسران 17 ج)ویژگیهای خاسرین 22 بخش دوم:عوامل خسران و راههای جلوگیری از آن 35 الف)عوامل خسران 35 1-تکذیب و انکار 35 2- کفر 44 3-باز داشتن مردم از راه خدا 52 4-ظلم کردن 54 5-شرک ورزیدن به خدا 55 6-پذیرش ولایت شیطان 57 7-دروغ و افتراء به خداوند 62 8-آلوده کردن نفس و اطاعت از آن 62 9-باطل اندیشی و باطل کاری 64 10- شکستن پیمانها 67 11- قطع پیوندها 66 12- فساد در زمین 66 13-سوء ظن داشتن بخدا 66 14-مشغول شدن به دنیا و غفلت از یاد خدا 70 15- فرو رفتن در فسادو بهره برداری از امکانات مادی در مسیر گناهان 72 16-عملکرد ضعیف در مسولیت 73 17- درخواست بدون علم 74 ب:راههای جلوگیری از خسران: 77 1-ایمان آوردن 79 2- انجام اعمال شایسته 81 3-سفارش کردن به حق 82 4- سفارش کردن به صبر 83 5- تزکیه نفس 84 6-هدایت ویژه الهی 86 7- تسلیم در برابر خدا 86 بخش سوم:آثار و نتایج خسران: 87 الف)آثار خسران در دنیا 87 1-حسرت کشیدن و مغلوب شدن 87 2- حبط اعمال 89 3- ندامت و پشمیانی 90 4- نازل شدن عذاب الهی 91 5- گرفتار همنشین بد شدن در دنیا 93 ب) آثار خسران در آخرت: 94 1- ورود به جهنم 95 2- عذاب شدید 95 3- خلود در جهنم 97 4- خوار و ذلیل بودن در آتش جهنم 98 5- فریادهای آنها را پاسخی نیست 99 6- بر دوش کشیدن بار سنگین گناهان 100 7- دچار حسرت گردیدن 101 8- زشت و بد منظر شدن 102 9- درخواست شفاعت و بازگشت به دنیا 103 10- نابود شدن خدایان و سخنان دروغین آنها 104 11- نهایت دوری از رحمت خداوند 105 12- حبط اعمال 106 نتیجه گیری 109 فهرست منابع ومآخذ 110 فصل اول: طرح تحقیق مقدمه: حمد و سپاس خدایی را سزاست که انسان را از خاک آفرید و در او از روح خود دمید ، سپس خود را بر آفریدن او ستود و ملائکه را به سجده بر او امر کرد و بیان کرد که انسان را به هدف عبادت آفرید و او را خلیفه خود در زمین قرار داد . و درود بر پیامبران الهی که پیوسته برای هدایت انسان مأمور گشتند و او را به نعیم بهشتی بشارت و از عذاب الهی ترساندند . و درود بر پیامبر خاتم که اشرف پیامبران اوست و درود بر کتاب هدایت الهی قرآن که در بردارنده رطب و یابس است . انسان طالب هدایت و سعادت ابدی باشد راهی ندارد جزء اینکه پناه ببرد به قرآن مجید که کلام خدای عزیز عالم است و دستورات قرآن مجید را به کار ببندد . زیرا عمیق ترین و زیباترین و فصیح ترین کلام ، کلام خداست و قرآن که معجزء باقی پیغمبر است برای هدایت خلق آمده و تا قیامت کلامی به زیبایی قرآن نخواهد آمد . اما در راه هدایت ، همواره رهزنانی بوده اند که انسان را از صراط مستقیم بازداشته اند و او را به خسران و زیانکاری کشانده اند و باعث شده اند او تمام سرمایه های وجودی خود را برای حرکتی بی انتها به سوی کمال از دست بدهد . در آیات متعددی از قرآن کریم به موضوع خسران و مطالب مربوط به آن پرداخته شده است . نگارنده در این تحقیق می کوشد تا با بررسی آیات مربوط به خسران در حد توان خود ، تصویری جامع از این موضوع در دیدگاه قرآن ارائه کند . تلاش شده است در توضیح آیات از تفاسیر گوناگون استفاده شود و البته از این نکته غفلت نشده است که تحقیق صرفا به محلی برای نقل اختلافات تبدیل نشود . همچنین در مواردی از کتب اخلاقی استفاده شده است . اهمیت و ضرورت بحث: با نگاهی اجمالی به سوره عصر می فهمیم که قرآن همه انسان ها را در خسران و زیانکاری اعلام کرده و در این میان جماعتی که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام می دهند و تواصی به حق و صبر دارند،از آن مستثنی شده اند. لذا این خود دلیلی است بر اهمیت و ضرورت مطلب که برای این جانب انگیزه ای گردید که به بررسی و تحقیق در موضوع خسران و آثار آن در قرآن بپردازم. در این تحقیق مفهوم خسران و مصادیق و ویژگی های آن را مورد بررسی قرار داده و عوامل آن را با استفاده از آیات قرآنی بیان کرده ام و همچنین راهکارهای قرآنی از ابتلا به خسران آورده شده تا از نتایج سوء آن در دنیا و آخرت مصون مانده و به رشد و سعادت واقعی برسیم. که در آنها به صورت خاص به موضوع خسران پرداخته شده بود که عبارتند از : پایان نامه کارشناسی با عنوان «عوامل و پیامدهای خسران در آیینه قرآن و حدیث» از خانم اکرم دیانی که در هشت بخش تنظیم شده است: بخش اول:کلیاتی در باب خسران بخش دوم:حوزه های خسران بخش سوم:تعابیر گوناگون خسران در قرآن کریم بخش چهارم: شناخت خاسرین و ویژگیهای آنان بخش پنجم:عوامل خسران از دیدگاه قرآن بخش ششم: آثار و نتایج خسران بخش هفتم:زمان بروز و ظهور خسران بخش هشتم:راه های جلوگیری از خسر و همچنین در کتاب «حدیث هدایت» از علی لطفی که در باب اول به بررسی معنای خسران و زیانکاران واقعی می پردازد. اهداف تحقیق: هدف کلی تحقیق: بررسی خسران و آثار آن در قرآن اهداف جزئی: 1- آشنایی با مفهوم خسران و مصادیق آن 2- بررسی ویژگی های خاسرین از منظر قرآن 3- بررسی عوامل خسران 4- بررسی راههای جلوگیری از خسران زدگی 5- بررسی آثار دنیوی خسران 6- بررسی آثار اخروی خسران سوالهای تحقیق: سوالهای اصلی: 1-آیا از منظر قرآن کریم رابطه ای میان اعمال افراد و خسران وجود دارد؟ 2- آیا از منظر قرآن کریم تفاوتی بین خسران و حبط اعمال وجود دارد؟ سوالهای فرعی: 1- ویژگی های خاسرین در قرآن چیست؟ 2- مصادیق خسران در قرآن چه مواردی است؟ 3- آیات قرآن چه عوامل را برای خسران نام می برد؟ 4- قرآن چه راهکارهایی برای پیشگیری از ابتلا به خسران ارائه می دهد؟ 5- آثار دنیوی خسران چیست؟ 6- آثار اخروی خسران چیست؟ فرضیه ها: 1- از منظر قرآن خسران تحت تاثیر اعمال و رفتار بد انسان شکل می گیرد. 2- از منظر قرآن گر چه میان خسران و حبط اعمال رابطه وجود دارد ولی این دو مترادف نیستند. روش تحقیق : روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق به صورت کتابخانه ای از طریق یادداشت هایی که از منابع و ماخذ مختلف به دست آمده می باشد. بدین صورت که ابتدا ، آیات مربوطه را مشخص نموده و از طریق تفاسیر مختلف به بررسی آیات پرداختم و روایات و احادیث مرتبط با این بحث را از بین کتب روایی استخراج نمودم ، و از کتاب های اخلاقی نیز استفاده کردم. دو واژه «خسران» و «ضرر» از نظر معنایی صد در صد مترادف نیستند . در التحقیق آمده است : « و هذا المعنی (زیان) غیر مفهوم الضرر فی مقابل النفع و قلنا ان «الخسر» نقص کلی فی مقابل الربح بخلاف الوضع . ثم ان هذا النوع من النقص قد یکون فی المال و الامور المادیه و قد یکون فی الامور النفسیه و المعنویه فاما الاول فقد یصدق علیه مفهوم الغبن و النقص و اما الثانی فقد ینطبق علیه مفهوم الضلال و الهلاک»[1]. «این معنا (زیان) غیر از مفهوم ضرر که در مقابل نفع است ، می باشد و گفتیم که خسران ، نقص در اصل در مقابل سود است به خلاف وضع . این نوع از نقص گاهی در مال و امور مادی است و گاهی در امور نفسانی و معنوی است . نوع اول بر آن مفهوم ضرر و نقص صدق می کند و نوع دوم گاهی مفهوم گمراهی و هلاکت برآن منطبق می شود». فخر رازی در تفسیرش می نویسد : «یکی از بزرگان پیشین می گوید : معنی این آیه را من از مرد یخ فروشی آموختم که فریاد می زد و می گفت : رحم کنید به کسی که سرمایه اش ذوب می شود . رحم کنید به کسی که سرمایه اش ذوب می شود»[2] بسیاری از مفسرین معتقدند که : مفهوم خسران ، تنها این نیست که انسان ضافعی را از دست بدهد بلکه خسران واقعی آن است اصل سرمایه را نیز از کف بدهد . [3] ب – مصادیق خسران: خداوند در قرآن افراد یا گروه هایی را به عنوان نمونه و الگو معرفی می کند تا کسانی که در آیات الهی دقت می کنند با این افراد که جزء زیانکاران در دنیا و آخرت هستند آشنا شوند و از سرگذشت آنها عبرت بگیرند و ویژگی های آنان را بر می شمارد تا از این صفات بر حذر باشیم. ما در این بخش مصادیق خسران را نام می بریم و بعد به طور مختصر درباره ویژگی های آنها توضیح می دهیم . مصادیقی که در قرآن مطرح شده است ، عبارتند از : 1-حزب و گروه شیطان اسْتَحْوَذَ عَلَیْهِمُ الشَّیْطانُ فَأَنْساهُمْ ذِکْرَ اللَّهِ أُولئِکَ حِزْبُ الشَّیْطانِ أَلا إِنَّ حِزْبَ الشَّیْطانِ هُمُ الْخاسِرُونَ .(مجادله / 19) «شیطان بر آنان چیره شده و خدا را از یادشان برده است آنان حزب شیطانند. آگاه باش که حزب شیطان همان زیانکارانند». اولین و برجسته ترین مصادیق خاسران در قرآن «شیطان» است و کسانی که از شیطان پیروی می کنند و در گروه و حزب شیطان قرار می گیرند نیز خاسر هستند. زیرا آنان کسانی هستند که شیطان را به عنوان سرپرست خود گرفته اند . 2- قابیل فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخیهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخاسِرینَ (مائده/ 30) « پس نفسِ [امّاره‏] اش او را به قتل برادرش ترغیب کرد، و وى را کشت و از زیانکاران شد». همه مفسرین بر این اتفاق نظر دارند که این آیه درباره قابیل است گرچه که اسمش در آیه نیامده است .[4] عبارت « فَأَصْبَحَ مِنَ الْخاسِرینَ» به این اشاره دارد که قابیل یکی از مصادیق خاسران در قرآن است که با پیروی از هوای نفس و قتل برادرش از خاسران گشت . 3- مخالفین و منکرین پیامبران الف): مخالفین و دشمنان ابراهیم : وَ أَرادُوا بِهِ کَیْداً فَجَعَلْناهُمُ الْأَخْسَرینَ.(انبیاء / 70) «و خواستند به او نیرنگى بزنند و [لى‏] آنان را زیانکارترین [مردم‏] قرار دادیم». کسانی که تصمیم گرفته بودند که حضرت ابراهیم را با نقشه حساب شده و خطرناکی نابود کنند و او را در شعله های آتش بسوزانند ولی به امر خدا آتش برای ابراهیم سرد و سلامت شد و آنها زیان کار شدند . ب): دشمنان و مخالفان شعیب : الَّذینَ کَذَّبُوا شُعَیْباً کَأَنْ لَمْ یَغْنَوْا فیهَا الَّذینَ کَذَّبُوا شُعَیْباً کانُوا هُمُ الْخاسِرینَ(اعراف / 92) « کسانى که شعیب را تکذیب کرده بودند، گویى خود در آن [دیار] سکونت نداشتند. کسانى که شعیب را تکذیب کرده بودند، خود، همان زیانکاران بودند» . آیه بیان می کند که کسانی که شعیب را تکذیب می کردند ، خودشان زیانکار هستند و مخالفت با شعیب عامل اصلی زیانکاری آنان بود . 4- کافران هُوَ الَّذی جَعَلَکُمْ خَلائِفَ فِی الْأَرْضِ فَمَنْ کَفَرَ فَعَلَیْهِ کُفْرُهُ وَ لا یَزیدُ الْکافِرینَ کُفْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِلاَّ مَقْتاً وَ لا یَزیدُ الْکافِرینَ کُفْرُهُمْ إِلاَّ خَساراً(فاطر / 39) « اوست آن کس که شما را در این سرزمین جانشین گردانید. پس هر کس کفر ورزد کفرش به زیان اوست، و کافران را کفرشان جز دشمنى نزد پروردگارشان نمى‏افزاید، و کافران را کفرشان غیر از زیان نمى‏افزاید». یکی از گروه هایی که جزء مصادیق خسران قرار می گیرد ، کافران هستند . دو جمله اخیر آیه بیان می کند که چیزی جزء خشم و غضب الهی و زیانکاری برای کافران نیست . یکی دیگر از آیاتی که نشان می دهد ، کافران زیانکارند آیه 85 سوره ی غافر است آیه بیان می کند که انها درزمان رؤیت عذاب زیانکار شدند . فَلَمْ یَکُ یَنْفَعُهُمْ إیمانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنا سُنَّتَ اللَّهِ الَّتی‏ قَدْ خَلَتْ فی‏ عِبادِهِ وَ خَسِرَ هُنالِکَ الْکافِرُونَ.