فصل دوم پایان نامه شناخت لقمه حرام و آثار و پیامدهایی که در زندگی انسان 42 ص - فصل دوم پایان نامه شناخت لقمه حرام و آثار و پیامدهایی که در زندگی انسان 42 ص
فصل دوم:
شناخت لقمه حرام و آثار و پیامدهایی که در زندگی انسان
لقمه حرام در آیات و روایات و انواع لقمه حرام
امام صادق (ع) فرمودند: ثلاث من کن فیه زوجه الله من حور العین...رجل اشرف علی مال حرام فترکه لله.[1] سه ویژگی است که هر کس باشد خدا او را در ازدواج حورالعین در می آورد که یکی از آنها کسی است که به مال حرام دست یابد ولی برای خدا آن را ترک کند.
در روایت دیکری امده است: «العباده سبعون جزا الفضلها طلب الحلال» [2] عبادت هفتاد جزء دارد که با فضیلت ترین انها طلب حلال است.
همچنین در حالات اهل بیت (ع) ذکر شده است که برای کسب روزی حلال تلاش می کردند و آن را نوعی عبادت و جهاد می شمردند.[3]
«وَ لَا تَأْکلُُواْ أَمْوَالَکُم بَیْنَکُم بِالْبَاطِلِ وَ تُدْلُواْ بِهَا إِلىَ الحُْکَّامِ لِتَأْکُلُواْ فَرِیقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالْاثْمِ وَ أَنتُمْ تَعْلَمُون»[4]
و اموال یکدیگر را به باطل (وناحق) در میان خود نخورید و برای خوردن بخشی از اموال مردم ، به گناه (قسمتی از) آن را (به عنوان رشوه) به قضاوت ندهید، در حالی که می دانید(گناه است)
این آیه اشاره به یک اصل کلی و مهم اسلامی می کند که در تمام مسائل اقتصادی حاکم است، و به یک معنی می شود تمام ابواب فقه اسلامی در بخش اقتصاد را، زیر پوشش آن قرار دارد و به همین دلیل، فقها بزرگ ما در بخش های زیادی از فقه اسلامی به این آیه تمسک می جویند می فرماید:«اموال یکدیگر را در میان خود به باطل و ناحق نخورید.
« وَ لَا تَأْکلُُواْ أَمْوَالَکُم بَیْنَکُم بِالْبَاطِلِ» در این که منظور از باطل در اینجا چیست؟ تفسیر مختلفی ذکر کرده اند: بعضی ان را به معنی اموال که از روی غضب و ظلم به دست می آید دانسته اند. بعضی اشاره به اموالی که از طریق قمار و مانند ان فراهم می گردد و بعضی ان را اشاره به اموالی می دانند که از طریق سوگند دروغ ( وانواع پرونده سازی های دروغین به دست می اید)
بنابراین هر گونه تصرف در اموال دیگران از غیر طریق صحیح و به ناحق مشمول این نهی الهی است.[5]
با توضیح بیشتری خطاب به مومنان امده است که می فرماید: «یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَأْکُلُواْ أَمْوَالَکُم بَیْنَکُم بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَن تَکُونَ تجَِرَةً عَن تَرَاضٍ مِّنکُمْ»[6]
ای کسانی که ایمان اورده اید اموال یکدیگر را به باطل و از طریق نامشروع نخورید مگر این که تجارتی که با رضایت شما انجام گیرد.
بر اساس این ایه نهی از خوردن اموال مردم به ناحق که این ها نوع دیگر از روزه و ریاضت نفوس است، و در واقع شاخه ای از تقوا محسوب می شود، همان تقوایی که به عنوان هدف نهایی روزه معرفی شده است.[7]
استثناء «تجارت، توأم با تراضی» در واقع بیان یک مصداق روشن از طرق مشروع و حلال است، و هبه، میراث، هدیه، وصیت و مانند ان را نفی نم کند، زیرا انها نیز از طرق مشروع عقلائی است.
در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) می خوانیم: «انما انا بشرو انما یاتینی الخصم فلعل بعضکم ان تکون العن بحجته من بعض فاقضی له فمن قضین له بحق مسلم فانما هی قطقه من نار فلیعملها او لیذرها.»