(غافر / 85) « و[لى‏] هنگامى که عذاب ما را مشاهده کردند، دیگر ایمانشان براى آنها سودى نداد. سنّت خداست که از [دیرباز] درباره بندگانش چنین جارى شده، و آنجاست که ناباوران زیان کرده‏اند» . پس کافران ، زیانکار هستند . آیه 5 از سوره مائده بیان می کند حتی کسانی که ایمان آورده اند ولی به آن کافر شده اند زیانکار هستند . مَنْ یَکْفُرْ بِالْإیمانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرینَ.(مائده / 5) « هر کس در ایمان خود شکّ کند، قطعاً عملش تباه شده، و در آخرت از زیانکاران است». 5- پیروان کافران یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوَاْ إِن تُطِیعُواْ الَّذِینَ کَفَرُواْ یَرُدُّوکُمْ عَلَى أَعْقَابِکُمْ فَتَنقَلِبُواْ خَاسِرِینَ(آل عمران / 149) « اى کسانى که ایمان آورده‏اید، اگر از کسانى که کفر ورزیده‏اند اطاعت کنید، شما را از عقیده‏تان بازمى‏گردانند و زیانکار خواهید گشت». کافران خود ، جزء زیانکاران هستند و حال کسانی هم که از آنها پیروی می کنند ، زیانکارند چون خود را به قهقری کشانده اند و آیه هشدار می دهد علاوه بر اینکه خود از کافران نباشید ، از آنها پیروی هم نکنید که عواقب وخیمی دارد . 6- مشرکان فَاعْبُدُوا ما شِئْتُمْ مِنْ دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخاسِرینَ الَّذینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلیهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَلا ذلِکَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبینُ(زمر / 15) « پس هر چه را غیر از او مى‏خواهید، بپرستید « [ولى به آنان‏] بگو:» زیانکاران در حقیقت کسانى‏اند که به خود و کسانشان در روز قیامت زیان رسانده‏اند آرى، این همان خسران آشکار است». عبارت « فَاعْبُدُوا ما شِئْتُمْ مِنْ دُونِهِ » نشان می دهد که مشرکان یعنی کسانی که برای خداوند شریک می گیرند چون علاوه بر اینکه سرمایه ی وجودی خویش را از دست داده اند ، باعث زیانکاری اصل خویش هم شده اند ، چون آنان را وادار به کفر و شرک کرده اند . [5] 7- گمراهان مَنْ یَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدی وَ مَنْ یُضْلِلْ فَأُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُونَ.(اعراف / 178) « هر که را خدا هدایت کند، او راه‏یافته است و کسانى را که گمراه نماید، آنان خود زیانکارانند». آیه بیان می کند هرکس را که خداوند گمراه کند ، همان ها خاسران هستند . علامه می نویسد : «صرف ضلالت ضرر قطعی نمی رساند مگر اینکه با اضلال خدای سبحان توأم شود[6]» در این هنگام آدمی حتما زیانکار می گردد . 8- ظالمان قالَ الَّذینَ آمَنُوا إِنَّ الْخاسِرینَ الَّذینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلیهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَلا إِنَّ الظَّالِمینَ فی‏ عَذابٍ مُقیمٍ(شوری / 45) « کسانى که گرویده‏اند مى‏گویند: «در حقیقت، زیانکاران کسانى‏اند که روز قیامت خودشان و کسانشان را دچار زیان کرده‏اند.» آرى، ستمکاران در عذابى پایدارند». وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازینُهُ فَأُولئِکَ الَّذینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِما کانُوا بِآیاتِنا یَظْلِمُونَ (اعراف : 9) « و هر کس میزانهاى [عمل‏] او سبک باشد، پس آنانند که به خود زیان زده‏اند، چرا که به آیات ما ستم کرده‏اند». با توجه به این آیات ظالمان ، زیانکارند . آیه 82 سوره اسراء قرآن را برای ظالمین مایه زیانکاری می داند : وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنینَ وَ لا یَزیدُ الظَّالِمینَ إِلاَّ خَساراً (اسراء : 82) « و ما آنچه را براى مؤمنان مایه درمان و رحمت است از قرآن نازل مى‏کنیم، و [لى‏] ستمگران را جز زیان نمى‏افزاید». قرآن برنامه و اصول زندگی سالم را به ما انسانها یاد می دهد. از این برنامه کسانی بهره می گیرند که به خدا و آیاتش ایمان بیاورند و از روی فهم و استقامت و اخلاص به قرآن عمل کنند ولی ستمکارانی که معانی آیات قرآن را به مصلحت خود تغییر می دهند ، قرآن برایشان شفاء و بدبختی در دنیا و زیان و خسارت در آخرت است . «قرآن برای ظالمین مایه زیانکاری است چون از قرآن سود نمی برد و به آن نظر نمی کنند تا هدایت شوند[7]». در آیه به صورت خاص از ستمگران یاد شده است چون ستم مایه تاریکی قلب و قیامت است و ظالم از حدود خدا تجاوز می کند و به خواسته های خود می پردازد ، آیات قرآن را به هوای نفس خود تفسیر می کند در نتیجه به جای آنکه قرآن مایه هدایت او باشد مایه ضرر و زیان او می شود چون آیات قرآن را تحریف کرده و معانی آن ها را تغییر می دهد . [8] 9- بنی اسرائیل وَ لَمَّا سُقِطَ فی‏ أَیْدیهِمْ وَ رَأَوْا أَنَّهُمْ قَدْ ضَلُّوا قالُوا لَئِنْ لَمْ یَرْحَمْنا رَبُّنا وَ یَغْفِرْ لَنا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرینَ(اعراف : 149) « و چون انگشت ندامت گزیدند و دانستند که واقعاً گمراه شده‏اند گفتند: «اگر پروردگار ما به ما رحم نکند و ما را نبخشاید قطعاً از زیانکاران خواهیم بود». اشاره به داستان بنی اسرائیل دارد که گوساله پرست شدند و از راه حق منحرف شدند ، وقتی به اشتباه خود پی بردند از عمل خویش پشیمان شدند و خود را در گمراهی دیدند به خداوند گفتند : پرودگارا اگر تو ما را نیامرزی و به ما رحم نکنی ، ما حتما از زیانکاران خواهیم بود . ج – ویژگی های خاسرین اینک که با مصادیق خسران آشنا شدیم و افراد و گروه های زیانکار را شناختیم ، برآنیم که ویژگی های آنان را یعنی صفات خاسرین را به طور مختصر بیان کنیم و در فصل بعد در بخش عوامل خسران به طور مفصل درباره ی آنها توضیح می دهیم که این صفات چگونه سبب زیان و خسارت آنها شده است . صفات خاسرین در بعضی موارد همان عوامل ایجاد خسران است که در این فصل به صورت مجمل و کوتاه به آن اشاره می کنیم و تفصیل موارد مشترک را به بخش بعد ارجاع می دهیم . ویژگی های خاسرین عبارتند از : 1- زیان نفس و اهل از مهم ترین ویژگی خاسران این است که آنها به خود و کسانشان زیان رسانده اند . آیات ذیل گویای این مطلب هستند . قُلْ إِنَّ الْخاسِرینَ الَّذینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلیهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَلا ذلِکَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبینُ(زمر/ 15) « بگو زیانکاران در حقیقت کسانى‏اند که به خود و کسانشان در روز قیامت زیان رسانده‏اند آرى، این همان خسران آشکار است». خاسرین کسانی هستند که نه تنها مایه ی زیانکاری خویش شده اند بلکه مایه ی زیانکاری اهل خود نیز شده اند . و این زیانکاری آشکار است که قرآن با تعبیر «خسران مبین» بیان کرده است . آنها نفس خود را مورد هلاکت و بدبختی قرار داده اند و راه رسیدن به کمال را برای خود بسته اند و در نتیجه سعادت به کلی از آنها دور شده است . آنها خویشاوندان خود را وادار به کفر و شرک کردند و این همان خسران حقیقی است . [9] برخی مراد از «اهل» را همسران و خدمتکارانی می دانند که برای مومنین در بهشت فراهم شده است . چون در عالم قیامت رابطه خویشاوندی در میان مردم رعایت نمی شود . [10] علامه معنای اخیر را بهتر می داند . [11] در نتیجه آنها روز قیامت هم سزای اعمال خویش را می بینند و هم عذاب دیگران را . [12] إِنَّ الْخاسِرینَ الَّذینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلیهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَلا إِنَّ الظَّالِمینَ فی‏ عَذابٍ مُقیمٍ(شوری / 45) « کسانى که گرویده‏اند مى‏گویند: «در حقیقت، زیانکاران کسانى‏اند که روز قیامت خودشان و کسانشان را دچار زیان کرده‏اند.» آرى، ستمکاران در عذابى پایدارند». علامه درباره ی معنای خسران خود و اهل خود می نویسد : «یعنی خود را دوزخی نموده و از حوریان و خدمتگزاران بهشتی خود را محروم ساخته اند.»[13] پس مهمترین ویژگی خاسران این است که آنها دچار خسران نفس شده اند و علاوه بر آن دچار خسران اهل هم شده اند . 2- کفر یکی از صفاتی که در خاسران دیده می شود ، کفر است . کفر به معنی خلاف ایمان ، ناگرویدن و ناسپاسی کردن آمده است . [14] که به صورت کافر شدن به خدا و کافر شدن به آیات الهی در خاسرین وجود دارد که آیات ذیل گویای همین مطلب هستند : ب) راه های جلوگیری از خسران در بخش قبل با عوامل و اسباب خسران که از دست دادن سرمایه های وجودی انسان است ، آشنا شدیم . قرآن کریم چنانکه عوامل خسران را بیان می کند ، برای جلوگیری از آن نیز راه حل هایی ارائه می کند . خسران برای حرکت در صراط مستقیم به سوی هدف نهایی خلقت مانعی بزرگ است . بنابراین ضروری می نماید به بررسی راه های جلوگیری از خسران بپردازیم . در این بخش به بررسی راه های ارائه شده در قرآن برای این منظور ، اشاره می کنیم تا با توجه به آنها خود را از خسران و زیان رهانیده و دچار آن نگردیم . دوری از عوامل خسران که در بخش قبل گذشت سبب جلوگیری از خسران زدگی می شود.خداوند تبارک و تعالی راه های جلوگیری انسان از خسران را با بیانی کوتاه در سوره عصر بازگو نموده است . سوره مبارکه والعصر سیستم و نظام فکری و عملی ، اعتقادی و دنیوی و اخروی دین مبین اسلام یعنی طرحی برای اینکه فرد و جامعه انسانی چگونه باید باشد و آنچه که نباید باشد را بیان کرده است : وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْانسَانَ لَفِى خُسْرٍ إِلَّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ وَ تَوَاصَوْاْ بِالْحَقّ‏ِ وَ تَوَاصَوْاْ بِالصَّبرِْ(عصر / 1 تا 3) « سوگند به عصر (غلبه حق علیه باطل) ، که واقعا انسان دستخوش زیان است ، مگر کسانی که گرویده و کارهای شایسته کرده و همدیگر را به حق سفارش و به شکیبایی توصیه کرده اند». خداوند متعال در این سوره به «عصر» سوگند یاد نموده که تمام افراد انسان در جمیع زمانها و مکانها در خسران و زیان خواهند بود ، مگر آنانکه شناخت ، معرفت ، بینش ، آگاهی و علمشان عمیق و اصولی باشد و اینکه تکامل در تعالی که خود حکمت وجودی انسان در نظام هستی می باشد ، باید بر اساس چهار اصل پایه استوار باشد: ایمان، عمل صالح، توصیه به حق، سفارش به صبر. انسان پس از شناخت نفس خود در صورتی می تواند بر افق تکامل و تعالی قرار گیرد که هر چهار اصل بیان شده را دارا باشد . اینک به توضیح تفسیری هر یک از آیات سوره ی عصر می پردازیم . خداوند در این سوره پس از قسم به عصر که به نظر برخی مفسرین منظور دوره و عصر چیامبر و ظهور حق می باشد .[15]می فرماید : « إِنَّ الْانسَانَ لَفِى خُسْرٍ»این آیه در حقیقت جواب سوگند است . در این آیه خداوند باچندین تاکید می خواهد مطلب مهمی را بیان کند. « إِنَّ » از حروف تاکید است ، جملیه اسمیه هم برای تاکید است والف ولام در «الانسان» نیز برای تاکید است، لام مفتوحه در «لفی» هم برای تاکید است ، و نکره آوردن «خسر» تاکید را می رساند . در تفسیر پرتوی از قرآن آمده است که : «الف و لام استغراق یا جنس الانسان و تاکیدات به إِنَّ و لام و ظرفیت و استیعاب «فی» و نکره آمدن «خسر» همه دلالت و اشعار به این واقعیت دارد که انسان به طبیعت خود ، یکسر و سراپا غرق در زیان و زیانکاری بس عظیم و جبران نشدنی است .»[16] مطلب مهمی که پس از این تاکید های پی در پی بیان می شود این است که : انسان حتما و حتما در خسران و زیانکاری است . انسانها چه بخواهند و چه نخواهند با گذشت عمر، سرمایه های وجودی خود را از دست می دهند و ساعات و ایام و ماهها و سالهای عمر را پشت سر گذاشته و نیروهای معنوی و مادیشان تحلیل رفته و توان و قدرتش کاهش می یابد . انسان همانند کسی است که سرمایه عظیمی در اختیار داشته باشد و بی آنکه بخواهد، هر روز بخشی از آن سرمایه عمر و حیاتی که از دست می دهد . « إِلَّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ وَ تَوَاصَوْاْ بِالْحَقّ‏ِ وَ تَوَاصَوْاْ بِالصَّبرِْ» در این آیه شریفه به چهار راه اساسی برای جلوگیری از خسران اشاره شده است ، که در ذیل به توضیح آنها می پردازیم : 1- ایمان آوردن در آیه شریفه ایمان به عنوان اولین راه جلوگیری از خسران بیان شده است . حضرت علی (ع) در تعریف ایمان می فرمایند : «ایمان بر شناخت با قلب ، اقرار با زبان و عمل با اعضا و جوارح استوار است» .[17] همچنین ایشان ارکان ایمان را صبر ، یقین ، عدل و جهاد ذکر می کنند . [18] ایمان زیر بنای همه فعالیت های انسان را تشکیل می دهد چرا که تلاشهای عملی انسان از مبانی فکری و اعتقادی او سرچشمه می گیرد نه همچون حیوانات که حرکاتشان به خاطر انگیزه های غریزی است . از آن جا که در آیه شریفه برای ایمان متعلقی ذکر نشده است مفسرین منظور از ایمان را اعم از ایمان به خدا دانسته اند . به عنوان مثال در تفسیر نمونه آمده است : «مراد از ایمان ، ایمان به خدا و مراد از ایمان به خدا ایمان به همه رسولان او ومراد از ایمان به رسولان او اطاعت و پیروی ایشان است و نیز ایمان به روز جزاست هم چنان که قرآن در جای دیگر تصریح کرده به اینکه کسانی که به بعضی از رسولان خدا ایمان دادند و به بعضی ایمان ندادند مومن به خدا نیستند.»[19] چنانکه گذشت کفر و شرک به خدا عامل خسران است . پی ایمان بر او از راه های جلوگیری از خسران می باشد که در آیات متعددی از قرآن به این مطلب اشاره شده است.[20] همچنین کفرو تکذیب لقای الهی از مهم ترین اسباب خسران است ولی ایمان به آخرت و روز جزاء مانع از خسران است چنانکه که خداوند متعال کسانی که یقین به آخرت دارند را از جمله متقین می شمارد(بقره/ 2-4) و برای آنها اجر عظیم در نظر می گیرد (نساء/162). از طرفی همان طور که تکذیب و ظلم و کفر به آیات الهی سبب خسران بود ایمان به آیات الهی سبب رستگاری می شود (اعراف/ 156). و در مقابل خاسران که شیطان را ولی و سرپرست خویش قرار دادند و حزب شیطان شدند مومنان خداوند را ولی خود می دانند و جزء حزب الهی هستند: (مائده / 56) . ایمان باعث می شود که فرد مومن همواره به یاد خدا باشد و ذکر خدا سبب دوری از بسیاری از گناهان میشود، همانطور که غفلت از یاد خدا زمینه انجام بسیاری از گناهان را فراهم می کرد ، لذا خداوند به مومنان دستور می دهد که بسیار به یاد خدا باشند (احزاب /41) و بیان می کند که ذکر و یاد خداوند موجب رستگاری می شود(جمعه / 10) . ایمان حقیقی به خداوند موجب حسن ظن به او است . مومنون حقیقی جز به خداوند امید ندارد و فقط به درگاه او دست نیاز بلند می کند . حسن ظن به خداوند در روایات جزء عبادات شمرده شده است ، پیامبر اکرم می فرماید : خوش گمانی به خدا از عبادات نیکویی خداوند است . [21] در بخش عوامل گذشت که اعمال زشت سبب سبکی میزان اعمال می شود و این باعث خسران است . امام علی (ع) بیان می کند که ایمان به خدا و پیامبر سبب سنگینی میزان عمل می شود . ایشان می فرمایند : «به خدا ایمان داریم ایمان کسی که غیب ها را به چشم خود دیده و بر آنچه وعده داده اند آگاه است ایمانی که اخلاص آن ، شرک را زدوده و یقین آن شک را نابود کرده است و گواهی می دهیم که خدایی نیست جز خدای یکتا نه شریکی دارد و نه همتایی و گواهی می دهیم که محمد بنده و فرستاده اوست که درود خدا بر او و خاندانش باد . این دو گواهی گفتار را بالا می برند و کردار وعمل را پیشگاه خدا می رساند . ترازویی که این دو گواهی را در آن نهند سبک نباشد و اگر بردارند با چیز دیگری سنگین نخواهد شد . [22] پس ایمان به خدا و پیامبر موجب سنگینی میزان عمل می شود و خداوند بیان می کند که سنگینی میزان عمل سبب رستگاری است (مومنون / 102) . 2- انجام اعمال شایسته دومین راه جلوگیری از خسران که بلافاصله بعد از ایمان بیان شده است ، انجام اعمال شایسته است . در موارد متعدد دیگری نیز انجام اعمال صالح پس از ایمان و بدون فاصله ذکر شده است[23] که از پیوستگی ایمان و عمل صالح در اینگونه آیات می توان نتیجه گرفت که ایمان بدون عمل کافی نیست . کلمه «صالحات» در این آیات و آیه سوم سوره عصر به صورت عام و با «ال» آمده است . لذا در تفسیر نمونه آمده است : «صالحات همان اعمال شایسته نه فقط عبادات ؛ نه تنها انفاق فی سبیل الله ، نه فقط جهاد در راه خدا ، نه تنها کسب علم و دانش ، بلکه هر کارت شایسته ای که وسیله تکامل نفوس و پرورش اخلاق و قرب الی الله و پیشرفت جامعه انسانی در تمام زمینه ها شود . قرآن در این جا «صالحات» را مخصوصا به صورت جمع آورده ، جمعی که با لف و لام همراه است و معنی عموم دارد و بیانگر این حقیقت است که راه جلوگیری از آن خسران طبیعی و قهری بعد از ایمان انجام همه اعمال صالحه است ، نه تنها قناعت به یک یا چند عمل صالح ، و به راستی اگر ایمان عمیقا در جان انسان جای گیرد چنین آثاری را از خود ظاهر می سازد.» [24] علی (ع) نیز در فرمایشان خود به انجان اعمال نیکو سفارش می کند و می فرماید : «مردم ! عمل کنید ، که عمل نیکو به سوی خدا بالا می رود و توبه سودمند است و دعا به اجابت می رسد و آرامش برقرار ، و قلمهای فرشتگان در جریان است . به سوی اعمال نیکو بشتابید بیش از آنکه عمرتان پایان پذیرد یا بیماری مانع شود و یا تیر مرگ شما را هدف قرار دهد .» [25] 3- سفارش کردن به حق ایمان و اعمال هرگز تداوم نمی یابد مگر اینکه حرکتی در اجتماع برای دعوت به سوی حق و شناخت و معرفت آن از یکسو ، و دعوت به استقامت و صبر در طریق انجام این دعوت از سوی دیگر صورت پذیرد . به دنبال این دو اصل به دو اصل دیگر اشاره می فرماید ، که در حقیقت ضامن اجرای دو اصل اساسی ایمان و عمل صالح است . در اصل سوم به مساله تواصی به حق یعنی دعوت همگانی و عمومی به سوی حق اشاره می کند ، تا همگان حق را از باطل به خوبی بشناسند و هرگز آن را فراموش نکنند ، در مسیر زندگی از آن منحرف نگردند . [26] «تواصوا» از جهت وزن «تفاعل» به تکثیر و از هر جانب بودن توصیه دلالت دارد . [27] مرحوم راغب اصفهانی در مفردات در توضیح واژه «حق» می گوید : «حق اصل مطابقت و یکسانی و هماهنگی و درستی است ، مثل مطابقت پایه درب در حالی که در پاشنه خود با استواری و درستی می چرخد و می گردد.» [28] مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر آیه شریفه می فرمایند : «تواصی به معنای سفارش کردن این به آن و آن به این است و تواصی به حق این است که یکدیگر را به حق سفارش کنند ، سفارش کنند به اینکه از حق پیروی نموده و در راه حق استقامت و مداومت کنند ، پس دین حق چیزی جز پیروی اعتقادی و عملی از حق و تواصی بر حق نیست.»[29] یکی از مصادیق تواصی به حق ، امر به معروف و نهی از منکر است که در آیات متعددی از قرآن به آن اشاره شده است[30] . تواصی به حق خود یکی از اعمال صالح است و با اینکه قبلا عنوان کلی «عملوا الصالحات» را ذکر کرده بود چه نکته ای باعث شد که خصوص تواصی به حق را نام ببرد ؟ این از قبیل ذکر خاص بعد از عام است که در مواردی به کار می رود که گویند نسیت به خاص عنایت بیشتری داشته باشد . و شاهد بر اینکه خدای تعالی از میان اعمال صالح به تواصی به حق عنایت بیشتر داشته و بدین منظور خصوص آن را بعد از عموم اعمال صالح ذکر نموده این است که همین تواصی را در مورد صبر تکرار کرد و با اینکه می توانست بفرماید « و تواصوا بالحق و بالصبر» در حالیکه فرمود و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر . [31] چنانکه گذشت یکی از عوامل خسران ازداشتن مردم از راه خدا بود . در مقابل آن در این آیه شریفه سفارش به حق را از موانع خسران ذکر می کند . 4- سفارش کردن به صبر : چهارمین راه جلوگیری از خسران که تکمیل کننده سه راه قبلی است ، سفارش به صبر و شکیبایی و استقامت است . «صبر» را به خویشتن داری و در سختی و تنگی معنا کرده اند . [32] لازمه احقاق حق و جانبداری از آن استقامت و صبر در برابر سختی ها و موانع است . صبر در این جا معنی وسیع و گسترده ای دارد که هم صبر بر اطاعت را شامل می شود و هم صبر در برابر انگیزه های معصیت و هم صبر در برابر مصائب و ناگواری ها را .[33] چنانکه در حدیثی از علی (ع) صبر به سه دسته تقسیم شده است ، صبر بر معصیت ، صبر بر طاعت و صبر از ارتکاب معصیت . [34] خداوند متعال در آیات متعددی از قرآن کریم مومنان را توصیه به صبر می کند از جمله ایشان را بر صبرشان تمجید می کند (رعد / 24)و به ایشان وعده مغفرت می دهد (هود / 9 تا 11) . درروایات و فرمایشات بزرگان دین نیز بر صبر تاکید و توجه بسیار شده است .از جمله علی (ع) می فرماید : بر شما باد به شکیبایی ، که شکیبایی ، ایمان را چون سراست بربدن و ایمان بدون شکیبایی چونان بدن بی سر ارزشی ندارد . [35] و از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است : به هیچ کس روزی ای گسترده تر از شکیبایی نداده اند . [36] 5- تزکیه نفس : راه دیگری که در قرآن کریم برای جلوگیری از خسران بیان شده است تزکیه نفس است . خداوند متعال در سوره مبارکه شمس می فرماید : وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا... قَدْ أَفْلَحَ مَن زَکَّاهَا وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا (شمس/1-10) سوگند به خورشید و تابندگی اش ، 000 که هر کس آن را پاک گردانید قطعا رستگارشد، و هر که آلوده اش ساخت قطعا درباخت . قسم نشان دهنده اهمیت مطلبی است که بیان می شود . در این سوره خداوند پس از چندین قسم و تاکید بیان می کند که تنها کسانی رستگارند که نفس خود را تذکیه کنند و در مقابل (همچنان که در بخش عوامل گذشت) پوشاندن نفس به سبب گناهان زیانکاری و خسران است .