«من بشری مثل شما هستم (و مامورم طبق ظاهر میان شما داوری کنم) گاه نزاعی نزد من طرح می شود، و شاید بعضی در اقامه دلیل از دیگری نیرومند تر باشد و من با مقتضای ظاهر دلیلش به سود او قضاوت می کنمکنکنیننبتباشبببببببببببببببببیشبیش
کنم اما بدانیم چنان که من حق کسی را (بر حسب ظاهر) برای دیگری قضاوت کنم(و در واقع مال او نباشد فکر نکنید چون پیامبر (ص) به نفع او حکم کرده، برای او حلال است) ان قطعه ای از اتش است، اگر اتش را می خواهد، ان را بپذیرد و گرنه ان را رها سازد»[8]
خداوند در قران کریم می فرماید: «وَ مَا ءَاتَیْتُم مِّن رِّبًا لِّیرَْبُوَاْ فىِ أَمْوَالِ النَّاسِ فَلَا یَرْبُواْ عِندَ الله»[9]
و انچه به عنوان ربا می پردازید تا اموال مردم فزونی یابد نزد خدا فزونی نخواهد یافت» از نظر افراد کوته بین ممکن است ثروت به وسیله ربا خواری زیاد گردد اما در پیشگاه خداوند چیزی بر ان افزدوده نخواهد شد.
به نظر بنده انسان نباید دنبال این باشد که از هر راهی که ممکن است مال و ثروت جمع کند در صورتی که در اخرت به ان سودی نمی بخشد بلکه باعث شقات ان در اخرت می شود.
امام صادق (ع) می فرمایند:«اکل الربا لایخرج من الدنیا حتی یتخبطه الشیطان»[10] ربا خوار از دنیا بیرون نی رود مگر این که به نوعی از جنون مبتلا خواهد شد.
و در روایتی دیگری برای مجسم ساختن حال ربا خواران شکمباره که تنها به فکر منافع خویش اند و ثروتشان وبال انها خواهد شد از پیامبر (ص) چنین نقل شده: «هنگامی که به معراج رفتم دسته ای را دیدم به حدی شکم انان بزرگ بود که هر چه تلاش می کردند بر خیزند و راه روند، برای انان ممکن نبود، و پی در پی با زمین می افتند، از جبرئیل سوال کردم انیجا چه افرادی هستند و جرمشان چیست؟
جبرئیل جواب داد: «اینها ربا خواران هستند»[11]
خداوند در این ایه افراد با ایمان را مخاطب قرار داده و برای تاکید بیشتر در مسأله تحریم ربا می فرماید:« یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ ذَرُواْ مَا بَقِىَ مِنَ الرِّبَواْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِین»[12]
ای کسانی که ایمان اورده اید از خدا بترسید و زیادی ربا را رها کنید اگر به راستی اهل ایمانید.
به نظر بنده ربا خواری با ایمان سازگاری ندارد بنابراین وقتی انسان ایمان می اورد باید باقی مانده مال ربوی را کنار بگذارد و از ان دوری کند.
خداوند در ایه دیگر در بحث کسانی که نافرمانی می کنند و مال ربوی می خورند می فرماید:« فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِّنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ»[13] اگر ترک ربا نمی کنید، بدانید خدا و رسول او با شما پیکار خواهند کرد.
لذا در روایتی می خوانیم : «هنگامی که امام صادق (ع) شنید، شخص ربا خوار با نهایت جرأت ربا می خورد و نام ان را «لبا» (شیر اغاز یا اغوز) می نهد.
فرمود:« اگر دست بر او یابم، او را به قتل می رسانم»[14]
به نظر بنده رباخواری یعنی اعلام جنگ با خدا و پیامبر و اولیای خدا
امام علی (ع) می فرماید: «فلا تکونوا انصاب الفتن و اعلام البدع و الزموا ما عقد علیه حبل الجماعه، و بنیت علیه از کان الطاعه و اقدموا علی الله مظلومین و لا تقدموا علیه ظالمین و اتقوا مدارج الشیطان و مهابط العدوان و لا تدخلوا بطونکم الحق الحرام، فانکم بعین عن حرم علیکم المصیبه و سهل لکم سبل الطاعه.[15]
[1] وسایل الشیعه، ج21، ص971
[2] کافی، ج5، ص78
[3] ر.ک: مرتضی مطهری، مجموعه آثار، ج81، ص732
[4] بقره، آیه188
[5] ر.ک: تفسیر نمونه، ج2، ص12
[6] نساء، ایه 29
[7] رک، تفسیر نمونه، ج2، ص13
[8] تفسیر «فی ضلال القران»، ج1، 252
[9] روم، ایه 39
[10] بحار الانوار، ج79، ص120، داراکتب71 سلامیه
[11] بحار الانوار، ج100، ص116
[12] بقره، ایه 278
[13] بقره ایه 279
[14] کافی، ج5، ص147(دار الکتاب الاسلامیه)
[15] نهج البلاغه، خطبه151، ص198
مشخصات فروشنده
نام و نام خانوادگی : شادمان روستا ناوی
شماره تماس : 09195145166
ایمیل :mohandesbartar@gmail.com
سایت :fileyar.ir