پرداخت و دانلود

مشخصات فروشنده

نام و نام خانوادگی : علیرضا دهقان

شماره تماس : [phone]

ایمیل :[e-mail]

سایت :urbanshop.ir

مشخصات فایل

فرمت : doc

تعداد صفحات : 110

قیمت : برای مشاهده قیمت کلیک کنید

حجم فایل : 118 کیلوبایت

برای خرید و دانلود فایل و گزارش خرابی از لینک های روبرو اقدام کنید...

پرداخت و دانلودگزارش خرابی و شکایت از فایل

پایان نامه بررسی بهداشت جسم انسان در قرآن در 128 صفحه ورد قابل ویرایش

پژوهش بررسی بهداشت جسم انسان در قرآن - پایان نامه بررسی بهداشت جسم انسان در قرآن در 128 صفحه ورد قابل ویرایش

---

پژوهش بررسی بهداشت جسم انسان در قرآن در 128 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب فصل اول: طرح تحقیق......................................................................................... 5 1- مقدمه.................................................................................................................. 6 2- تعریف موضوع و لزوم پرداختن به آن.............................................................. 7 3- مروری بر مطالعات انجام شده........................................................................... 7 4- اهداف تحقیق....................................................................................................... 7 5- طرح سئوال و فرضیه......................................................................................... 7 6- روش تحقیق........................................................................................................ 8 7- محدودیتها و پیشنهادات...................................................................................... 9 8- کلید واژه‌ها.......................................................................................................... 9 فصل دوم: یافته‌های تحقیق.............................................................................. 11 بخش اول: بهداشت فردی....................................................................................... 12 1- وضو.................................................................................................................. 13 مقدمه....................................................................................................................... 13 2- غسل................................................................................................................... 21 الف – غسل جنابت................................................................................................... 22 ب – غسل حیض...................................................................................................... 28 ج- پاداش غسل در روایات...................................................................................... 29 3-طهارت لباس....................................................................................................... 30 اصول پوشش در اسلام.......................................................................................... 31 الف – جنس لباس.................................................................................................... 31 ب- رنگ لباس.......................................................................................................... 34 ج – نظافت لباس...................................................................................................... 36 بخش دوم: بهداشت غذایی..................................................................................... 38 1- دعوت به غذاهای طیب....................................................................................... 40 2- ممنوعیت غذاهای غیربهداشتی........................................................................... 43 الف – مردار............................................................................................................ 44 ب – خون ............................................................................................................... 47 ج – گوشت خوک..................................................................................................... 49 تغذیه و اخلاق.......................................................................................................... 52 د – ممنوعیت نوشیدن خمر..................................................................................... 54 معنی لغوی و اصطلاحی.......................................................................................... 54 مراحل برخورد قرآن با شرابخواری....................................................................... 56 مرحله اول: رزق نیکو ولی استفاده نادرست از آن................................................. 56 مرحله دوم: اشاره به گناه شرابخوار...................................................................... 57 مرحله سوم: نهی از نماز در حالت مستی............................................................... 58 مرحله چهارم: حرمت شراب................................................................................... 60 آثار و نوشیدن شراب.............................................................................................. 63 الف – آثار زیانبار روحی و معنوی......................................................................... 64 ب- آثار زیانبار جسمی و مادی.............................................................................. 68 1- دستگاه گوارش.................................................................................................. 69 2- دستگاه تنفس..................................................................................................... 69 3- خون................................................................................................................... 70 4- قلب و رگها......................................................................................................... 70 5- عقل و روان....................................................................................................... 70 6- نسل.................................................................................................................... 71 بخش سوم: بهداشت جنسی................................................................................... 74 1- ممنوعیت آمیزش با زنان در حالت عادت ماهیانه.............................................. 75 ممنوعیت آمیزش با زنان در حالت عادت ماهیانه از نظر پزشکی و علمی.............. 77 احکام حائض............................................................................................................ 80 2- زنا...................................................................................................................... 80 تعریف اصطلاحی..................................................................................................... 81 مراحل نکوهش زنا در قرآن.................................................................................... 81 مرحله اول: صفات زنا............................................................................................. 82 مرحله دوم: وعده‌ی عذاب اخروی........................................................................... 83 مرحله سوم: زنا نکردن جزئی از یک پیمان عمومی................................................ 83 مرحله چهارم: مجازات زناکار................................................................................. 84 برخی از مفاسد زنا.................................................................................................. 86 انتشار بیماری‌های آمیزشی در جامعه.................................................................... 87 الف – ایدز............................................................................................................... 89 ب – سفلیس............................................................................................................. 90 پ- آتشک یا شانکرنرم .......................................................................................... 90 ت- گرانوم آمیزشی................................................................................................. 91 ث- التهاب مهبل....................................................................................................... 91 ج – سوزاک ............................................................................................................ 91 روش حکیمانه اسلام در جلوگیری از بیماری‌های آمیزشی.................................... 93 3- لواط................................................................................................................... 96 موارد بیان لواط در قرآن........................................................................................ 97 اول: احکام لواط..................................................................................................... 104 اسرار معنوی و علمی تحریم هم جنس‌گرایی......................................................... 105 4- استمناء (خود ارضایی = جلق زدن)................................................................. 106 بخش چهارم: بهداشت محیط زیست..................................................................... 110 بخش پنجم: بهداشت روانی.................................................................................. 111 تعریف بهداشت روانی............................................................................................ 115 فرق شفاء و رحمت................................................................................................. 117 قرآن چگونه شفابخش است؟.................................................................................. 117 فصل سوم:........................................................................................................... 121 نتیجه‌گیری.............................................................................................................. 122 منابع و مأخذ.......................................................................................................... 123 1- مقدمه قرآن کریم ،آخرین سروش آسمانی است که پیامبر اکرم (ص)آن را برای بشریت به ارمغان آورده است . این کتاب الهی ،از جهات مختلفی مانند فصاحت و بلاغت ،معارف عالی و قوانین استوار ،خبرهای غیبی و اعجاز علمی و. . . معجزه محسوب می شود . و در باب اعجاز علمی مباحثی چون فیزیک ،شیمی ،علوم پزشکی و . . . در آیات قرآن به چشم می خورد و آنچه در این تحقیق مطرح گردیده است مباحث مربوط به بهداشت جسم انسان است که امروزه از مهمترین شاخه های علوم پزشکی محسوب می شود . آن چه در این راستا قابل توجه است این است که اصولاً بهداشت جسمی و روحی در تعالیم انبیاء جایگاه و شیوه ای داشته است تا آن جا که پیشوایان دینی عقل سالم را در بدن سالم بیان نموده اند . امروزه بهداشت جایگاه رفیعی در بین علوم پزشکی دارد چرا که توجه به امور مربوط به بهداشت موجب سلامت اقشار مختلف جامعه خواهد شد همه شاخه های متنوعی که در بهداشت امروز مورد مطالعه قرار گرفته است همگی در جهت توسعه سلامت و امنیت افراد قرار گرفته است . اگر به بهداشت و اصول آن توجه کافی بشود بطور یقین اقتصاد جامعه رونق بخصوصی خواهد گرفت واز ناحیه این عنایت و برنامه ریزی می توان به سمت قله های تمدن و توسعه انسانی قدم برداشت که سلامت و بهداشت جسم و روح زمینه ای برای عبادت و بندگی خداست که خود تکامل انسان محسوب می شود و بشر با آرامش خاطر بهتری می تواند در مسیر رضایت الهی گام بردارد . در این پژوهش سعی شده است با کمک آیات و روایات بخشی از بهداشت جسم انسان در تعالیم الهی مورد بررسی قرار گیرد ،امید است که مورد رضایت حضرت حق واقع شود. 2- تعریف موضوع و لزوم پرداختن به آن همیشه و در همه موارد پیشگیری بهتر از درمان است. بهداشت نیز یکی از موارد پیشگیری در بیماری‌ها است. لذا لازم دانسته شد که به بهداشت جسم انسان پرداخته شود تا حداقل با آگاهی از اثر برخی موارد آن، به تندرستی و سلامت جسم کمک شود و با جسم و روح سالم است که انسان می‌تواند به عبادت خداوند بپردازد و از طرفی جلوه‌ای، از جلوه‌های همسویی علم و دین نشان داده شود. 3- مروری بر مطالعات انجام شده تا‌ آنجا که بنده جستجو کردم در جایی کتاب یا مقاله و یا پایان‌نامه‌ای با این عنوان ندیدم ولی پایان نامه و مقاله در مورد بعضی از بخش‌های تحقیق مثل شراب و نماز کار شده بود. 4- اهداف تحقیق هدف کلی: بهداشت جسم انسان در قرآن هدف جزئی: تأثیر بهداشت غذایی بر جسم انسان تأثیر بهداشت فردی بر جسم انسان تأثیر بهداشت جنسی بر جسم انسان تأثیر بهداشت محیط زیست بر جسم انسان تأثیر بهداشت روان بر جسم انسان 5- طرح سوال و فرضیه فرضیه: 1- اوامر و نواهی با بهداشت جسمی و روحی انسان مطابقت دارد. 2- بهداشت جسم با بهداشت روح متلازم است سؤال: 1- آیا سلامت جسم تأثیری در عبادات فردی و اجتماعی دارد؟ 2- آیا پرهیز از محرمات الهی تأثیری در سلامت جسم انسان دارد؟ 6- روش تحقیق روش تحقیق به صورت کتابخانه‌ای بوده که در ابتدا محقق آیات مربوط به موضوع را از کتب مربوطه استخراج نموده و سپس استفاده از تفاسیر و دیگر کتب ذکر شده در منابع و مأخذ می‌باشد و در بعضی قسمتها محقق نیز نظراتی را بیان نموده است. 7- محدودیتها و پیشنهادات محدودیت: مسلماً در هر تحقیقی برای محقق محدودیتهایی وجود دارد و محدودیتی که در این تحقیق وجود داشت کمبود منابعی که هم شامل مسائل علمی و هم قرآنی با هم باشد. پیشنهاد: با توجه به مطالب علمی کشف شده در قرآن که اعجاز علمی قرآن محسوب می‌شود پایان نامه‌هایی با هر کدام از عناوین علمی موجود در قرآن کار شود که در اینصورت هم یک کار قرآنی و هم یک کار علمی صورت می‌پذیرد. در دسترس قرار دادن نرم‌افزارهای تفسیری و روایی برای دانشجو و همچنین وجود کامپیوتر در خوابگاه تا دانشجویان بتوانند راحت‌تر و با اطمینان بیشتری کارهای تحقیق خود را به انجام برسانند. 8- کلید واژه‌ها بهداشت جسم انسان در قرآن بهداشت: در لغت: « نیکو نگاه داشتن ، نگاهداری تندرستی، سابقاً حفظ الصحه می‌گفتند.»[1] در اصطلاح:«روشها و کارهای لازم برای حفظ تندرستی» [2] جسم: « بدن، تن ، هر چیزی که دارای طول و عرض و عمق باشد، هر چیزی که قسمتی از فضا را اشغال کند، جمع آن، اجسام و جسوم»[3] « هر چیزی است که دارای دراز و پهنا و ژرما باشد ( طول و عرض و عمق)، اجزاء هر جسمی از جسمیت خارج نمی‌شود هر چند که تکه تکه و جزء جزء شود باز آن جزء ابعاد دارد.»[4] «آنچه دارای حجم و وزن است و فضایی را اشغال می‌کند، ماده 2- ساختمان مادی یک زیستمند، بویژه انسان یا جانور، پیکر، کالبد، جسد، تن» [5] انسان: در لغت: « آدمی ، مردم، بشر، اناسی و آناس جمع»[6] در اصطلاح : « انسان: (انسانها): 1- جانداری که طبیعدانان او را در رده پستانداران، زیر راسته آدم نمایان، بالاتیره آدم نمایان و تیره انسانها قرار می‌دهند و دارای ویژگی حرکت بر روی دو پا، وجود مرکز گویایی در مغز و توانایی ابزار سازی دارد. 2- شخص خوب و پای‌بند به اصول اخلاقی، آدم؛ آدمی»[7] قرآن: « این لفظ در اصل مصدر است بمعنی خواندن . چنانکه در بعضی از آیات معنای مصدری مراد است مثل « إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ »[8] قرآن در اینجا مصدر است مثل فرقان و رحجان و هر دو ضمیر راجع بومی‌اند یعنی در قرآن عجله نکن زیرا جمع کردن آنچه وحی می‌کنیم وخواندن آن بر عهده ماست....و چون آنرا خواندیم از خواندنش پیروی کن و بخوان. قرآن کتابی است خواندنی باید آنرا خواند در معانیش دقت و تدبر نمود.بعضی‌ها قرآن را در اصل بمعنی جمع گرفته‌اند که اصل قرء بمعنی جمع است در اینصورت می‌توانند بگویند که : آن مصدر از برای فاعل است. قرآن یعنی جامع حقائق و فرموده‌های الهی.»[9] « کتاب آسمانی مسلمانان که شامل 6600 آیه و صدو چهارده سوره است» هشتاد و دو سوره آن در مکه نازل شده و به سوره‌های مکی معروف می‌باشد و سی و دو سوره هم در مدینه نازل شده و آنها را سوره‌های مدنی می‌گویند.»[10] در دنباله می نویسد : وضوی اسلامی عیناً همان خاصیت ماساز[11] «ماساژسوئدی»را به نحو اتم حاوی می باشد زیرا وقتی روی سطح اعضا وضو آب سرد رسید ومحل آن سرد شد قهرا جریان خون به آن سمت شدت یافته و برای حفظ درجه 37 از حرارت طبیعی بدن و جبران حرارت از دست رفته اعضاء وضو تا به حال طبیعی برسد ،دستگاه گردش خون به فعالیت سریع مشغول و در نتیجه نشاط و سلامتی و تعدیل در دستگاه دوران خون که مهمترین جهازات بدن است به وجود آید و بهداشت بدن را تامین می نماید . » [12] «برخی مفسران گفته اند :مقدمات نماز تخفیف بردار است و تعطیل بردار نیست»[13] منظور از اینکه گفته شده تخفیف بردار است ولی تعطیل بردار نیست این است که در این آیه (6/ مائده)خداوند گفته است در صورت نبود آب از خاک برای وضو استفاده شود حال سوالی که در این پیش می آید این است که این خاک چه خصوصیتی باید داشته باشد و آیا از لحاظ بهداشتی مشکلی پیش نمی آید ؟ خداوند می فرماید : «وَإِن کُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مَّنکُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَیَمَّمُواْ صَعِیدًا طَیِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِکُمْ وَأَیْدِیکُم مِّنْهُ » [14] «و اگر بیمار یا در سفر بودید ،یا یکی از شما از قضای حاجت آمد ،یا با زنان نزدیکی کرده اید وآبی نیافتید پس با خاک پاک تیمم کنید ،و از آن به صورت ودستهایتان بکشید » «(صعید)از صعود ،رمز زمین بلند است خاک زمینهای برجسته وبلند ،دور از آلودگی ها است ،یا مقصود خاکی است که روی زمین وقسمت فوقانی آن است . آن گونه که آب زداینده آلودگی است ،خاک پاک هم خاصیت میکروب کشی دارد چون آفتاب به آن تابیده است.» [15] «دستور داده شده که هنگام عدم امکان غسل یا وضو با آب، با خاک تیمم کرده بر صورت و دستهایش بکشد ،با این کار یعنی مالیدن خاک به صورت و دستها که از اعضای رئیسه و اصلی بدن هستند در واقع انسان خود را در مقابل خدا به نوعی حقارت و ذلت می کشاند »[16] «وضو با آهنگ اخلاص و با ایمان به خدا و برای انجام نماز،لغزش های گذشته را می پوشاند خدا بر آن نیست که بر شما سخت بگیرد و شما را در تنگنای مقررات قرار دهد و به هنگام نبودن آب یا عذر داشتن شما از به کار بردن آن ،دچار سختی و رنجتان کند بلکه می خواهد به وسیله غسل و وضو و انجام آنها با آهنگ تقرب به خدا و فرمانبرداری از او،شما را پاک و پاکیزه سازد »[17] «هدف از غسل و وضو و تیمم پاکیزگی جسم است و پاکیزگی روح . جسم را با آب و خاک می توان پاکیزه نمود. خداوند وقتی مقرر داشت که مردم خود را پاکیزه سازند قصدش تکمیل دین خود بود زیرا دین جنبه های معنوی نیست ،بلکه هدف آن همه جانبه است واین کامل شدن نعمت خداوندی است در حق انسان »[18] در اسلام برای وضو احکامی ذکر شده است ، اینکه برای انجام بعضی از عبادات وضو واجب وبرای برخی از عبادات وضو مستحب است مثلا: 1-« وضو به عنوان مقدمه نماز بر هر شخص نماز گزار واجب می شود. 2- برای طواف کعبه (تحت شرایطی خاص )وضو واجب می شود ودست گذاشتن به قرآن کریم و نام خدا و پیامبران و ائمه (ع) بدون وضو جایز نیست . 3- وضو به خودی خود مستحب است و خوب است انسان در هر حال وضو داشته باشد و حتی آن را تکرار کند که نور است . 4-در وضو ابتدا با نیت خاص،ابتدا صورت وسپس دست راست و سپس دست چپ شسته می شود و آنگاه مسح سر وپا صورت می گیرد»[19] با توجه به مطالب بهداشتی که در مورد وضو بیان شد نتیجه گرفته می شود که اسلام همه این احکام را به خاطر انسان و برای سلامتی جسم و روح او قرار داده است تا انسان به طراوت جسمی و معنوی نائل شود . 2- غسل غسل :«شستشوی تمام بدن ،یکی از عبادات شرع است که به دو کیفیت انجام می گیرد : ترتیبی :که ابتدا سر و گردن شسته می شود و سپس بقیه بدن وبعضی ترتیب بین طرف راست وچپ را نیز لازم می دانندو ارتماسی:که همه بدن یکباره در آب فرو رود»[20] غسل یکی از مقدمات نماز است (البته در صورتی که جنب و. . .)باشد . غسل هم مانند وضو دارای دو بعد ظاهری و باطنی بوده و اقسام متعددی دارد،که بعضی از آنها واجب وبعضی دیگر مستحب هسنند« غسل های واجب هفت قسم است که عبارتند از: جنابت ،حیض ،نفاس،استحاضه ،مس میت،میت،غسلی که به واسطه نذر و قسم و مانند آنها واجب می شود» [21] محور اصلی بحث در این بخش غسل جنابت و حیض می باشد . قرآن کریم در آیات متعدد افراد پاکیزه را ستایش کرده و آنها را محبوب خدا معرفی می کند . در مورد غسل تعبیر «طهارت»را به کار می برد و در چند مورد دستور انجام غسل می دهد . الف - غسل جنابت : فرد جنب«کسی که با جنس مخالف نزدیکی کرده یا به هر دلیلی منی از او بیرون آمده است » [22] که در قرآن کریم در این مورد آمده است که :« وَإِن کُنتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُواْ .....مَا یُرِیدُ اللّهُ لِیَجْعَلَ عَلَیْکُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَکِن یُرِیدُ لِیُطَهَّرَکُمْ وَلِیُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ»[23] «ای اهل ایمان هنگامی که می خواهید برای نماز بپاخیزید ) و اگر جنب هستید پاکیزه شوید (غسل کنید ) . . . خدا هیچ گونه سختی برای شما قرار نخواهد داد ولیکن می خواهد (جسم و جان)شما را پاکیزه گرداند و نعمت خود را بر شما تمام کند » «(جنب )به معنای بعید ،دور و بیگانه است و چون شخص بعد از آمیزش جنسی ویا احتلام،از خواندن نماز و قرآن و رفتن به مساجد دور و بیگانه می گردد ،به وی جنب گفته می شود . در میان ادیان آسمانی ،دین اسلام ودین حضرت ابراهیم (ع)و دین صائبان بعد از جنابت ،غسل را واجب می دانند . در فهرست ابن ندیم ،صائبان به نام مغتسله نامیده شده اند . کلمه «صابی»واژه ای است کلدانی به معنای شوینده و جمع آن صابون و صابین است . آنها در کنار نهر ها می زیستند تا دائما در آب جاری غسل کنند . از نظر آنها آب جاری رمز و نشانه حیات اعظم است . آنها می گویند:«غسل نه تنها کثافات را از بدن دور می کند،بلکه گناهان و پلیدی های نفس را نیز از بین می برد . آبی که نور را منعکس می کند شکلی از نور است و کسی که غسل کرده است پوششی از نور دارد»[24] «در اسلام نیز به غسل و شستشوی چهره و دست و مسح سر و پا «وضو»به معنای نور و روشنایی گفته شده می شود . غسل تمام بدن نه تنها آلودگیهای جسمی را از بین می برد و موجب ترمیم آب کاهش یافته بدن می گردد ،بلکه موجب طهارت و پاکی قلب و روح نیز می شود »[25] در پایان آیه برای آنکه روشن شود هیچ گونه سخت گیری در دستورات گذشته (وضو- تیمم –غسل )در کار نبوده بلکه همه آنها بخاطر مصالح خود مردم وضع شده می فرماید :خداوند نمی خواهد شمارا به زحمت بیفکند بلکه می خواهد شما را پاکیزه سازد وتعمت خود را بر شما تمام کند . «در حقیقت این جمله این واقعیت را تاکید می کند که تمام دستورات الهی و برنامه های اسلامی به خاطر مردم و برای حفظ منافع آنها قرار داده شده و به هیچ وجه هدف دیگری در کار نبوده است .خداوند می خواهد بااین دستورها هم طهارت معنوی و هم جسمانی برای مردم فراهم شود . »[26] 2- ممنوعیت غذاهای غیر بهداشتی: انسان بطور طبیعی از برخی غذاها متنفر است و از آنجا که اسلام موافق فطرت انسان است در مرحله چهارم اینگونه غذاها را ممنوع و حرام اعلام کرده است و خداوند کریم در این مورد می‌فرماید: « وَیُحِلُّ لَهُمُ الطَّیِّبَاتِ وَیُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبَآئِثَ »[27] « و برای آنان چیزهای پاکیزه را حلال و چیزهای ناپاک را برایشان حرام می‌گرداند.» خبائث: «( جمع خبیث)، نجس و بد، نفرت انگیز، هر چیز پست و مکروهی که انسان از آن تنفر دارد.»[28] « آیه یکی از وظایف و اهداف انبیاء را بیان می‌کند که آنها آمدند تا چیزهایی پاکیزه را حلال و امور پلید را حرام اعلام کنند. مساله حلال کردن طیبات وحرام کردن چیزهای خبیث از فطریاتی است که همه ادیان الهی آن را پذیرفته‌اند.»[29] و از نظر علمی در مورد حرام شدن غذاهای خبیث یکی از صاحب نظران می‌نویسد: «خبائث چیزهایی است که در فارسی آنها را پلید می‌خوانند و در نزد مردم، فاسد و گندیده و متعفن و غیرمطبوع است. فساد غذا و گندیدن و کپک زدن آنها بواسطه تأثیر میکروبها و قارچ‌های سمی است که روی غذا نشسته و‌آنرا مسموم و آلوده می‌کند. روشن است که اینگونه غذاها موجب ابتلاء به امراض گوناگون می‌گردد. غذا در بدن تبدیل به سلول زنده می‌شود. از غذای نجس و آلوده و پلید، سلول پلید بوجود می‌آید و چون سلولها عمر کوتاهی دارند از هفت روز تا چهل روز و احیاناً تا هفت سال هم ممکن است سلولی در بدن زنده بماند.»[30] از جمله چیزهایی که خوردن آن حرام و از گناهان کبیره محسوب می‌شود خوردن مردار و خون و گوشت خوک و هر چه که هنگام کشتنش یاد خدا نکرده باشند. می‌باشد که در آیه 173 سوره مبارکه بقره‌ آمده است که: « إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنزِیرِ وَمَا أُهِلَّ بِهِ لِغَیْرِ اللّهِ » «(خداوند) تنها مردار و خون و گوشت خوک و آنچه را که(هنگام سر بریدنش) نام غیر خدا بر آن برده شده،بر شما حرام گردانیده است.» « آیه فوق در چهار سوره قرآن کریم با الفاظ مختلف تکرار شده است یعنی در سوره‌های انعام، نحل، بقره، ومائده نازل گردیده است. به نظر می‌رسد که اولین بار در اوایل بعثت در مکه نازل شد و سپس در اواخر اقامت پیامبر (ص) در مکه تکرار شد. و در مدینه هم یکبار در اوایل حضور پیامبر (ص) و بار دیگر در اواخر عمر آن حضرت ( در سوره مائده) نازل شد. در مورد علت تکرار بی‌سابقه این آیه در قرآن علل مختلفی بیان شده است. از جمله: الف- اهمیت موضوع یعنی خطرات جسمی و روحی آن ب- آلودگی مردم آن روزگار به این مطلب»[31] که در اینجا به بررسی علل تحریم خوردن مردار، خون و گوشت خوک پرداخته می‌شود. الف- مردار: اولین مورد از غذاهای خبیث که به بررسی آن پرداخته می‌شود مردار است. «مردار عبارتست از لاشه و جسد حیوانی که به طریق شرعی ذبح نشده و طبق شریعت، روح از بدنش جدا نگشته باشد و به عربی میته گویند. مردار در شرع نجس و خوردن گوشت آن حرام است».[32] در مورد علت علمی تحریم گوشت مردار می‌توان گفت که: « دانشمند معظم جناب دکتر صدرالدین نصیری در کتاب خود بنام « بهداشت اجتماعی در اسلام» چنین می‌نگارد: گفتگو در نخوردن گوشت مردار خیلی مورد بحث و قابل تذکر نیست، زیرا کلیه ملل متمدن دنیای امروز از آن دوری می‌نمایند، چون که همه می‌دانند گوشت‌های مردار و مانده محتوی میلیونها جانداران ذره بینی بیماری زا می‌باشند. پس از مرگ، میکروبها و باکتریها به عناصر شیمیایی و گازهای چون اسیدکربنیک، هیدروژن، سولفوره و آمونیاک و غیره می‌نمایند، این طبقه باکتریها و ذاتاً تولید مسمومیت می‌نمایند: باکتریهای هواخواه از بیرون به روی اجساد موثرند و بعضی از حشرات خصوصاً انواع مگسها در کار عفونت اثر مهمی دارند و در فساد آنها کمک می‌نمایند، بطور خلاصه چنانچه بیان گردید ، گوشت فاسد سخت‌ترین و خطرناکترین مسمومیت پتومائین و غیره را به انسان می‌دهد. این مسمومات باعث تولید عوارضی می‌باشد از قبیل التهاب حاد معده و روده‌ها، قی و شکم روش تب زیاد، ناتوانی شدید، سرگیجه، اتساع مردمک، پایین افتادن پلک چشم، ضعف و غش.»[33] امام صادق (ع) در مورد آثار وضعی خوردن مردار می‌فرمایند: «اَمَّا المَیِّتهُ فَاِنَّهُ لَم یَنِلُ مِنهَا اَحَدُ اِلَّا ضُعِفَ بَدَنُهُ ، وَ ذَهَبَت قُوَتُهَ، وَانقَطَعَ نَسلُهُ وَ لَا یَمُوتُ آکِلُ المَیتَهِ الإفجَاهَ »[34] امام بعد از ذکر مقدمه‌ای در مورد اینکه تمام این احکام به خاطر مصالح بشراست می‌فرماید. « اما مردار را هیچکس از آن نمی‌خورد مگر اینکه بدنش ضعیف و رنجور می‌شود ، نیروی او را می‌کاهد، و نسل را قطع می‌کند و آن کس که به این کار ادامه دهد با سکته و مرگ ناگهانی از دنیا می‌رود.» « این مفاسد ممکن است به خاطر آن باشد که دستگاه گوارش نمی‌تواند از مردار خون سالم و زنده بسازد، بعلاوه مردار کانونی است از انواع میکروبها، اسلام علاوه بر اینکه خوردن گوشت مردار را تحریم کرده، آن را نجس هم دانسته تا مسلمانان کاملاً از آن دوری کنند.»[35] و امام رضا (ع) نیز به این حقیقت مهم اشاره دارند که خوردن مردار موجب فساد بدن و ابتلای انسان به صفرا می‌شود. «حُرمَتِ المَیهُ لِمَا فِیهَا مِن إفسَادِ الاَبدَانِ وَ الآفَهِ وَ لِاَنَّهُ یُورِثُ المَاءِ الأصفرِ وَ یَنخِرُ الفَمَ وَ یَنتِنُ الریحَ وَ یَسِیُء الخَلقَ وَ یُورِثُ القِسَوهَ القَلبِ وَ قِلَّهَ الرَّأفَهِ وَالرَّحمهِ حَتَی لَا یُومِنُ اَن یَقتُلُ وَلَدَهُ وَ وَالِدَهُ وَ صَاحِبَهُ »[36] « حرام شدن مردار برای این است که باعث فساد بدن‌ها و آفات است و نیز باعث ایجاد صفراء است و دهان را بدبو می‌کند و باعث بداخلاقی، عصبانیت و قساوت قلب و کم شدن مهر و عطوفت می‌شود تا آنجا که نمی‌توان از کشتن فرزند و پدر و رفیق نسبت به او ایمنی داشت.» البته خوردن گوشت مردار علاوه بر آثار زیانبار جسمی، آثار زیانبار روحی و معنوی نیز در پی دارد که در اینجا به برخی از این آثار اشاره می‌شود. « خون، پس از مرگ جانور، با توجه به ترکیبات آن ( به رغم اینکه قبل از مرگ بهترین وسیله دفاع از بدن بود) به محل مناسبی برای رشد میکروبها تبدیل خواهد شد. در بدن مردار، پس از یک ساعت خون در بدن رسوب می‌کند و پس از 4-3 ساعت عضلات منقبض شده و به دلیل وجود اسیدها ( فسفریک- فورمیک- لاکتیک) بدن خشک می‌شود و سپس حالت قلیایی به بدن بر می‌گردد و خشک شدن بدن برطرف می‌گردد و جسم به تصرف میکروبها در می‌آید ابتدا میکروبهای موجود در هوا و سپس میکروبهای موجود در بدن شروع به تکثیر نموده و در نتیجه بدن متعفن و متلاشی می‌شود. محبوس بودن خون نیز تعفن را تسریع و به تولید مثل میکروبها کمک می‌کند اما در ذبح شرعی (سر بریدن حیوان) با بریده شدن وریدها و شریانهای بزرگ گردن باعث خروج تمام خون بدن حیوان خواهد شد و با زدن حیوان ذبح شده نیز به این امر کمک خواهد کرد.»[37] دکتر پاک نژاد می‌نویسد: « مردار خواری به خون خواری بستگی دارد، زیرا تا شاه رگهای مخصوص حیوان قطع نشود به اندازه کافی خون از بدنش خارج نمی‌شود و کمتر مرداری است که خون بدنش کاملاً خارج شده باشد.»[38] از مطالب ذکر شده نتیجه می‌شود که گوشت مردار هم از نظر بهداشتی و جسمی و هم روحی اثرات منفی بر انسان می‌گذارد و به همین دلیل اسلام گوشت مردار را حرام کرده است و این به خاطر سلامتی جسم و روح خود انسان می‌باشد. مراحل برخورد قرآن با شرابخواری: اسلام در این مورد هم مثل سایر موارد که لازم بود، تدابیری اندیشیده است، به این صورت که مراحل تحریم شراب را بصورت تدریجی و مرحله به مرحله بیان کرده است و حالا باید دید که چرا اسلام شراب را یکباره حرام اعلام ننموده است و از طرفی این مراحل تدریجی کدامند؟ « شرابخواری و میگساری در زمان جاهلیت و قبل از ظهور اسلام فوق‌العاده رواج داشت و به صورت یک بلای عمومی در آمده بود، تا‌ آنجا که بعضی از مورخان می‌گویند عشق عرب جاهلی در سه چیز خلاصه می‌شد: شعر و شراب و جنگ! و نیز از روایات استفاده می‌شود که حتی بعد از تحریم شراب مسأله ممنوعیت آن برای بعضی از مسلمانان فوق‌العاده سنگین و مشکل بود، تا آنجا که می‌گفتند: « هیچ حکمی بر ما سنگین‌تر از تحریم شراب نبود.» روشن است که اگر اسلام می‌خواست بدون رعایت اصول روانی و اجتماعی با این بلای بزرگ عمومی به مبارزه برخیزد ممکن نبوده و لذا از روش تحریم تدریجی و آماده ساختن افکار و اذهان برای ریشه کن کردن میگساری که بصورت یک عادت ثانوی در رگ و پوست آنها نفوذ کرده بود استفاده کرد.»[39] به همین خاطر خداوند مسئله تحریم شراب را در چهار مرحله اعلام نمود که این چهار مرحله بسیار آموزنده و تربیتی و عبرت آمیز است که در جوامع امروزی می‌تواند بسیار کاربرد داشته باشد. مرحله اول: رزق نیکو ولی استفاده نادرست از آن خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: « وَمِن ثَمَرَاتِ النَّخِیلِ وَالأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَکَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ »[40] « و از میوه درختان خرما و انگور، باده مستی بخش و خوراکی نیکو برای خود می‌گیرید.» « کلمه «سُکر» به معنای از دست دادن عقل و کلمه «سَکر» به منشأ آن می‌گویند.»[41] «(سکر) گرچه در لغت‌ معانی مختلف دارد، ولی در اینجا به معنی مسکرات و مشروبات الکلی است و معنی مشهور آن همین است.»[42] و « اصل این کلمه بر معنای سد مجرای آب است و مستی را سکر گویند چون راه معرفت را می‌بندد.»[43] « قرآن در این آیه هرگز اجازه شراب سازی از خرما و انگور نداده ،بلکه با توجه به اینکه «مسکرات» را در مقابل « رزق حسن» قرار داده اشاره کوتاهی به تحریم خمر و نامطلوب بودن آن نموده است. بنابراین نیاز به این نداریم که بگوئیم این آیه قبل از نزول تحریم شراب نازل شده و اشاره‌ای به حلال بودن آن است، بلکه بر عکس آیه، اشاره به حرام بودن آن می‌کند و اولین اخطار در زمینه تحریم خمر است.»[44] این اولین مرحله در تربیت صحیح افراد و راه جلوگیری از عادات زشت است و از آیه نتیجه گرفته می‌شود که از میوه‌های درخت انگور و خرما هم نوشابه‌های مستی آور و هم رزق حلال و نیکو بدست می‌آید و در‌آیه از قرار دادن کلمه سکر یا مستی‌آورمقابل «رزق نیکو» نتیجه می‌شود که نوشابه‌های مستی‌آور، یک روزی نیکو نیست و در واقع این خود انسانها هستند که از روزیهای نیکو و پربرکتی که خداوند به آنها ارزانی داشته است استفاده نادرست و زیانبار میکنند. مرحله دوم: اشاره به گناه شرابخواری خداوند می‌فرماید: « یَسْأَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَیْسِرِ قُلْ فِیهِمَا إِثْمٌ کَبِیرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَآ أَکْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا »[45] « درباره شراب و قمار ، از تو می‌پرسند، بگو، « در آن دو، گناهی بزرگ، و سودهایی برای مردم است. [ولی] گناهشان از سودشان بزرگتر است.» در این مرحله چند نکته قابل توجه است: اول: « برخی از مسلمانان توجه به مسائلی مثل شراب و قمار داشته و از احکام آن سوال می کردند و آیه در پاسخ پرسش‌های آنان نازل شده است.»[46] دوم: « قرآن کریم هنگامی که می‌خواهد شراب را حرام کند با نرمی و لطافت برخورد میکند و بطور تلویحی متذکر می‌شود که شراب خواری گناه است. سوم: روش تربیتی قرآن بسیار جالب است چون در برخورد با دو پدیده زشت یعنی شراب خواری و قماربازی از همان ابتدا برخورد تند و سخت نمی‌کند بلکه با انصاف می‌فرماید که: اینها منافعی مادی و زودگذرند، مثلاً تهیه‌کنندگان شراب از راه کشت انگور یا تهیه کشمش و شراب فروشی و یا از جهت اخذ مالیات عوارض، گمرک و گروههایی با دایر کردن قمار خانه‌ها بود و منافعی اخذ می‌کنند، دارد. اما ضررهای روحی وبهداشتی و اجتماعی آن زیادتر است.»[47] « (اثم) به حالتی گفته می‌شود که در روح و عقل انسان بوجود می‌آید و او را از رسیدن به نیکی‌ها و کمالات باز می‌دارد.»[48] و از معنای اثم می‌توان اینطور برداشت کرد که شراب و قمار ضررهای بسیار گرانی به جسم وجان انسان وارد می‌کند. چرا که مانع کمالات و نیکی‌ها است و از اینجا میتوان نتیجه گرفت که در آیه قضاوت یه جانبه نبوده بلکه تمام جوانب آن بیان شده و این بیانگر جامع بودن موضوع است. مرحله سوم: نهی از نماز در حالت مستی: خداوند می‌فرماید: « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَقْرَبُواْ الصَّلاَةَ وَأَنتُمْ سُکَارَى حَتَّىَ تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ »[49] « ای کسانی که ایمان آورده‌اید، در حال مستی به نماز نزدیک نشوید تا زمانی که بدانید چه می‌گویید» در تفسیر این آیه چند دیدگاه در بین مفسران قرآن وجود دارد: الف- « مراد از آیه این است که مسلمانان با حالت مستی که بعد از خوردن شراب حاصل می‌شود وارد نماز نشوند»[50] و این امر دو فایده مهم در بردارد: نخست اینکه «مسلماً کسی که با حالت مستی و بی توجهی در برابر خدا می‌ایستد و احیاناً هذیان می‌گوید و یا کلمات و حرکات بی محتوا از او سر می‌زند، مرتکب بی ادبی و توهین به ذات مقدس حق تعالی شده است در نتیجه حرکات و الفاظ و ظواهر و ظروف نماز کافی نیست، بلکه ادب و تقوی در نماز اقتضا می‌کند انسان هنگامی که با خدا راز و نیاز می‌کند. باید بداند چه می‌گوید و چه می‌کند : «حَتَّىَ تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ »[51] دوم اینکه « با توجه به نزدیک بودن اوقات پنج گانه نماز واجب ( بویژه در صدر اسلام) عملاً کسی نمی‌توانست به شراب خواری روی آورد چون اگر صبح یا عصر شراب می‌خورد اثرات آن تا موقع نماز صبح باقی می‌ماند و این مطلب نوعی مبارزه با شرابخواری در جامعه بود و در حقیقت ممنوعیت موقت شراب خواری در زمان‌های خاص بود که مردم را آماده می‌کرد تا شراب را به صورت کلی بر آنان حرام کند.» »[52] ب- « برخی از مفسران شیعه و اهل سنت برآنند که مراد از هستی (سکر) در این آیه، مستی خواب است پس معنای آیه این می‌شود که با حالت خواب آلودگی نماز برگزار نکنید.»[53] اما برخی دیگر از مفسران به این دیدگاه اشکال کرده‌اند که : « این تفسیر از مفهوم ( حَتَّىَ تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ ) استفاده می‌شود که نماز خواندن در هر حالی که انسان از هوشیاری کامل برخوردار نباشد، ممنوع است. خواه حالت مستی باشد یا باقی مانده حالت خواب باشد.»[54] چون در جریان مساله ممنوعیت نوشیدن شراب با توجه به دو مرحله مقدماتی، پذیرش نسبی در ذهن‌های مردم مسلمان نسبت به حرمت مسکرات بوجود آمده بود، و اینک در این آیه با یک ضربه غیرمستقیم و نه رو در رو مساله خوردن شراب را هدف قرار داده و آن را روزانه پنج نوبت زیر نظر و کنترل گرفته و اینطور دایره مصرفش را تنگ‌تر می‌نماید و این همان روش معقول و موثری است که برای ریشه کن کردن مفاسد عمیق اجتماعی که در محیط بطور وسیع وجود دارد و محیط را آلوده کرده می‌تواند نتیجه بخش باشد. به تدریج که آیات سه مرحله قبل نازل می‌شود، جامعه جاهلیت که در شراب خواری و میگساری غرق بودند به خود آمده، از نظر اجتماعی و روانی زمینه برای حکم نهایی و تحریم قطعی خوردن «شراب» و قمار آماده می‌شود و اینجاست که حکم نهایی از طرف باریتعالی صادر می‌شود.

پرداخت و دانلود

مشخصات فروشنده

نام و نام خانوادگی : علیرضا دهقان

شماره تماس : [phone]

ایمیل :[e-mail]

سایت :urbanshop.ir

مشخصات فایل

فرمت : doc

تعداد صفحات : 128

قیمت : برای مشاهده قیمت کلیک کنید

حجم فایل : 121 کیلوبایت

برای خرید و دانلود فایل و گزارش خرابی از لینک های روبرو اقدام کنید...

پرداخت و دانلودگزارش خرابی و شکایت از فایل

قرآن قران پزوهش در قران اعجاز قران

تحقیق در مورد اعجاز قرآن - قرآن قران پزوهش در قران اعجاز قران

---

این محصول در مورد پژوهش علمی در اعجاز قرآن کریم می باشد.ابتدا راجب علم صحبت می کند و سپس تفسیر و همچنین مثالهای علمی در قرآن کریم را بیان می کند.
این محصول یه مجموعه بسیار کاملی برای تفرتد علاقه مند در زمینه فقه و اخلاق و تفسیر می باشد.
همچنین مخازب این محصول کلیه علاقه مندان به مطالب علمی و فقهی می باشند.

پرداخت و دانلود

مشخصات فروشنده

نام و نام خانوادگی : حسین طالب زاده

شماره تماس : [phone]

ایمیل :[e-mail]

سایت :fileforosh.ir

مشخصات فایل

فرمت : pdf

تعداد صفحات : 383

قیمت : برای مشاهده قیمت کلیک کنید

حجم فایل : 4552 کیلوبایت

برای خرید و دانلود فایل و گزارش خرابی از لینک های روبرو اقدام کنید...

پرداخت و دانلودگزارش خرابی و شکایت از فایل